Avrupa Birliği, ABD ve öteki 51 ülkede geçerli aşılardan daha sonra, tamamlayıcı olarak bir daha “onaylanan aşıdan yaptırma“ kaidesi getirildi. AB ve ABD’de onaylanan aşıdan 3’üncü dozu olmayanın aşı pasaportu 6 ay yahut en çok 9 ay geçerli olacak. Türk üretimi Turkovac, dünyanın başka ülkelerinde sayılmadığı için Pfizer/BioNTech yaptıran Türkler, bu aşıların üzerinden 6 ay ya da en geç 9 ay geçtikten daha sonra aşılanmamış sayılacak.
Türkiye’nin meyyit virüsten ürettiği coronavirüs aşısı Turkovac ile ilgili Avrupa Birliği İlaç Kurumu EMA ve ABD İlaç Kurumu FDA’ya bir bildirim yapılmadı. EMA, “Bize bir müracaat, bilgi ya da açıklama gelmedi“ derken, misal durum FDA için de geçerli.
Türkiye, “İki BioNTech üzerine, güçlendirici aşı olarak Turkovac yapacağız“ diyor fakat bu, AB ve ABD tarafınca tanınmadığı için, Türkler bir süre daha sonra, başta AB ve öbür Avrupa ülkeleri ile ABD kıtasına seyahat edemeyecek.
AŞILANMAMIŞ SAYILACAKLAR
İkinci aşıdan ortalama 6 ay daha sonra bu bireyler, Turkovac almış olsa bile hiç aşılanmamış sayılacak. AB’nin sonucu, “AB’de uygulanan aşılarla uyumlu bir destekleyici aşı yaptırılması“ formunda özetlenebilir.
Turkovac dünyanın hiçbir ülkesinde tanınmıyor ve üçüncü aşı olarak kullanılsa da, bunun bir geçerliliği yok. Avrupa Birliği ise, seyahatlerde ikinci aşının artık yetmeyeceğini ve aşı pasaportunda üçüncü- güçlendirici (booster) aşının aranacağını duyurdu. Yeni düzenleme 1 Şubat’tan itibaren geçerli olacak.
en çok 9 AY GEÇERLİ
AB Kurulu, Avrupa Hastalık Tedbire ve Denetim Merkezi’nin (ECDC) tavsiyesi doğrultusunda aldığı sonucu deklare etti. Buna bakılırsa güçlendirici aşı, tam aşılamadan 6 ay daha sonra yapılacak ve bu en çok 9 aya uzayacak.
9 ay daha sonra, iki aşılılar „aşılanmamış“ sayılacak ve seyahat edemeyecek. Yani 2021 haziran ayında ikinci doz BioNTech’ini yaptırmış olan bir Türk, Mart-2022’ye kadar bir daha BioNTech ya da Moderna yaptırmazsa, yurt dışına seyahat hakkını kaybedecek. Zira, dijital ya da kağıt olan „Aşı pasaportu“ geçersiz olacak.
TAMAMLAYICI AŞI DA ONAYLI OLMALI
AB, güçlendirici aşıların ise bir daha EMA ve FDA tarafınca onaylanmış aşılardan yapılması gerektiğini kurala bağladı. Alman Daimi Aşı Komitesi STIKO, Robert Koch Enstitüsü ile başka AB üyesi ülkeler, BioNTech, Moderna, AstraZeneca, Novavax ile Johnson&Johnson’un, kuvetlendirici aşı olarak kullanılabileceğini duyurdu.
Turkovac, AB’de onaylanmadığı için bunun güçlendirici aşı olarak Avrupa ülkelerinde kullanılması mümkün değil. Dahası, geçerliliği de yok. Bu durumda, iki adet BioNTech aşısı olmuş bir kişi, üzerinden 9 ay geçmesine karşın, AB’de onaylanmış mRNA aşıları BioNTech ya da Moderna olmamışsa, yasal olarak „hiç aşı olmamış“ sayılacak.
Turkovac’ın, bedendeki antikor sayısını yükseltip yükseltmemesinin bir manası bulunmuyor.
HANGİ ÜLKEDE NE VAKTE KADAR?
Güçlendirici aşılar, vaktinde yapılmazsa, çeşitli ülkelere “çift geçerli aşı ile seyahat“ etme imkanı da kalmayacak.
ALMANYA: AB’nin getirdiği kural gereği, en geç 9 ay daha sonra iki aşı geçersiz olacak. Dijital aşı pasaportu, iki aşılı var ise artık kabul edilmeyecek. İki aşılılar esasen şu anda hiçbir yere giremiyor. Bu seyahatlerde de başlayacak. AB’nin onayladığı aşılardan 3’üncü doz yaptırıldığı anda yasaklar kalkacak.
FRANSA: İki aşıdan daha sonra, güçlendirici aşıyı olmak için en çok 5 ay beklenecek. 18 yaşın üstündeki herkes bu aşıyı bu müddette almazsa, seyahat, turizm ve ülkede tatil hakları kısıtlanacak. Müddet 65 yaş üstü için 15 Aralık, yetişkinler için 15 Ocak’tan başladı.
AVUSTURYA: Mecburî aşı sonucu alındı. Aşı olan her 10 bireyden birine, kurayla 500 Euro ödenecek. Bunun için milyarlarca Euro ayrıldı. Aşı pasaportu/sertifikası, 2. aşılamadan daha sonra 270 gün geçerli. Şu anda bile, iki aşı yetmiyor ve üzerine negatif test gerekiyor. Tek doz Johnson aşısı olanlar da, 3 Ocak’tan itibaren güçlendirici aşı yaptırdığını kanıtlamalı. 1 Şubat’tan itibaren ise, iki aşı altı ay daha sonra geçerliliğini yitirecek.
YUNANİSTAN: Aşı kuralları sertleşti ve 60 yaşın üstündeki herkes, son dozdan en geç 7 ay daha sonra tekrar aşı yaptırmalı. Yoksa, aşı pasaportları geçersiz olacak. 1 Şubat’tan itibaren tüm yetişkinler için, tamamlayıcı aşı kuralları geçerli olacak. İki doz ayının geçerlilik mühleti, 1 Şubat’tan daha sonra yalnızca 6 ay olacak.
İSVİÇRE: Aşı pasaportunun geçerlilik müddeti 270 gün. Aşılamadan 6 ay daha sonra müdafaa oranının düşmesi niçiniyle, üçüncü aşı kaide. Bunu yerine getirmeyenler ülkeye giremeyecek.
ÇEK CUMHURİYETİ: AB’nin kurallarını benimseyen Çek Cumhuriyeti, ikinci doz aşıdan daha sonra, 9 aylık müddet verdi. Bu müddette tamamlayıcı aşı olunmazsa, iki doz aşı geçersiz sayılacak. Aşısız muamelesi görülecek.
İSRAİL: Aşı pasaportunun geçerlilik müddeti 6 aya iniyor. AB’nin aşı ile ilgili kararları benimsenirken, Omicron varyantı niçiniyle pek hayli Avrupa ülkesine hudutlar kapalı.
BULGARİSTAN: Aşı pasaportlarının azamî geçerlilik müddetlerini kısalttı. 15 Şubat’tan itibaren dayanak aşı olmadan, aşı sertifikaları yalnızca 6 ay geçerli olacak. Mühleti dolan aşı sertifikaları ile seyahat kabul edilmeyecek. Lakin 3’üncü doz yapılınca, aşı sertifikaları yine geçerli olacak.
LETONYA: mRNA aşılarının geçerlilik müddeti 9 ay olarak belirlendi. Kural 15 Ocak’ta bayladı. Tek dozluk Johnson’un geçerlilik mühleti 5 ay. Bu mühletin sonuna kadar tamamlayıcı aşı yaptırılmazsa, hiç aşı olunmamış sayılacak.
KARADAĞ: İki aşı ya da corona geçirmiş şahısların müdafaası, yalnızca 6 ay geçerli sayılacak. Bu mühlet sonuna kadar üçüncü doz alınmamışsa, aşı olunmamış sayılacak.
Türkiye’nin meyyit virüsten ürettiği coronavirüs aşısı Turkovac ile ilgili Avrupa Birliği İlaç Kurumu EMA ve ABD İlaç Kurumu FDA’ya bir bildirim yapılmadı. EMA, “Bize bir müracaat, bilgi ya da açıklama gelmedi“ derken, misal durum FDA için de geçerli.
Türkiye, “İki BioNTech üzerine, güçlendirici aşı olarak Turkovac yapacağız“ diyor fakat bu, AB ve ABD tarafınca tanınmadığı için, Türkler bir süre daha sonra, başta AB ve öbür Avrupa ülkeleri ile ABD kıtasına seyahat edemeyecek.
AŞILANMAMIŞ SAYILACAKLAR
İkinci aşıdan ortalama 6 ay daha sonra bu bireyler, Turkovac almış olsa bile hiç aşılanmamış sayılacak. AB’nin sonucu, “AB’de uygulanan aşılarla uyumlu bir destekleyici aşı yaptırılması“ formunda özetlenebilir.
Turkovac dünyanın hiçbir ülkesinde tanınmıyor ve üçüncü aşı olarak kullanılsa da, bunun bir geçerliliği yok. Avrupa Birliği ise, seyahatlerde ikinci aşının artık yetmeyeceğini ve aşı pasaportunda üçüncü- güçlendirici (booster) aşının aranacağını duyurdu. Yeni düzenleme 1 Şubat’tan itibaren geçerli olacak.
en çok 9 AY GEÇERLİ
AB Kurulu, Avrupa Hastalık Tedbire ve Denetim Merkezi’nin (ECDC) tavsiyesi doğrultusunda aldığı sonucu deklare etti. Buna bakılırsa güçlendirici aşı, tam aşılamadan 6 ay daha sonra yapılacak ve bu en çok 9 aya uzayacak.
9 ay daha sonra, iki aşılılar „aşılanmamış“ sayılacak ve seyahat edemeyecek. Yani 2021 haziran ayında ikinci doz BioNTech’ini yaptırmış olan bir Türk, Mart-2022’ye kadar bir daha BioNTech ya da Moderna yaptırmazsa, yurt dışına seyahat hakkını kaybedecek. Zira, dijital ya da kağıt olan „Aşı pasaportu“ geçersiz olacak.
TAMAMLAYICI AŞI DA ONAYLI OLMALI
AB, güçlendirici aşıların ise bir daha EMA ve FDA tarafınca onaylanmış aşılardan yapılması gerektiğini kurala bağladı. Alman Daimi Aşı Komitesi STIKO, Robert Koch Enstitüsü ile başka AB üyesi ülkeler, BioNTech, Moderna, AstraZeneca, Novavax ile Johnson&Johnson’un, kuvetlendirici aşı olarak kullanılabileceğini duyurdu.
Turkovac, AB’de onaylanmadığı için bunun güçlendirici aşı olarak Avrupa ülkelerinde kullanılması mümkün değil. Dahası, geçerliliği de yok. Bu durumda, iki adet BioNTech aşısı olmuş bir kişi, üzerinden 9 ay geçmesine karşın, AB’de onaylanmış mRNA aşıları BioNTech ya da Moderna olmamışsa, yasal olarak „hiç aşı olmamış“ sayılacak.
Turkovac’ın, bedendeki antikor sayısını yükseltip yükseltmemesinin bir manası bulunmuyor.
HANGİ ÜLKEDE NE VAKTE KADAR?
Güçlendirici aşılar, vaktinde yapılmazsa, çeşitli ülkelere “çift geçerli aşı ile seyahat“ etme imkanı da kalmayacak.
ALMANYA: AB’nin getirdiği kural gereği, en geç 9 ay daha sonra iki aşı geçersiz olacak. Dijital aşı pasaportu, iki aşılı var ise artık kabul edilmeyecek. İki aşılılar esasen şu anda hiçbir yere giremiyor. Bu seyahatlerde de başlayacak. AB’nin onayladığı aşılardan 3’üncü doz yaptırıldığı anda yasaklar kalkacak.
FRANSA: İki aşıdan daha sonra, güçlendirici aşıyı olmak için en çok 5 ay beklenecek. 18 yaşın üstündeki herkes bu aşıyı bu müddette almazsa, seyahat, turizm ve ülkede tatil hakları kısıtlanacak. Müddet 65 yaş üstü için 15 Aralık, yetişkinler için 15 Ocak’tan başladı.
AVUSTURYA: Mecburî aşı sonucu alındı. Aşı olan her 10 bireyden birine, kurayla 500 Euro ödenecek. Bunun için milyarlarca Euro ayrıldı. Aşı pasaportu/sertifikası, 2. aşılamadan daha sonra 270 gün geçerli. Şu anda bile, iki aşı yetmiyor ve üzerine negatif test gerekiyor. Tek doz Johnson aşısı olanlar da, 3 Ocak’tan itibaren güçlendirici aşı yaptırdığını kanıtlamalı. 1 Şubat’tan itibaren ise, iki aşı altı ay daha sonra geçerliliğini yitirecek.
YUNANİSTAN: Aşı kuralları sertleşti ve 60 yaşın üstündeki herkes, son dozdan en geç 7 ay daha sonra tekrar aşı yaptırmalı. Yoksa, aşı pasaportları geçersiz olacak. 1 Şubat’tan itibaren tüm yetişkinler için, tamamlayıcı aşı kuralları geçerli olacak. İki doz ayının geçerlilik mühleti, 1 Şubat’tan daha sonra yalnızca 6 ay olacak.
İSVİÇRE: Aşı pasaportunun geçerlilik müddeti 270 gün. Aşılamadan 6 ay daha sonra müdafaa oranının düşmesi niçiniyle, üçüncü aşı kaide. Bunu yerine getirmeyenler ülkeye giremeyecek.
ÇEK CUMHURİYETİ: AB’nin kurallarını benimseyen Çek Cumhuriyeti, ikinci doz aşıdan daha sonra, 9 aylık müddet verdi. Bu müddette tamamlayıcı aşı olunmazsa, iki doz aşı geçersiz sayılacak. Aşısız muamelesi görülecek.
İSRAİL: Aşı pasaportunun geçerlilik müddeti 6 aya iniyor. AB’nin aşı ile ilgili kararları benimsenirken, Omicron varyantı niçiniyle pek hayli Avrupa ülkesine hudutlar kapalı.
BULGARİSTAN: Aşı pasaportlarının azamî geçerlilik müddetlerini kısalttı. 15 Şubat’tan itibaren dayanak aşı olmadan, aşı sertifikaları yalnızca 6 ay geçerli olacak. Mühleti dolan aşı sertifikaları ile seyahat kabul edilmeyecek. Lakin 3’üncü doz yapılınca, aşı sertifikaları yine geçerli olacak.
LETONYA: mRNA aşılarının geçerlilik müddeti 9 ay olarak belirlendi. Kural 15 Ocak’ta bayladı. Tek dozluk Johnson’un geçerlilik mühleti 5 ay. Bu mühletin sonuna kadar tamamlayıcı aşı yaptırılmazsa, hiç aşı olunmamış sayılacak.
KARADAĞ: İki aşı ya da corona geçirmiş şahısların müdafaası, yalnızca 6 ay geçerli sayılacak. Bu mühlet sonuna kadar üçüncü doz alınmamışsa, aşı olunmamış sayılacak.