Beyne giden büyük damarların ya da beyin ortasındaki kılcal damarlarının tıkanması yahut kanaması kararı gelişen inme (felç) son 20 yıla kadar Dünya Sıhhat Örgütü listesinde vefat niçinleri içinde üçüncü sıradaydı. Tıp alanındaki süratli gelişmeler yardımıyla günümüzde tedavi edilebilir bir hastalık durumuna geldi. Lakin tedavinin başarılı olması için vaktinde harekete geçmek şart…
Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Derya Uludüz’e acil müdahale gerektiren felcin birinci anda dikkate alınması gereken belirtilerini sordum… İşte yanıtı…
BU SİNYALLERE DİKKAT!
İnmenin fazlaca da kolay fark edilmeyen ancak fark edilmesi gerekip, bir an evvel hastanın doktora gdolayılmesi gereken belirtileri vardır. İnme dediğimizde aklımızdan çıkarmamamız gereken, bu olayın ani olmasıdır, yakınmaların bir anda ortaya çıkmasıdır. Işte dikkate alınması gereken birinci belirtiler…
1-En sık rastlanılan belirti bedenin yarısında güçsüzlük ve uyuşma; kolunu bacağını kaldıramama, hissizlik şikayetleridir. Şayet bu durum ansızın ortaya çıkmışsa ya beyni besleyen bir damar tıkanmıştır ya da daha az olasılıkla beyinde bir kanama ortaya çıkmıştır.
2-İkinci sık rastlanılan şikayet hastanın konuşmada zorluk çekmesidir. Hastada ya sözler anlaşılmaz bir biçimde ağızdan çıkar ya da gerçek söz çıksa bile söylemde zorluk, lisanın dönmemesi, peltek konuşma olabilir. Ayrıyeten, inme geçiren kişi karşıdaki kişinin söylemiş olduklerini anlamakta da zorlanır. Bu şikayetler olduğunda beynin sol tarafınca bir inme geçiriliyor olabilir, zira konuşma merkezimiz beynimizin sol tarafındadır.
3- Hastalarda ani baş dönmesi, çift görme ve dengesizlik görülebilir. Beynin art bölgesi beyin sapı inme niçiniyle etkilendiğinde, ansızın hastada baş dönmesi, objeleri çift görme yahut yürürken dengeyi kaybetme belirtileri olur. Bu baş dönmesi, oturduğumuz yerden ani kalkarken yaşanılan baş dönmesi değildir. Daha evvel yaşanmayan biçimde ani ve şiddetli olur.
4- Bulantı ve kusma, baş dönmesi ve dengesizliğe fazlaca sık eşlik eden bir durumdur. Bir kişi birdenbire istikrarsızlaşır ve kusmaya başlarsa, bilhassa de fışkırır stilde ağır bir kusma var ise, bir mide sorunu yerine evvel inme akla gelmelidir.
5- Baş ağrısı, bilhassa “yaşamımın en şiddetli baş ağrısı, güya beynimde bir bomba patlıyor” biçiminde tanımlanan baş ağrılarında inmeyi akla getirmek gerekir. Çünkü şiddetli tipte ani baş ağrısı inmenin belirtisi olabilir. Hatta özel tipte bir beyin felcini, beyinde anevrizma denilen baloncuğun patlamasını hatırlatır.
İKİ HAYATİ İHTAR
İnmenin niçini beyin kanaması da olabilir, damar tıkanıklığı da… Kendi başımıza kan sulandırıcı bir ilaç almamalıyız, zira kanamayı kötüleştirebiliriz. Evvel ne tıp bir inme geçirildiğini hekimlerin belirlemesi gerekir. Ayrıyeten, ani inme durumunda tansiyon ilacından da sakınmak gerekir. İnme en sık yüksek tansiyon olanlarda gelişir ancak inme geçirilirken tansiyonun düşürülmeye çalışılması, beyne giden kanı daha da azaltır.
ALTIN SAATLERİ KAÇIRMAYIN
5 kıymetli belirtide, vakit kaybetmeden ambulans çağırılmalıdır. Acil ambulans hizmetleri inme hastalarına müdahale edebilecek en yakın inme merkezlerini detaylı bilirler, bu niçinle kendi aracınızla değil acil ambulans ile hastaneye ulaşmak en gerçek yoldur. Felç başlangıcından daha sonraki 4.5 saat ortasında acil tedavi hayli değerlidir. Çalışmalara bakılırsa bu tedavi yardımıyla üç hastadan biri, inme hasarından kurtulup büsbütün güzelleşebilir.
Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Derya Uludüz’e acil müdahale gerektiren felcin birinci anda dikkate alınması gereken belirtilerini sordum… İşte yanıtı…
BU SİNYALLERE DİKKAT!
İnmenin fazlaca da kolay fark edilmeyen ancak fark edilmesi gerekip, bir an evvel hastanın doktora gdolayılmesi gereken belirtileri vardır. İnme dediğimizde aklımızdan çıkarmamamız gereken, bu olayın ani olmasıdır, yakınmaların bir anda ortaya çıkmasıdır. Işte dikkate alınması gereken birinci belirtiler…
1-En sık rastlanılan belirti bedenin yarısında güçsüzlük ve uyuşma; kolunu bacağını kaldıramama, hissizlik şikayetleridir. Şayet bu durum ansızın ortaya çıkmışsa ya beyni besleyen bir damar tıkanmıştır ya da daha az olasılıkla beyinde bir kanama ortaya çıkmıştır.
2-İkinci sık rastlanılan şikayet hastanın konuşmada zorluk çekmesidir. Hastada ya sözler anlaşılmaz bir biçimde ağızdan çıkar ya da gerçek söz çıksa bile söylemde zorluk, lisanın dönmemesi, peltek konuşma olabilir. Ayrıyeten, inme geçiren kişi karşıdaki kişinin söylemiş olduklerini anlamakta da zorlanır. Bu şikayetler olduğunda beynin sol tarafınca bir inme geçiriliyor olabilir, zira konuşma merkezimiz beynimizin sol tarafındadır.
3- Hastalarda ani baş dönmesi, çift görme ve dengesizlik görülebilir. Beynin art bölgesi beyin sapı inme niçiniyle etkilendiğinde, ansızın hastada baş dönmesi, objeleri çift görme yahut yürürken dengeyi kaybetme belirtileri olur. Bu baş dönmesi, oturduğumuz yerden ani kalkarken yaşanılan baş dönmesi değildir. Daha evvel yaşanmayan biçimde ani ve şiddetli olur.
4- Bulantı ve kusma, baş dönmesi ve dengesizliğe fazlaca sık eşlik eden bir durumdur. Bir kişi birdenbire istikrarsızlaşır ve kusmaya başlarsa, bilhassa de fışkırır stilde ağır bir kusma var ise, bir mide sorunu yerine evvel inme akla gelmelidir.
5- Baş ağrısı, bilhassa “yaşamımın en şiddetli baş ağrısı, güya beynimde bir bomba patlıyor” biçiminde tanımlanan baş ağrılarında inmeyi akla getirmek gerekir. Çünkü şiddetli tipte ani baş ağrısı inmenin belirtisi olabilir. Hatta özel tipte bir beyin felcini, beyinde anevrizma denilen baloncuğun patlamasını hatırlatır.
İKİ HAYATİ İHTAR
İnmenin niçini beyin kanaması da olabilir, damar tıkanıklığı da… Kendi başımıza kan sulandırıcı bir ilaç almamalıyız, zira kanamayı kötüleştirebiliriz. Evvel ne tıp bir inme geçirildiğini hekimlerin belirlemesi gerekir. Ayrıyeten, ani inme durumunda tansiyon ilacından da sakınmak gerekir. İnme en sık yüksek tansiyon olanlarda gelişir ancak inme geçirilirken tansiyonun düşürülmeye çalışılması, beyne giden kanı daha da azaltır.
ALTIN SAATLERİ KAÇIRMAYIN
5 kıymetli belirtide, vakit kaybetmeden ambulans çağırılmalıdır. Acil ambulans hizmetleri inme hastalarına müdahale edebilecek en yakın inme merkezlerini detaylı bilirler, bu niçinle kendi aracınızla değil acil ambulans ile hastaneye ulaşmak en gerçek yoldur. Felç başlangıcından daha sonraki 4.5 saat ortasında acil tedavi hayli değerlidir. Çalışmalara bakılırsa bu tedavi yardımıyla üç hastadan biri, inme hasarından kurtulup büsbütün güzelleşebilir.