Ülkemizde göğüs kanseri görülme sıklığı giderek artıyor. Genel Cerrahi Uzm. Prof. Dr. Vahit Özmen bunun sebeplerine dikkat çekip, hastalığın yeni tedavi yollarını sıraladı. İşte o açıklamalar…
Ülkemizde göğüs kanseri farkındalığı düşük olduğu için kanserin erken evrede fark edilmesi pek güçleşmektedir. Gelişmiş ülkelerde göğüs kanserli hastaların yüzde 25’lik kıymetli bir kısmında Evre-0 göğüs kanseri saptanmaktadır. Türkiye’de ise kanser fakat belli bir boyuta ulaştıktan daha sonra kitlenin hasta tarafınca hissedilmesi yoluyla doktora gidilmekte ve geç teşhis edilmektedir. Ne yazık ki bilhassa pandemi sürecinde denetimlerin ihmal edilmesi niçiniyle hastalığı ileri evrede teşhis edilenlerin sayısı artmıştır. Ülkemizde ömür biçiminin batılı ülkelere benzemesi (hareketsizlik, şişmanlık, sıhhatsiz beslenme vs.), bayanların daha az ya da geç doğum yapması, daha az müddet emzirmesi ve nüfusun artması da göğüs kanserli hasta sayısında yükselişe niye olmaktadır. Son günlerde şişmanlık, beden kitle indeksi, kilo ve göğüs kanseri içindeki münasebet dikkat caziptir. Bilhassa menopoz devrindeki bayanların kilo almaları yani bedenlerindeki yağ dokusunun fazlalaşması östrojen sentezinin artmasına niye olmaktadır. Bu da göğüs kanseri riskini artırmaktadır.
Vahit Özmen
İŞTE KORUNMA YOLLARI
Şişmanlığı önlemek için sistemli idman yapmak (haftada toplam 5-6 saat) ve kalori alımını kısıtlayıcı diyet uygulamak kuraldır. Bu esirgeyici tedbirlere ek olarak 12 aydan daha uzun müddet emzirmek, hormonlu besinleri tüketmemek, alkolden uzak durmak ve östrojen hormonlu ilaçları uzun müddet kullanmamak gerekir. Göğüs kanserinden bir başka korunma yolu de her iki göğsün kanser olmadan boşaltılması ve içerisinin protezle doldurulmasıdır.
NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Göğüs kanserinin tüm tedavilerinde (cerrahi, kemoterapi, hormonoterapi ve radyoterapi) pek kıymetli yenilikler bulunmaktadır. Cerrahi tedavide onkoplastik cerrahi ön plana çıkmaktadır. Bu sistemle kanserli göğüs korunduğu üzere, hastalık olmayan kanserli göğüsle simetrik görünmesi için küçültülmesi yahut büyütülmesi mümkün olmaktadır. Onkoplastik göğüs cerrahisi olarak uyguladığımız yeni bir yol ise küçük latissimus dorsi kasını kullandığımız metottur. Bu teknikte tümör temizlendikten daha sonra ortaya çıkan boşluk, koltuk altında bulunan latissimus dorsi kasının bir kısmı ile doldurulmaktadır. Bir de göğüs cerrahisinde bilinen ve yaklaşık 20 yıldır uyguladığımız bekçi lenf düğümünü bulma formülü (sentinel lenf nodülü biyopsisi) vardır. Bu sistemde göğüs başı gerisine verdiğimiz mavi boya yahut radyo etkin hususun koltuk altında ulaştığı birinci lenf bezi çıkarılarak patolojiye gönderilir. Şayet bu lenf bezine tümör gelmemiş ise başka lenf bezlerinin çıkarılmasına gerek kalmaz. Göğüs kanserli hastalarda kemoterapi de fazlaca sık uygulanmaktadır. Bunlara ek olarak göğüs kanseri tedavisinde yeni kullanılmaya başlayan birtakım ilaçlar bulunmaktadır. Bu ilaçlar bilhassa ileri ve metastatik hastalarda daha başarılı sonuçlar vermektedir. İleri göğüs kanserli hastalarda yeni ilaçların kullanılması hastaların yüzde 50-60’ında tümörün büsbütün kaybolmasını sağlamaktadır.
Ülkemizde göğüs kanseri farkındalığı düşük olduğu için kanserin erken evrede fark edilmesi pek güçleşmektedir. Gelişmiş ülkelerde göğüs kanserli hastaların yüzde 25’lik kıymetli bir kısmında Evre-0 göğüs kanseri saptanmaktadır. Türkiye’de ise kanser fakat belli bir boyuta ulaştıktan daha sonra kitlenin hasta tarafınca hissedilmesi yoluyla doktora gidilmekte ve geç teşhis edilmektedir. Ne yazık ki bilhassa pandemi sürecinde denetimlerin ihmal edilmesi niçiniyle hastalığı ileri evrede teşhis edilenlerin sayısı artmıştır. Ülkemizde ömür biçiminin batılı ülkelere benzemesi (hareketsizlik, şişmanlık, sıhhatsiz beslenme vs.), bayanların daha az ya da geç doğum yapması, daha az müddet emzirmesi ve nüfusun artması da göğüs kanserli hasta sayısında yükselişe niye olmaktadır. Son günlerde şişmanlık, beden kitle indeksi, kilo ve göğüs kanseri içindeki münasebet dikkat caziptir. Bilhassa menopoz devrindeki bayanların kilo almaları yani bedenlerindeki yağ dokusunun fazlalaşması östrojen sentezinin artmasına niye olmaktadır. Bu da göğüs kanseri riskini artırmaktadır.
Vahit Özmen
İŞTE KORUNMA YOLLARI
Şişmanlığı önlemek için sistemli idman yapmak (haftada toplam 5-6 saat) ve kalori alımını kısıtlayıcı diyet uygulamak kuraldır. Bu esirgeyici tedbirlere ek olarak 12 aydan daha uzun müddet emzirmek, hormonlu besinleri tüketmemek, alkolden uzak durmak ve östrojen hormonlu ilaçları uzun müddet kullanmamak gerekir. Göğüs kanserinden bir başka korunma yolu de her iki göğsün kanser olmadan boşaltılması ve içerisinin protezle doldurulmasıdır.
NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Göğüs kanserinin tüm tedavilerinde (cerrahi, kemoterapi, hormonoterapi ve radyoterapi) pek kıymetli yenilikler bulunmaktadır. Cerrahi tedavide onkoplastik cerrahi ön plana çıkmaktadır. Bu sistemle kanserli göğüs korunduğu üzere, hastalık olmayan kanserli göğüsle simetrik görünmesi için küçültülmesi yahut büyütülmesi mümkün olmaktadır. Onkoplastik göğüs cerrahisi olarak uyguladığımız yeni bir yol ise küçük latissimus dorsi kasını kullandığımız metottur. Bu teknikte tümör temizlendikten daha sonra ortaya çıkan boşluk, koltuk altında bulunan latissimus dorsi kasının bir kısmı ile doldurulmaktadır. Bir de göğüs cerrahisinde bilinen ve yaklaşık 20 yıldır uyguladığımız bekçi lenf düğümünü bulma formülü (sentinel lenf nodülü biyopsisi) vardır. Bu sistemde göğüs başı gerisine verdiğimiz mavi boya yahut radyo etkin hususun koltuk altında ulaştığı birinci lenf bezi çıkarılarak patolojiye gönderilir. Şayet bu lenf bezine tümör gelmemiş ise başka lenf bezlerinin çıkarılmasına gerek kalmaz. Göğüs kanserli hastalarda kemoterapi de fazlaca sık uygulanmaktadır. Bunlara ek olarak göğüs kanseri tedavisinde yeni kullanılmaya başlayan birtakım ilaçlar bulunmaktadır. Bu ilaçlar bilhassa ileri ve metastatik hastalarda daha başarılı sonuçlar vermektedir. İleri göğüs kanserli hastalarda yeni ilaçların kullanılması hastaların yüzde 50-60’ında tümörün büsbütün kaybolmasını sağlamaktadır.