DOĞUM LEKELERİ:Doğum lekeleri bebeklerin cildinde doğumda yahut doğumdan kısa bir süre daha sonra görülmeye başlayan renkli işaretlerdir. Onların birden fazla zararsız olup vakit içinde kaybolurlar. Bir kısmının tedavisi gerekir. Yeni doğan bebeklerde en sık görülen doğum lekeleri içinde infantil hemanjiyomlar, sıradan benler, mongol lekeleri, sütlü kahverengi benler, damar anormallikleri ve melanositik benler vardır. Aşağıda en sık görülen doğum lekeleri ele alınmıştır:
Bebek hemanjiyomları: Kan damarlarının yumaklaşmasıyla ortaya çıkan ve en sık görülen lekeleridir. Her 10 bebekten birinde hemanjiyom vardır. Kız bebeklerde, prematürelerde, düşük doğum yüklü bebeklerde ve ikizlerde daha sık rastlanılırlar. Parlak kırmızı renkli, ciltten kabarık oldukları ve çileğe benzedikleri için çilek hemanjiyomları da denilir. Derinin her yerinde görülebilirlerse de en sık yerleştikleri alanlar baş ve boyun bölgeleridir. Hemanjiyomlar yalnızca ciltte değil karaciğerde, teneffüs yollarında ve hatta beyin ve kalp üzere iç organlarda da yerleşebilirler. kimi vakit derinin altında ve derinlerde yerleştikleri için üzerlerini örten cildin mavi bir renk almasına niye olurlar. İnfantil hemanjiyomlar çoklukla doğumda görülmezler yahut başlangıçta cilt üzerinde kırmızı bir yama halinde olup ondan sonrasında büyüyüp kabararak hemanjiyom formunu alırlar. Birkaç hafta yahut ay boyunca büyümeye devam ederler. ondan sonrasında duraklama periyoduna girerler. Akabinde küçülmeye başlayarak bir süre daha sonra kaybolurlar. Hemanjiyom ne kadar büyükse o kadar geç kaybolur. kimi vakit kaybolmaları 7 yaşına kadar gecikebilir. Derinlerde yerleşmiş olan hemanjiyomlar da tıpkı seyri takip ederler. Bir hemanjiyomun ne vakit kaybolacağını kestirim etmek mümkün değildir. Hemanjiomların birçok tedavi gerektirmez lakin yüzde ve bilhassa göz kapaklarında yahut dudaklarda, cinsel organlarda yerleşmiş olanlar berbat bir görünüme yol açabilirler yahut organın bakılırsavini bozabilirler. Ayrıyeten görmeyi, teneffüsü yahut beslenmeyi etkileyebilirler. Muayene,takip ve tedavi edilmeleri gerekir. Hemanjiyomlar kaşınırlarsa şiddetli bir biçimde kanama başlayabilir. bu biçimde bir durumda pak bir gazlı bezi kanayan bölgeye en az 5 dakika müddetle bastırmak gerekir. Kanama durduktan daha sonra gazlı bez kaldırılırsa kanama yine başlayabilir.
sıradan benler ( Nevüsler ): Pembe yahut kırmızımsı deri yamaları biçimindedirler. Gözlerin içinde, alında yahut boynun gerisinde daha sık görülürler. Doğum lekesi yahut ”melek öpücüğü” diye isimlendirenler vardır. Ciltteki damarların genişlemesi kararında ortaya çıkarlar ve deriye kırmızı bir renk verirler. Bebek ıkınırken yahut ağlarken daha görünür hale gelirler. Bebeklerde epeyce sık görülen bu sıradan benler çoklukla iki yıl ortasında kaybolurlar.
Mongol lekeleri: Ciltte gri yahut mavimsi alanlar formunda görülürler. Lekeli bölgenin cildi güya bir çarpma kararında ezilerek morarmış üzere imaj verebilir. Asya’ da yaşayan ırklarda daha sık görülürler esasen mongol ismini da Moğol ırkından almıştır. Çoklukla sırtta, belde yahut kalçalarda görülürler ve iki yıl içerisinde zaten kaybolurlar.
Porto şarabı lekesi: En sık görülen damar anormalliğidir. Rengi vişne suyu rengine, yahut kırmızı şarap rengine emsal. kimi vakit fazlaca büyük olur. Tedavi edilmezlerse daha koyu ve daha kabarık hale gelebilirler. Bu doğum lekelerine sahip çocukların kimi vakit beyinlerinde yahut gözlerinin ortasında de damar anormallikleri görülebilir. Bu taraftan tabipler tarafınca değerlendirilmelidirler. Bu doğum lekeleri ömür boyunca geçmez.
Melanositik benler ( Nevüsler): Bebeğin cildine renk veren hücrelerin cildin bir bölgesinde ağırlaşmasıyla ortaya çıkar. Ekseriyetle açık yahut koyu kahverengi olurlar. kimi vakit doğumda, kimi vakit de birinci birkaç ay ortasında ortaya çıkarlar ve ömür uzunluğu kaybolmazlar. Koyu ciltli bebeklerde daha da koyu olurlar. Ergenlik devrinde yoğunlaşıp kabararak kıllı bir hale gelebilirler. Büyük boyutta iseler vakit içinde cilt kanserine dönebilirler. Hekimler tarafınca takip edilmeleri gerekir. Cilt kanseri tehlikesi olmadıkça tedavileri gerekmez.
Sütlü kahverengi lekeler ( cafe- au -lait lekeleri ): Açık yahut koyu kahverengi lekeler olup bedenin her yerinde görülebilirler. Çok yaygındırlar, neredeyse çocukların birçoklarında 1-2 tane vardır. Koyu ciltlerde daha koyu görülürler. Boyutları ve metotları epey değişiktir. Şayet sayıları 6 yahut daha fazla ise nörofibromatozis tip 1 hastalığının işareti olabilecekleri için hekimler tarafınca takip edilmeleri gerekir.
YENİDOĞANIN DEĞİŞİK DERİ ÖZELLİKLERİ:
Doğum lekelerinin haricinde bebeklerin cildinde doğumdan kısa bir süre daha sonra epey çeşitli değişik deri özellikleri ortaya çıkabilir. Bu değişik özelliklerin birçok kısa bir süre kalır ve kaybolur. En sık görülen değişik deri özellikleri pullanma, konak, miliya, miliariya, yenidoğanın sivilceleri (akneleri), toksik eritem ve süreksiz püstüler melanozisdir. Aşağıda en sık görülen yenidoğan deri özellikleri ele alınmıştır.
Pullanma ( yahut deri soyulması ): hayatın birinci günlerinde bebeklerin birçoklarında görülür. Miadından geç doğan bebeklerde daha şiddetli olur. Büsbütün olağandır.
Egzema: Çoklukla yüzde ortaya çıkar. Aylar geçtikçe dizlerde ve dirseklerde de görülebilirler. Kuru, pullu ve kızarık cilt alanlarıdır. Kaşıntılı olabilirler. Bebek emeklemeye başlayınca dizlerdeki ve dirseklerdeki egzama berbatlaşabilir. İltihaplanıp sarı ve kabuklu bir görünüm kazanabilir. Egzamanın en yaygın hali atopik dermatittir. Çoklukla alerjik bir tesirle ortaya çıkarlar. Bu rahatsızlığa sahip olan bebeklerin muayene ve tedavi edilmeleri gerekir.
Konak: Seboreik egzama ve seboreik dermatit diyenler de vardır. Sık sık egzama ile karıştırılırlar. Konaklar yenidoğanlarda ve biraz daha büyük bebeklerde ortaya çıkan kabuklu ve yağlı deri yapısıdır. Derideki salgı bezlerinin salgıladığı yağlı bir husus buna niye olur. Bu husus deri hücrelerinin dökülmesini önleyerek birbirilerine yapışmalarını sağlar. Daha fazlaca saçlı deride, alında, yüzde,bez bölgesinde, uzunluğunda ve koltuk altında görülürler. Tedavi etmek için kabukların üzerine cömertçe zeytinyağı yahut vazelin sürülerek yumuşatılır. 1 saat bekledikten daha sonra bebek şampuanıyla yıkanılır. Şayet konaklar bu türlü ortadan kaldırılamazsa hekim muayenesi gerekir. Konaklar ekseriyetle birkaç hafta ile birkaç ay içinde kaybolurlar.
Toksik eritem: Sık görülen bir bebek döküntüsüdür. Deriden hafifçeçe kabarık pembemsi – kırmızımsı lekeler halinde ortaya çıkarlar. Doğumdan daha sonraki birinci hafta ortasında ortaya çıkan bu lekeler zararsız olup birkaç gün ortasında resen kaybolurlar.
Miliya: Bebeklerin yüzlerinde küçük kabarıklıklar halinde görülür. Sivilceye benzerler ancak içi yağ ve keratin dolu küçük kistlerdir. kimi vakit diş etlerinde bile görülebilirler. hayatın birinci birkaç gününde epeyce yaygın olup rastgele bir tedavi uygulanmadan kaybolurlar.
İsilik ( Miliyarya ) : Sıcak döküntüsü diyenler de vardır. Görünümü hayli değişken olabilir. Çoğunlukla içi sıvı yahut irin dolu küçük kırmızı kabarıklıklar yahut küçük su kabarcıklarıdır. Ekseriyetle bebeğin göğsünde, sırtında, koltuk altlarında yahut boynunda görülür. Derinin ter kanallarının tıkanması kararında ortaya çıkarlar. Bebek epey sıcak ortamda tutulunca yahut fazlaca sıkı sarılınca terlemeye bağlı olarak da ortaya çıkarlar. Zaten kaybolurlar.
Bebek sivilceleri (akneler): Bebeklerde hayli sık görülen döküntülerdir. Minicik beyaz yahut kırmızı kabarıklar biçiminde olup sıklıkla tedavi edilmeksizin resen kaybolurlar. En epeyce burun üstünde ve alında görülürler. Bebeğin salgı bezlerinin çok yağ salgılamasına bağlı olarak ortaya çıkarlar. sebebi kesin olarak bilinmemekle bir arada annenin yahut bebeğin hormon yapısıyla ilgili olduğunu düşünen araştırmacılar vardır. kimi vakit cilt üzerinde yaşayan maya mantarları buna niye olur. Çoklukla bu sivilceler birkaç ay ortasında tabiatıyla kaybolur. kimi vakit 2 yaşına kadar devam edebilirler. Müdahale etmeye gerek yoktur. Bebeğin yüzünü fazlaca pak tutmak ve sivilceleri sıkmamak kafidir. Losyonlar ve kremler sivilceleri şiddetlendirebilir. Şayet şiddetli olurlarsa tedavi için bir doktora başvurulmalıdır.
Süreksiz püstüler melanozis: Doğumdan itibaren bebeğin boynunda, göğsünde, sırtında ve kalçalarında küçük beyaz kabarıklıklar olarak görülür. Koyu ciltli bebeklerde daha hayli görülür. bir süre daha sonra tabiatıyla kaybolurlar. kimi vakit ciltte yavaşça koyu lekeler halinde iz bırakabilirler.
Bebek, doğum lekeleri için ne vakit doktora gdolayılmelidir?
• Şayet doğum lekesi göze, buruna ve ağza yakınsa,
• Gitgide daha büyük, daha koyu ve daha şiş hale geldiyse,
• Doğum lekesinde sızlama yahut ağrı var ise,
• Çocukta sütlü kahverengi leke sayısı 6 yı geçiyorsa,
• Çocukta büyük bir melanositik ben var ise.
Bebek hemanjiyomları: Kan damarlarının yumaklaşmasıyla ortaya çıkan ve en sık görülen lekeleridir. Her 10 bebekten birinde hemanjiyom vardır. Kız bebeklerde, prematürelerde, düşük doğum yüklü bebeklerde ve ikizlerde daha sık rastlanılırlar. Parlak kırmızı renkli, ciltten kabarık oldukları ve çileğe benzedikleri için çilek hemanjiyomları da denilir. Derinin her yerinde görülebilirlerse de en sık yerleştikleri alanlar baş ve boyun bölgeleridir. Hemanjiyomlar yalnızca ciltte değil karaciğerde, teneffüs yollarında ve hatta beyin ve kalp üzere iç organlarda da yerleşebilirler. kimi vakit derinin altında ve derinlerde yerleştikleri için üzerlerini örten cildin mavi bir renk almasına niye olurlar. İnfantil hemanjiyomlar çoklukla doğumda görülmezler yahut başlangıçta cilt üzerinde kırmızı bir yama halinde olup ondan sonrasında büyüyüp kabararak hemanjiyom formunu alırlar. Birkaç hafta yahut ay boyunca büyümeye devam ederler. ondan sonrasında duraklama periyoduna girerler. Akabinde küçülmeye başlayarak bir süre daha sonra kaybolurlar. Hemanjiyom ne kadar büyükse o kadar geç kaybolur. kimi vakit kaybolmaları 7 yaşına kadar gecikebilir. Derinlerde yerleşmiş olan hemanjiyomlar da tıpkı seyri takip ederler. Bir hemanjiyomun ne vakit kaybolacağını kestirim etmek mümkün değildir. Hemanjiomların birçok tedavi gerektirmez lakin yüzde ve bilhassa göz kapaklarında yahut dudaklarda, cinsel organlarda yerleşmiş olanlar berbat bir görünüme yol açabilirler yahut organın bakılırsavini bozabilirler. Ayrıyeten görmeyi, teneffüsü yahut beslenmeyi etkileyebilirler. Muayene,takip ve tedavi edilmeleri gerekir. Hemanjiyomlar kaşınırlarsa şiddetli bir biçimde kanama başlayabilir. bu biçimde bir durumda pak bir gazlı bezi kanayan bölgeye en az 5 dakika müddetle bastırmak gerekir. Kanama durduktan daha sonra gazlı bez kaldırılırsa kanama yine başlayabilir.
sıradan benler ( Nevüsler ): Pembe yahut kırmızımsı deri yamaları biçimindedirler. Gözlerin içinde, alında yahut boynun gerisinde daha sık görülürler. Doğum lekesi yahut ”melek öpücüğü” diye isimlendirenler vardır. Ciltteki damarların genişlemesi kararında ortaya çıkarlar ve deriye kırmızı bir renk verirler. Bebek ıkınırken yahut ağlarken daha görünür hale gelirler. Bebeklerde epeyce sık görülen bu sıradan benler çoklukla iki yıl ortasında kaybolurlar.
Mongol lekeleri: Ciltte gri yahut mavimsi alanlar formunda görülürler. Lekeli bölgenin cildi güya bir çarpma kararında ezilerek morarmış üzere imaj verebilir. Asya’ da yaşayan ırklarda daha sık görülürler esasen mongol ismini da Moğol ırkından almıştır. Çoklukla sırtta, belde yahut kalçalarda görülürler ve iki yıl içerisinde zaten kaybolurlar.
Porto şarabı lekesi: En sık görülen damar anormalliğidir. Rengi vişne suyu rengine, yahut kırmızı şarap rengine emsal. kimi vakit fazlaca büyük olur. Tedavi edilmezlerse daha koyu ve daha kabarık hale gelebilirler. Bu doğum lekelerine sahip çocukların kimi vakit beyinlerinde yahut gözlerinin ortasında de damar anormallikleri görülebilir. Bu taraftan tabipler tarafınca değerlendirilmelidirler. Bu doğum lekeleri ömür boyunca geçmez.
Melanositik benler ( Nevüsler): Bebeğin cildine renk veren hücrelerin cildin bir bölgesinde ağırlaşmasıyla ortaya çıkar. Ekseriyetle açık yahut koyu kahverengi olurlar. kimi vakit doğumda, kimi vakit de birinci birkaç ay ortasında ortaya çıkarlar ve ömür uzunluğu kaybolmazlar. Koyu ciltli bebeklerde daha da koyu olurlar. Ergenlik devrinde yoğunlaşıp kabararak kıllı bir hale gelebilirler. Büyük boyutta iseler vakit içinde cilt kanserine dönebilirler. Hekimler tarafınca takip edilmeleri gerekir. Cilt kanseri tehlikesi olmadıkça tedavileri gerekmez.
Sütlü kahverengi lekeler ( cafe- au -lait lekeleri ): Açık yahut koyu kahverengi lekeler olup bedenin her yerinde görülebilirler. Çok yaygındırlar, neredeyse çocukların birçoklarında 1-2 tane vardır. Koyu ciltlerde daha koyu görülürler. Boyutları ve metotları epey değişiktir. Şayet sayıları 6 yahut daha fazla ise nörofibromatozis tip 1 hastalığının işareti olabilecekleri için hekimler tarafınca takip edilmeleri gerekir.
YENİDOĞANIN DEĞİŞİK DERİ ÖZELLİKLERİ:
Doğum lekelerinin haricinde bebeklerin cildinde doğumdan kısa bir süre daha sonra epey çeşitli değişik deri özellikleri ortaya çıkabilir. Bu değişik özelliklerin birçok kısa bir süre kalır ve kaybolur. En sık görülen değişik deri özellikleri pullanma, konak, miliya, miliariya, yenidoğanın sivilceleri (akneleri), toksik eritem ve süreksiz püstüler melanozisdir. Aşağıda en sık görülen yenidoğan deri özellikleri ele alınmıştır.
Pullanma ( yahut deri soyulması ): hayatın birinci günlerinde bebeklerin birçoklarında görülür. Miadından geç doğan bebeklerde daha şiddetli olur. Büsbütün olağandır.
Egzema: Çoklukla yüzde ortaya çıkar. Aylar geçtikçe dizlerde ve dirseklerde de görülebilirler. Kuru, pullu ve kızarık cilt alanlarıdır. Kaşıntılı olabilirler. Bebek emeklemeye başlayınca dizlerdeki ve dirseklerdeki egzama berbatlaşabilir. İltihaplanıp sarı ve kabuklu bir görünüm kazanabilir. Egzamanın en yaygın hali atopik dermatittir. Çoklukla alerjik bir tesirle ortaya çıkarlar. Bu rahatsızlığa sahip olan bebeklerin muayene ve tedavi edilmeleri gerekir.
Konak: Seboreik egzama ve seboreik dermatit diyenler de vardır. Sık sık egzama ile karıştırılırlar. Konaklar yenidoğanlarda ve biraz daha büyük bebeklerde ortaya çıkan kabuklu ve yağlı deri yapısıdır. Derideki salgı bezlerinin salgıladığı yağlı bir husus buna niye olur. Bu husus deri hücrelerinin dökülmesini önleyerek birbirilerine yapışmalarını sağlar. Daha fazlaca saçlı deride, alında, yüzde,bez bölgesinde, uzunluğunda ve koltuk altında görülürler. Tedavi etmek için kabukların üzerine cömertçe zeytinyağı yahut vazelin sürülerek yumuşatılır. 1 saat bekledikten daha sonra bebek şampuanıyla yıkanılır. Şayet konaklar bu türlü ortadan kaldırılamazsa hekim muayenesi gerekir. Konaklar ekseriyetle birkaç hafta ile birkaç ay içinde kaybolurlar.
Toksik eritem: Sık görülen bir bebek döküntüsüdür. Deriden hafifçeçe kabarık pembemsi – kırmızımsı lekeler halinde ortaya çıkarlar. Doğumdan daha sonraki birinci hafta ortasında ortaya çıkan bu lekeler zararsız olup birkaç gün ortasında resen kaybolurlar.
Miliya: Bebeklerin yüzlerinde küçük kabarıklıklar halinde görülür. Sivilceye benzerler ancak içi yağ ve keratin dolu küçük kistlerdir. kimi vakit diş etlerinde bile görülebilirler. hayatın birinci birkaç gününde epeyce yaygın olup rastgele bir tedavi uygulanmadan kaybolurlar.
İsilik ( Miliyarya ) : Sıcak döküntüsü diyenler de vardır. Görünümü hayli değişken olabilir. Çoğunlukla içi sıvı yahut irin dolu küçük kırmızı kabarıklıklar yahut küçük su kabarcıklarıdır. Ekseriyetle bebeğin göğsünde, sırtında, koltuk altlarında yahut boynunda görülür. Derinin ter kanallarının tıkanması kararında ortaya çıkarlar. Bebek epey sıcak ortamda tutulunca yahut fazlaca sıkı sarılınca terlemeye bağlı olarak da ortaya çıkarlar. Zaten kaybolurlar.
Bebek sivilceleri (akneler): Bebeklerde hayli sık görülen döküntülerdir. Minicik beyaz yahut kırmızı kabarıklar biçiminde olup sıklıkla tedavi edilmeksizin resen kaybolurlar. En epeyce burun üstünde ve alında görülürler. Bebeğin salgı bezlerinin çok yağ salgılamasına bağlı olarak ortaya çıkarlar. sebebi kesin olarak bilinmemekle bir arada annenin yahut bebeğin hormon yapısıyla ilgili olduğunu düşünen araştırmacılar vardır. kimi vakit cilt üzerinde yaşayan maya mantarları buna niye olur. Çoklukla bu sivilceler birkaç ay ortasında tabiatıyla kaybolur. kimi vakit 2 yaşına kadar devam edebilirler. Müdahale etmeye gerek yoktur. Bebeğin yüzünü fazlaca pak tutmak ve sivilceleri sıkmamak kafidir. Losyonlar ve kremler sivilceleri şiddetlendirebilir. Şayet şiddetli olurlarsa tedavi için bir doktora başvurulmalıdır.
Süreksiz püstüler melanozis: Doğumdan itibaren bebeğin boynunda, göğsünde, sırtında ve kalçalarında küçük beyaz kabarıklıklar olarak görülür. Koyu ciltli bebeklerde daha hayli görülür. bir süre daha sonra tabiatıyla kaybolurlar. kimi vakit ciltte yavaşça koyu lekeler halinde iz bırakabilirler.
Bebek, doğum lekeleri için ne vakit doktora gdolayılmelidir?
• Şayet doğum lekesi göze, buruna ve ağza yakınsa,
• Gitgide daha büyük, daha koyu ve daha şiş hale geldiyse,
• Doğum lekesinde sızlama yahut ağrı var ise,
• Çocukta sütlü kahverengi leke sayısı 6 yı geçiyorsa,
• Çocukta büyük bir melanositik ben var ise.