Bilim şurası üyesinden ‘havuzlanmış PCR’ ile tarama önerisi

Leyla

Global Mod
Global Mod
25 Mar 2021
3,104
0
1
Sıhhat Bakanlığı Koronavirüs Bilim Konseyi Üyesi Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, “havuzlanmış PCR” ile okullarda nizamlı tarama ile semptom olmasını beklemeden tüm öğrencilere sistemli olarak test yapılabileceğini söylemiş oldu.

Kovid pandemisinde başta Amerika olmak üzere dünyanın kimi ülkelerinde tarama gayeli kullanılan “havuzlanmış PCR test yöntemi” Türkiye’de de okulların kış boyunca sıkıntısızca açık tutulabilmesi için bir seçenek olabilir. İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Kolu Öğretim Üyesi ve Sıhhat Bakanlığı Koronavirüs Bilim Konseyi Üyesi Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, evvelden de salgın devirlerinde kullanılan “havuzlanmış PCR yöntemi” ile okullarda tertipli tarama yapılabileceğini söylemiş oldu. Havuzlanmış PCR test metodunda, her seferinde bir kişiyi test etmek yerine, kümeler oluşturuluyor ve gruptakilerden alınan örnekler bir ortaya getirilerek tek bir testmiş üzere çalışılıyor. Test negatif çıkarsa, havuzdaki herkes sağlıklı manasına geliyor. Olumluysa, lakin bu biçimde havuzun her üyesine farklı ayrı test yapılıyor. Bu açıdan havuzlanmış testler hem maliyeti ve işgücünü düşürüyor tıpkı vakitte daha süratli tarama yapılmasına imkan tanıyor.

ÖRNEK ALMASI DAHA KOLAY, MALİYETİ DAHA DÜŞÜK

Prof. Dr. Yavuz, “Ülkeler okulları açık tutabilmek için farklı farklı prosedürler deniyorlar. Bunlardan en hayli kabul edilen ve önerilenlerden biri de tarama testleri. Yani öğrencilerde semptom olmasa bile hepsine test yapıp olumlu olanları erkenden saptayarak, enfeksiyonun yayılmasını engellemek. Maskenin yanı sıra bunun da tesirli olduğu gösterildi. Alışılmış ki çocuklardan nazofaringal örnek (burun sürüntüsü) almak epeyce sıkıntı olduğu için, tükürük almak daha mantıklı. Fakat bunun da ekonomik maliyet boyutu var. Dünyada bir küme ülke, süratli (tükürük) testlerini kullanıyor lakin bu süratli testler maalesef ucuz değil. Türkiye PCR’ı epey ekonomik yapan bir ülke olduğu için, bu iki tekniği kombine edebiliriz. Süratli test yerine, havuzlanmış yolla tükürükten PCR testi çalışılması daha akılcı bizim ülkemiz için. Hem ekonomik manada, tıpkı vakitte kolay örnek alma manasında bu biçimde uygulamaların yapılmasını muhakkak destekliyorum ve öneriyorum” dedi.


Sıhhat Bakanlığı Koronavirüs Bilim Konseyi Üyesi Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz


“SONUÇ NEGATİFSE, GRUPTAKİLERİN HEPSİ NEGATİF DEMEK”

Okulların açık kalabilmesi için asemptomatik (belirtisiz vakalar) ya da presemptomatik (belirti vermedilk evvelki evredeki vakalar) olguların erkenden yakalanıp izole edilmesinin epeyce kıymetli olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Yavuz, şunları söylemiş oldu: “Havuz metodu nasıl uygulanıyor? Diyelim ki sınıfta 20 öğrenci var. 10’arlı küme olarak örnek alıyorsunuz ve ortak test çalışıyorsunuz, yani bir test yapıyorsunuz. Buna havuzlanmış formül deniyor. Evvelden de yapılırdı bu, salgınlarda vs. Çok fazla insan var, testin maliyetini azaltmak için kullanılırdı. Üstelik bu prosedürde PCR testin hassaslığında da bir azalma olmuyor. Bu 10 öğrenci negatif çıkarsa, hepsi negatif diyebiliyorsunuz. Hem ekonomik istikametten, hem örnek alınması daha pratik olduğu için, iş gücü açısından da avantaj sağlıyor. Bunda da bir daha öğrencilerden tek tek eküvyonla (test çubuğu) ağız ortasından tükürük sürüntüsü alınıyor, hepsi birleştirilip tek bir testmiş üzere çalışılıyor.”

“AŞILARIN DEĞİŞMESİ GEREKEBİLECEĞİNİ BAŞTAN BERİ KONUŞUYORDUK”

Salgın sürecinde aşıların değişmesi gerekeceği tarafındaki ayrıntıların yeni olmadığını, salgının başından beri bilindiğini ve bilim dünyasında da konuşulduğunu söyleyen Prof. Dr. Yavuz, “Bu virüsün bir RNA virüsü olduğunu, en başından beri konuşuyorduk. Bunların da değişme kapasiteleri var. Koronavirüsler’de aslında gribe bakılırsa daha düşük bu değişme sıklığı. Grip de bir RNA virüsü olduğu için, her yıl değişiyor ve aşılar da değişiyor. Beklenen bir şey bu. Fakat şunu diyebiliriz; bu beşere yeni geçen bir patojen olduğu için aslında daima birlikte bu patojenin ne süratle mutasyonlar geçirdiğini gözlüyoruz. Bu da bilimsel olarak bizim açımızdan heyecan verici açıkçası. Ancak Sars-Cov2 beşere çabucak hemen yeni adaptasyon sağlıyor ve mutasyonları da olağan Koronavirüslere bakılırsa, alışık olduğumuzdan daha süratli oluyor. Bu niçinle aşılar da değişecek natürel ki. Virüs ne kadar antikordan kaçarsa, aşılar da değişecek. Bunu baştan beri konuşuyorduk aslına bakarsan. Şu andaki aşılar, birebir zamandalta’dan hem Alfa’dan ve öteki varyantlardan koruyabilme kapasitesine hala sahip. Önünde sonunda, gripte olduğu üzere bunda da aşı aktifliği yüzde 50’nin altına indiğinde aşıların değişmesi gerekecek. Bizim için fazlaca sürpriz değil bu” diye konuştu.

“AŞI KARŞILARI BİLİMİ ÇARPITIYOR”

Aşı tereddüdü yaşayanların fazlaca yanlış bilgiler niçiniyle başının karıştırıldığına da dikkat çeken Prof. Dr. Yavuz, onların anlayacağı lisandan bilgilendirmeler ve daha faal aşı kampanyaları ile aşılama suratının artırılabileceğini söylemiş oldu ve kelamlarını şöyleki noktaladı: “Halen daha aşının kısırlık yaptığını söyleyenler var. Aşıya bağlı mevt olduğunu söyleyenler var. Bu yanlış bilgiler niçiniyle beşerler aşı olmuyor. Aşı tereddüdü yaşayanlara etkin bir biçimde bilgilendirme yaparsak onların anladığı lisandan, aşılamada daha büyük muvaffakiyetler elde edilebileceğini düşünüyorum. Aşı kampanyamızı daha etkin hale getirmemiz gerekiyor. Aşı zıddı diye geçinen küçük bir küme var lakin fazlaca fazla sesi çıkıyor nitekim. Onları ikna etmeye gerek yok. Onlar esasen epeyce küçük bir küme. Onların şu biçimde bir yolu oluyor, bilimi çarpıtıyorlar. Siz bilimsel olarak bütün datalarla açıklasanız da her şeyi, bilimsel dataları çarpıtıyorlar. Bu aşılar nitekim çok fazla sayıda beşere yapılmış, tesirli ve inançlı oldukları gösterilmiş aşılar.” (DHA)