Kronik bir enfeksiyon olan cüzzam, tedavi noktasında yaşanan olumlu gelişmelere rağmen insanlık için hala tehlike arz etmeyi sürdürüyor.
Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) bilgi tabanından, Lepra yahut Hansen hastalığı olarak da isimlendirilen cüzzama ait ayrıntıları derledi.
DSÖ datalarına bakılırsa, 6 DSÖ bölgesinden 139 ülkede, 2020’de 127 bin 558 yeni cüzzam olayı görüldü. Bunlardan 8 bin 629’unu 15 yaş altı çocuklar oluşturdu. Bu sayı, dünya genelinde her 1 milyonda 4,4 çocuğun cüzzamla yüz yüze geldiğini ortaya koyuyor.
2020’nin sonunda 129 bin 398 kayıtlı hadise olduğu kaydedilirken, bu sayı her bir milyon şahısta 16,7 kişinin hastalığın mağduru olduğunu gösteriyor.
2020’de tespit edilen yeni hadise sayısında, bundan evvelki yıla bakılırsa yüzde 37 düşüş görülse de gerçek sayının tespit edilmesinde soru işaretleri olduğu kaydediliyor.
Covid-19 salgınının yol açtığı kısıtlamalar niçiniyle yeni olayların tespit edilmesi için yapılan tarama süreçlerinde yaşanan büyük çaptaki aksaklıkların, 2020’deki gerçek sayıları yansıtmakta kâfi olmadığı belirtiliyor.
EN ESKİ HASTALIKLARDAN BİRİ
Tarihçesinin birinci çağa kadar uzandığı bilinen, halk içinde “cüzzam” ismiyle bilinen lepra, rahatsızlığa niye olan “mycobacterium leprae” isimli bakterinin 1873’te Norveçli bilim insanı Gerhard Armauer Hansen tarafınca keşfedilmesi ötürüsıyla “Hansen” ismiyle de anılıyor.
Hastalık kaynaklı olarak insan bedeni üstündeki tahribat oranı en yüksek bölgeler içinde cilt, çevresel hudutlar, üst teneffüs yolu mukozası ve gözler bulunuyor.
DSÖ’nün teklifiyle 1983’te uygulamaya konulan oldukcalu ilaç tedavisi, Multi Drug Theraphy (MDT) sistemi yardımıyla son 20 yılda 16 milyondan fazla hasta tedavi edilirken bu tedavi usulü DSÖ tarafınca fiyatsız sağlanıyor.
Cüzzam tedavisinde en tesirli metot olarak oldukçalu tedavi prosedüründe kullanılan ilaçların başında dapson, rifampisin ve klofazamin yer alıyor. Tedavisiyse hastalığın basili (bakterilerin cinsine verilen ad) cinsine nazaran 6 ila 12 ay içinde değişebiliyor.
HASTALAR AYRIMCILIK MAĞDURU
Cüzzam tedavi edilmemesi durumunda cilt, hudutlar, uzuvlar ve gözlerde ilerleyici ve kalıcı hasara niye olabiliyor.
Dünya genelinde cüzzam hastaları bedenlerinde meydana gelen fizikî hasarlar niçiniyle tarih boyunca ayrımcı uygulamalarla karşı karşıya kaldı.
Bilhassa bilimsel bir teşhisin konulamadığı uzun periyotlar boyunca cüzzam, beşerler tarafınca çağlarının en müthiş hastalığı olarak görülüyordu.
Günümüzde hastalık erken teşhisle tedavi edilebilse de hala cüzzam hastalığı olan bireylerin karşılaştığı en büyük zorlukların başında eğitim, barınma, toplumsal dışlanma ve toplumsal hayata entegrasyonda karşılaşılan pürüzler geliyor.
DSÖ’NÜN AMACI SIFIR YENİ OLAY
DSÖ’nün bilgilerine nazaran, 2019’da 34 ülkede hiç bir yeni cüzzam olayı tespit edilmedi. 2019’da çalışmalarını ağırlaştıran DSÖ, hadise sayısını sıfır düzeyine indirmek istikametinde başlatmış olduğu strateji doğrultusunda bir ajanda belirledi.
Belirlenen yol haritası kademeli olarak yeni hadise sayısını sıfır noktasına yakın bir düzeye çekmeyi amaçlıyor. Bu planlamaya nazaran 2030 yılına dek 120 ülkede yeni olay sayısını sıfırlama maksadı gözetiliyor.
Gayelere ulaşılabilmesi belirlenen stratejik ajandada ülkelerin siyasi sistemleriyle daha üst seviyede etkileşim sağlanması, her olayın temas izinin takip edilmesi, önleyici kemoterapinin artırılması ve yeni aşı hallerinin geliştirilme çalışmaları üzere alanlarda atılacak adımlar yer alıyor.
BİRİNCİ SIRADA HİNDİSTAN VAR
DSÖ’nün her yıl çeşitli kategorilerde yayımladığı, ülkelerin kayıtlı cüzzam olayı sayılarına bakılırsa, 2020’de en çok hadisenin görüldüğü ülkeler sırasıyla Hindistan, Brezilya, Endonezya, Demokratik Kongo Cumhuriyeti ve Somali oldu.
DSÖ dataları, bir milyon bireye düşen kayıtlı olay sayısında en yüksek orana sahip ülkelerin tartıyla Afrika ve Doğu Asya ülkeleri olduğunu ortaya koyuyor.
Bu kategoride ön plana çıkan ülkeler içinde Nepal, Papua Yeni Gine, Hindistan, Brezilya, Somali, Endonezya, Kongo Cumhuriyeti, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Angola ve Sri Lanka göze çarpıyor.
Birebir bilgi tabanı göz önüne alındığında 2020’de sayısal olarak en epey yeni olay kaydedilen ülkeler ise Hindistan, Brezilya ve Bangladeş oldu.
COVID-19 ZORLAŞTIRDI
DSÖ Cüzzamın Ortadan Kaldırılması için Uygun Niyet Elçisi Yohei Sasakawa, Dünya Cüzzam Günü münasebetiyle ileti yayımladı.
Bildirisinde cüzzam hastası bireylerin yaşadıkları zorlukların, Covid-19 salgını niçiniyle daha da arttığını belirten Sasakawa, alınan karantina tedbirlerinin hastaların tedavi ve bakım imkanlarına ulaşmalarını daha da zorlaştırdığını vurguladı.
Sasakawa, cüzzama yakalananların yaşadıklarının unutulmaması için 2021’in ağustos ayında “Cüzzamı unutmayın” kampanyasını başlattıklarını anımsatarak, hastalığın ağır olduğu ülkelerin sıhhat bakanları başta olmak üzere sivil toplum örgütleri, araştırma merkezleri üzere kuruluşların da dayanaklarıyla farkındalık kampanyalarının desteklenmesi isteğinde olduklarına işaret etti.
Yeni hadise sayısının 2020’de yüzde 37 azalmasının, Covid-19 salgınının getirdiği kısıtlamalara bağlı olarak tespit edilen olay sayılarındaki düşüşle alakalı olduğuna değinen Sasakawa, “İşte bu tablo niçiniyle ‘Cüzzamı Unutmayın’ kampanyasına hükümet yetkilileri ve sıhhat çalışanlarının dayanaklarını istiyorum.” tabirine yer verdi.
Cüzzam teşhisi konulan bireylerin hastalığın yanı sıra ayrımcılığa karşı da gayret ettiklerini belirten Sasakawa, şunları kaydetti:
“Ayrımcılık Eski Ahit’ten günümüze kadar rastgele bir ırk ya da ülke gözetmeden dünya genelinde mevcudiyetini koruyor. Cüzzama yakalanan birden fazla insan için ayrımcılık, tedavi olduklarından daha sonra bile sona ermez. Şuna eminim ki şayet cüzzam hastalığına yakalanan insanlara karşı yapılan ayrımcılığı bitmiş oldurebilirsek bu dünya genelinde devam eden tüm ayrımcı uygulamalar için de örnek model teşkil edecektir.”
Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) bilgi tabanından, Lepra yahut Hansen hastalığı olarak da isimlendirilen cüzzama ait ayrıntıları derledi.
DSÖ datalarına bakılırsa, 6 DSÖ bölgesinden 139 ülkede, 2020’de 127 bin 558 yeni cüzzam olayı görüldü. Bunlardan 8 bin 629’unu 15 yaş altı çocuklar oluşturdu. Bu sayı, dünya genelinde her 1 milyonda 4,4 çocuğun cüzzamla yüz yüze geldiğini ortaya koyuyor.
2020’nin sonunda 129 bin 398 kayıtlı hadise olduğu kaydedilirken, bu sayı her bir milyon şahısta 16,7 kişinin hastalığın mağduru olduğunu gösteriyor.
2020’de tespit edilen yeni hadise sayısında, bundan evvelki yıla bakılırsa yüzde 37 düşüş görülse de gerçek sayının tespit edilmesinde soru işaretleri olduğu kaydediliyor.
Covid-19 salgınının yol açtığı kısıtlamalar niçiniyle yeni olayların tespit edilmesi için yapılan tarama süreçlerinde yaşanan büyük çaptaki aksaklıkların, 2020’deki gerçek sayıları yansıtmakta kâfi olmadığı belirtiliyor.
EN ESKİ HASTALIKLARDAN BİRİ
Tarihçesinin birinci çağa kadar uzandığı bilinen, halk içinde “cüzzam” ismiyle bilinen lepra, rahatsızlığa niye olan “mycobacterium leprae” isimli bakterinin 1873’te Norveçli bilim insanı Gerhard Armauer Hansen tarafınca keşfedilmesi ötürüsıyla “Hansen” ismiyle de anılıyor.
Hastalık kaynaklı olarak insan bedeni üstündeki tahribat oranı en yüksek bölgeler içinde cilt, çevresel hudutlar, üst teneffüs yolu mukozası ve gözler bulunuyor.
DSÖ’nün teklifiyle 1983’te uygulamaya konulan oldukcalu ilaç tedavisi, Multi Drug Theraphy (MDT) sistemi yardımıyla son 20 yılda 16 milyondan fazla hasta tedavi edilirken bu tedavi usulü DSÖ tarafınca fiyatsız sağlanıyor.
Cüzzam tedavisinde en tesirli metot olarak oldukçalu tedavi prosedüründe kullanılan ilaçların başında dapson, rifampisin ve klofazamin yer alıyor. Tedavisiyse hastalığın basili (bakterilerin cinsine verilen ad) cinsine nazaran 6 ila 12 ay içinde değişebiliyor.
HASTALAR AYRIMCILIK MAĞDURU
Cüzzam tedavi edilmemesi durumunda cilt, hudutlar, uzuvlar ve gözlerde ilerleyici ve kalıcı hasara niye olabiliyor.
Dünya genelinde cüzzam hastaları bedenlerinde meydana gelen fizikî hasarlar niçiniyle tarih boyunca ayrımcı uygulamalarla karşı karşıya kaldı.
Bilhassa bilimsel bir teşhisin konulamadığı uzun periyotlar boyunca cüzzam, beşerler tarafınca çağlarının en müthiş hastalığı olarak görülüyordu.
Günümüzde hastalık erken teşhisle tedavi edilebilse de hala cüzzam hastalığı olan bireylerin karşılaştığı en büyük zorlukların başında eğitim, barınma, toplumsal dışlanma ve toplumsal hayata entegrasyonda karşılaşılan pürüzler geliyor.
DSÖ’NÜN AMACI SIFIR YENİ OLAY
DSÖ’nün bilgilerine nazaran, 2019’da 34 ülkede hiç bir yeni cüzzam olayı tespit edilmedi. 2019’da çalışmalarını ağırlaştıran DSÖ, hadise sayısını sıfır düzeyine indirmek istikametinde başlatmış olduğu strateji doğrultusunda bir ajanda belirledi.
Belirlenen yol haritası kademeli olarak yeni hadise sayısını sıfır noktasına yakın bir düzeye çekmeyi amaçlıyor. Bu planlamaya nazaran 2030 yılına dek 120 ülkede yeni olay sayısını sıfırlama maksadı gözetiliyor.
Gayelere ulaşılabilmesi belirlenen stratejik ajandada ülkelerin siyasi sistemleriyle daha üst seviyede etkileşim sağlanması, her olayın temas izinin takip edilmesi, önleyici kemoterapinin artırılması ve yeni aşı hallerinin geliştirilme çalışmaları üzere alanlarda atılacak adımlar yer alıyor.
BİRİNCİ SIRADA HİNDİSTAN VAR
DSÖ’nün her yıl çeşitli kategorilerde yayımladığı, ülkelerin kayıtlı cüzzam olayı sayılarına bakılırsa, 2020’de en çok hadisenin görüldüğü ülkeler sırasıyla Hindistan, Brezilya, Endonezya, Demokratik Kongo Cumhuriyeti ve Somali oldu.
DSÖ dataları, bir milyon bireye düşen kayıtlı olay sayısında en yüksek orana sahip ülkelerin tartıyla Afrika ve Doğu Asya ülkeleri olduğunu ortaya koyuyor.
Bu kategoride ön plana çıkan ülkeler içinde Nepal, Papua Yeni Gine, Hindistan, Brezilya, Somali, Endonezya, Kongo Cumhuriyeti, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Angola ve Sri Lanka göze çarpıyor.
Birebir bilgi tabanı göz önüne alındığında 2020’de sayısal olarak en epey yeni olay kaydedilen ülkeler ise Hindistan, Brezilya ve Bangladeş oldu.
COVID-19 ZORLAŞTIRDI
DSÖ Cüzzamın Ortadan Kaldırılması için Uygun Niyet Elçisi Yohei Sasakawa, Dünya Cüzzam Günü münasebetiyle ileti yayımladı.
Bildirisinde cüzzam hastası bireylerin yaşadıkları zorlukların, Covid-19 salgını niçiniyle daha da arttığını belirten Sasakawa, alınan karantina tedbirlerinin hastaların tedavi ve bakım imkanlarına ulaşmalarını daha da zorlaştırdığını vurguladı.
Sasakawa, cüzzama yakalananların yaşadıklarının unutulmaması için 2021’in ağustos ayında “Cüzzamı unutmayın” kampanyasını başlattıklarını anımsatarak, hastalığın ağır olduğu ülkelerin sıhhat bakanları başta olmak üzere sivil toplum örgütleri, araştırma merkezleri üzere kuruluşların da dayanaklarıyla farkındalık kampanyalarının desteklenmesi isteğinde olduklarına işaret etti.
Yeni hadise sayısının 2020’de yüzde 37 azalmasının, Covid-19 salgınının getirdiği kısıtlamalara bağlı olarak tespit edilen olay sayılarındaki düşüşle alakalı olduğuna değinen Sasakawa, “İşte bu tablo niçiniyle ‘Cüzzamı Unutmayın’ kampanyasına hükümet yetkilileri ve sıhhat çalışanlarının dayanaklarını istiyorum.” tabirine yer verdi.
Cüzzam teşhisi konulan bireylerin hastalığın yanı sıra ayrımcılığa karşı da gayret ettiklerini belirten Sasakawa, şunları kaydetti:
“Ayrımcılık Eski Ahit’ten günümüze kadar rastgele bir ırk ya da ülke gözetmeden dünya genelinde mevcudiyetini koruyor. Cüzzama yakalanan birden fazla insan için ayrımcılık, tedavi olduklarından daha sonra bile sona ermez. Şuna eminim ki şayet cüzzam hastalığına yakalanan insanlara karşı yapılan ayrımcılığı bitmiş oldurebilirsek bu dünya genelinde devam eden tüm ayrımcı uygulamalar için de örnek model teşkil edecektir.”