Hayat kalitesini önemli oranda etkileyen böbrek taşları daha epeyce erkeklerde görülse de son yapılan bir araştırma bayanlarda da taş görülme yüzdesinin artış gösterdiğini ortaya koydu. Üroloji Uzmanı Doç. Dr. İlter Alkan, 2021 de Amerika’da yapılan İdrar Yolu Taşlarında Cinsiyet Farklılıkları araştırmasına göre bayanlarda böbrek taşı oranının artmasının altında yatan niçinleri kıymetlendirdi.
Böbrek taşlarının ürolojinin en sık görülen problemlerinden biri olduğunu hatırlatan Üroloji Uzmanı Doç. Dr. İlter Alkan, ülkemizin de böbrek taşı neslinde yer almasının bu sorunu daha da kıymetli bir noktaya getirdiğini söylemiş oldu.
Bir bireyde ömrü boyunca böbrek taşı oluşma ihtimalinin yüzde 5-10 oranında olduğunu hatırlatan Alkan, “Erkeklerde yüzde 10, bayanlarda ise yüzde 7-8 civarında böbrek taşıyla karşılaşıyoruz. Lakin, Amerikada yapılan İdrar Yolu Taşlarında Cinsiyet araştırmasıyla bu oranların değiştiğini görüyoruz. Araştırma neticelerina bakılırsa, erkeklerde görülen oran yüz binde 350 civarında iken kadınlarda yüz binde 170 civarında oldu. Bu da bayanlarda büyük artış olduğunun açıklamasıdır” diye konuştu.
BAYANLARDAKİ ARTIŞIN niçinİ NE?
Böbrek taşının son vakit içinderda bayanlarda artış göstermesinin altında biroldukça farklı niçininin bulunabileceğini söyleyen Doç. Dr. İlter Alkan kelamlarına şöyleki devam etti:
“İdrar yolu enfeksiyonlarının bayanlarda daha fazla görülmesi bu kararın bir sebebi olabilir. tıpkı vakitte enfeksiyon taşlarının bayanlarda erkeklere oranla daha fazla görülmesi de etkenlerden biri. tıpkı vakitte her iki cinsiyette de görülebilen hayat biçimi değişiklikleri, yapılan yanlış diyetler, beslenme yanılgıları ve en kıymetli noktalardan biri olan az sıvı tüketmek de kararı etkileyen niçinler içinde yer alabilir.”
TÜRKİYE SICAK COĞRAFYADA OLDUĞU İÇİN TAŞ GÖRÜLME ORANI YÜKSEK
Böbrek taşı görülme oranlarının ülkeden ülkeye, yaşanılan coğrafyaya bağlı olarak değiştiğini tabir eden Doç. Dr. Alkan, “İdrar yolu taşı, sıcak ülkelerde daha hayli görülüyor. Türkiye de sıcak bir coğrafyada yer aldığı için burada yaşayan bireylerde taş görülme oranı daha da yüksektir” dedi.
TAŞIN BOYUTU TEDAVİ FORMUNU BELİRLİYOR
Böbrek taşı tedavisinin de taşın boyutuna, yerine ve böbreği tıkayıp tıkamadığına bakılırsa değiştiğini söyleyen Doç. Dr. İlter Alkan, hususla ilgili şu ayrıntıları verdi:
Örneğin taş, idrar yoluna düşmüş ve 0,5 milimin altındaysa zaten düşme mümkünlüğü yüksektir. Fakat bu orandan büyükse endoskopik (kapalı) cerrahi formların kullanılması gerekebiliyor.
Geçmişte taş tedavisinde açık ameliyat yolunu kullanırken, günümüzde kapalı ameliyatlarla bedende hiç bir kesi yapmadan ya da epeyce küçük kesi kullanarak tedaviyi tamamlayabiliyoruz.
Böbrek içerisinde 3 cmye kadar olan taşlarda fleksibl üretorenoskopi denilen idrar yolu ortasından fazlaca ince ve kıvrılabilir bir aygıtla böbrek içine kapalı olarak girilerek holmium lazerle taş büsbütün kırılabilmektedir. 3 cm den daha büyük taşlarda da mini-perc usulü ile pek tesirli sonuçlara ulaşabiliyoruz”
MİNİ-PERC İLE BÖBREKLERE VERİLEN HASAR AZALDI
3 santimden büyük, bütün böbreği kaplayabilecek epeyce büyük taşlarda Mini-Perc yoluyla perkütan operasyonuna bağlı komplikasyon oranlarının çok azaldığını söyleyen Doç. Dr. İlter Alkan bahisle ilgili şu ayrıntıları verdi:
“Mini Perc, ciltten 0.3-0.5 santimlik kesi oluşturularak böbrek içine bir daha ince bir boruyla girme tekniğidir. Böbreğe girildikten daha sonra taşlar Holmium lazer ile eritilerek/ kırılarak büsbütün temizlenir.
Bu prosedürde olağan perkütan cerrahide kullanılan aygıta (nefroskop) nazaran mini-perc aygıtının çapı yarı-yarıya incelmiştir. Bunun kararında böbreğe girilirken böbrek hasarı oluşturma mümkünlüğü çok azalır ve yüzde 75ten 95lere kadar büsbütün taşsızlık (taşların büsbütün temizlenmesi) oranına ulaşılabilir.
bir daha olağan perkütan cerrahiye nazaran kanama riski de çok düşük orandadır. Üstelik her yaşlarındaki hastaya uygulanabilir. Hastaların bir-iki gün ortasında taburcu olarak günlük ömürlerine devam edebilmeleri bu usulün öbür değerli kazanımlarından biridir.”
TEDAVİ EDİLSE DE yine EDEBİLİR
Taş düşüren bireylerde, yeniden taş oluşma riskinin 5 yıl ortasında, yüzde 50 olduğunu hatırlatan Doç. Dr. Alkan, “10 yılda bu artık yüzde 80-90a ulaşıyor. ötürüsıyla taşı bir defa düşürdükten daha sonra yenidenlama riski yarı yarıya var. Bu bahsin ehemmiyeti epeyce büyük. Ayrıyeten bir defa Mini-Perc sistemiyle tedavi edilen şahısta tekrar taş oluşsa bile bir daha tıpkı yol kullanılarak tedavi edilebilir” formunda konuştu.
“HASTA TAKİBİ VE TAŞ TAHLİLİ ÇOK ÖNEMLİ”
Taş cerrahi tedaviyle büsbütün alınsa bile hastaların rutin takip edilmesinin, taş tahlilinin ve metabolik incelemelerin yapılmasının değerini tabir eden Alkan, kelamlarını şu biçimde tamamladı:
“Taşın hangi tipte olduğunun tespit edilmesi daha sonraki periyotlar için alınacak tedbirler açısından değerlidir ki bu tahlil sıklıkla ihmal ediliyor. Yapılacak metabolik (kan ve idrar analizleri) araştırmalarla taşın yenidenlanmaması için gerekirse ilaç tedavisine başlıyor ve hastanın ömür şeklinde (diyet gibi) yapması gereken değişiklikler konusunda ikazlarda bulunuyoruz. Taş oluşumuna sebep olan niçinler içinde ise az sıvı tüketmek, obezite ve yanlış yapılan diyetler sıralanabilir.” DHA
Böbrek taşlarının ürolojinin en sık görülen problemlerinden biri olduğunu hatırlatan Üroloji Uzmanı Doç. Dr. İlter Alkan, ülkemizin de böbrek taşı neslinde yer almasının bu sorunu daha da kıymetli bir noktaya getirdiğini söylemiş oldu.
Bir bireyde ömrü boyunca böbrek taşı oluşma ihtimalinin yüzde 5-10 oranında olduğunu hatırlatan Alkan, “Erkeklerde yüzde 10, bayanlarda ise yüzde 7-8 civarında böbrek taşıyla karşılaşıyoruz. Lakin, Amerikada yapılan İdrar Yolu Taşlarında Cinsiyet araştırmasıyla bu oranların değiştiğini görüyoruz. Araştırma neticelerina bakılırsa, erkeklerde görülen oran yüz binde 350 civarında iken kadınlarda yüz binde 170 civarında oldu. Bu da bayanlarda büyük artış olduğunun açıklamasıdır” diye konuştu.
BAYANLARDAKİ ARTIŞIN niçinİ NE?
Böbrek taşının son vakit içinderda bayanlarda artış göstermesinin altında biroldukça farklı niçininin bulunabileceğini söyleyen Doç. Dr. İlter Alkan kelamlarına şöyleki devam etti:
“İdrar yolu enfeksiyonlarının bayanlarda daha fazla görülmesi bu kararın bir sebebi olabilir. tıpkı vakitte enfeksiyon taşlarının bayanlarda erkeklere oranla daha fazla görülmesi de etkenlerden biri. tıpkı vakitte her iki cinsiyette de görülebilen hayat biçimi değişiklikleri, yapılan yanlış diyetler, beslenme yanılgıları ve en kıymetli noktalardan biri olan az sıvı tüketmek de kararı etkileyen niçinler içinde yer alabilir.”
TÜRKİYE SICAK COĞRAFYADA OLDUĞU İÇİN TAŞ GÖRÜLME ORANI YÜKSEK
Böbrek taşı görülme oranlarının ülkeden ülkeye, yaşanılan coğrafyaya bağlı olarak değiştiğini tabir eden Doç. Dr. Alkan, “İdrar yolu taşı, sıcak ülkelerde daha hayli görülüyor. Türkiye de sıcak bir coğrafyada yer aldığı için burada yaşayan bireylerde taş görülme oranı daha da yüksektir” dedi.
TAŞIN BOYUTU TEDAVİ FORMUNU BELİRLİYOR
Böbrek taşı tedavisinin de taşın boyutuna, yerine ve böbreği tıkayıp tıkamadığına bakılırsa değiştiğini söyleyen Doç. Dr. İlter Alkan, hususla ilgili şu ayrıntıları verdi:
Örneğin taş, idrar yoluna düşmüş ve 0,5 milimin altındaysa zaten düşme mümkünlüğü yüksektir. Fakat bu orandan büyükse endoskopik (kapalı) cerrahi formların kullanılması gerekebiliyor.
Geçmişte taş tedavisinde açık ameliyat yolunu kullanırken, günümüzde kapalı ameliyatlarla bedende hiç bir kesi yapmadan ya da epeyce küçük kesi kullanarak tedaviyi tamamlayabiliyoruz.
Böbrek içerisinde 3 cmye kadar olan taşlarda fleksibl üretorenoskopi denilen idrar yolu ortasından fazlaca ince ve kıvrılabilir bir aygıtla böbrek içine kapalı olarak girilerek holmium lazerle taş büsbütün kırılabilmektedir. 3 cm den daha büyük taşlarda da mini-perc usulü ile pek tesirli sonuçlara ulaşabiliyoruz”
MİNİ-PERC İLE BÖBREKLERE VERİLEN HASAR AZALDI
3 santimden büyük, bütün böbreği kaplayabilecek epeyce büyük taşlarda Mini-Perc yoluyla perkütan operasyonuna bağlı komplikasyon oranlarının çok azaldığını söyleyen Doç. Dr. İlter Alkan bahisle ilgili şu ayrıntıları verdi:
“Mini Perc, ciltten 0.3-0.5 santimlik kesi oluşturularak böbrek içine bir daha ince bir boruyla girme tekniğidir. Böbreğe girildikten daha sonra taşlar Holmium lazer ile eritilerek/ kırılarak büsbütün temizlenir.
Bu prosedürde olağan perkütan cerrahide kullanılan aygıta (nefroskop) nazaran mini-perc aygıtının çapı yarı-yarıya incelmiştir. Bunun kararında böbreğe girilirken böbrek hasarı oluşturma mümkünlüğü çok azalır ve yüzde 75ten 95lere kadar büsbütün taşsızlık (taşların büsbütün temizlenmesi) oranına ulaşılabilir.
bir daha olağan perkütan cerrahiye nazaran kanama riski de çok düşük orandadır. Üstelik her yaşlarındaki hastaya uygulanabilir. Hastaların bir-iki gün ortasında taburcu olarak günlük ömürlerine devam edebilmeleri bu usulün öbür değerli kazanımlarından biridir.”
TEDAVİ EDİLSE DE yine EDEBİLİR
Taş düşüren bireylerde, yeniden taş oluşma riskinin 5 yıl ortasında, yüzde 50 olduğunu hatırlatan Doç. Dr. Alkan, “10 yılda bu artık yüzde 80-90a ulaşıyor. ötürüsıyla taşı bir defa düşürdükten daha sonra yenidenlama riski yarı yarıya var. Bu bahsin ehemmiyeti epeyce büyük. Ayrıyeten bir defa Mini-Perc sistemiyle tedavi edilen şahısta tekrar taş oluşsa bile bir daha tıpkı yol kullanılarak tedavi edilebilir” formunda konuştu.
“HASTA TAKİBİ VE TAŞ TAHLİLİ ÇOK ÖNEMLİ”
Taş cerrahi tedaviyle büsbütün alınsa bile hastaların rutin takip edilmesinin, taş tahlilinin ve metabolik incelemelerin yapılmasının değerini tabir eden Alkan, kelamlarını şu biçimde tamamladı:
“Taşın hangi tipte olduğunun tespit edilmesi daha sonraki periyotlar için alınacak tedbirler açısından değerlidir ki bu tahlil sıklıkla ihmal ediliyor. Yapılacak metabolik (kan ve idrar analizleri) araştırmalarla taşın yenidenlanmaması için gerekirse ilaç tedavisine başlıyor ve hastanın ömür şeklinde (diyet gibi) yapması gereken değişiklikler konusunda ikazlarda bulunuyoruz. Taş oluşumuna sebep olan niçinler içinde ise az sıvı tüketmek, obezite ve yanlış yapılan diyetler sıralanabilir.” DHA