İran’da Cumhurbaşkanı adayları içindeki münazarada Azeri-Türk tartışması

celikci

Active member
25 Eyl 2020
6,589
0
36
İran’da Cumhurbaşkanı adayları içindeki münazarada Azeri-Türk tartışması
İran’da 18 Haziran tarihinde gerçekleşecek olan 13. devir Cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde adaylar içinde 2. münazara İran devlet televizyonu binasında düzenlendi. Toplumsal ve kültürel bahislerin tartışıldığı 2. münazarada, muhafazakar Cumhurbaşkanı adayı ve İran Yargı Erki Lideri İbrahim Reisi ile İran Türkü olan reformist aday Muhsin Mihralizade içinde Azeri – Türk tartışması ile başladı.

“HUKUK VE YASA, ADELETE BAĞLI OLMALIDIR”

Konuşmasında toplumsal adalete vurgu yaparak, alınan yanlış ve adil olmayan kararların toplum içinde sınıflaşmaya niye olduğunun altını çizen Reisi, “Hukuk ve yasa, adalete bağlı olmalıdır. Şayet ülkedeki tüm gücümüzü adaletin tesisine ayırırsak, tüm toplumsal katmanlar ortadan kalkar. Alınan yanlış ve adil olmayan kararlar, toplum içinde sınıflaşmaya niye oluyor. Bugün toplumumuz, büyük toplumsal problemler ile karşı karşıyadır” sözünü kullandı.

Birinci münaziçinde, medya ve internet özgürlüğünü vaat etmesinin akabinde 2. münazarada Reisi, bağımsızlığın toplumsal özgürlük ile birlikte olmasının değerine dikkat çekti. Reisi, “Bağımsızlığın toplumsal özgürlük ile birlikte olması epeyce kıymetli. Hükumet, bu özgürlüğü toplumda var etmeli ve bunu oluşmasını sağlamalıdır” dedi.

“İRAN’DA AZERİCE DEĞİL, TÜRKÇE KONUŞANLAR VAR”

Muhafazakar Cumhurbaşkanı adayı Reisi’nin akabinde kelam alan reformist Cumhurbaşkanı adayı Mihralizade konuşmasına, Reisi’nin “Azeri” açıklamasına reaksiyon göstererek başladı. Mihralizade, “Sayın Reisi, Azerice konuşanların kendisini arayarak kendisine sevgilerini ve muhabbetlerini gösterdiklerini söylüyor. Ben, Reisi’nin Azeri lafına bir düzeltme getirmek istiyorum. Zira ülkemizde Azerice konuşanlar değil, Batı ve Doğu Azerbaycan’dan Hamedan, Zencan, İsfahan, Erdebil, Horasan ve Huzistan’a kadar İran’ın dört bir yanından Türkçe konuşanlar var. Sayın Reisi, Azeri sözünü kullanırken daha dikkatli olmalıdır” tabirlerini kullandı.

“NÜKLEER MUAHEDEYE GERİ DÖNÜLMELİ”

Konuşmasında, ABD ile imzalanan nükleer mutabakata da değinen Mihralizade, mutabakata geri dönülmesi gerektiğini savunarak, “İran halkının ABD karşısında direnişi, ABD’nin baskılarını yenmiş ve onların tuzaklarını bozmuştur” sözünü kaydetti.

İran’ın nükleer muahede karşısındaki tavrının hakikat olduğunu ve bunun devam etmesi gerektiğini belirten Mihralizade, “Anlaşmanın bir daha ihyası için müzakerelerde hazır bulunmalıyız. Mutabakatta İran halkı için kararlaştırılan hakları bir daha elde etmeye çalışmalıyız. Ülkedeki tüm imkanlar, tüm siyasi karar alıcılar, yasama, yürütme ve yargı organları, nükleer muahedeye geri dönüş müzakerelerinin olumlu sonuçlanması için çalışmalıdır” dedi.

“TOPLUMDA UNUTULMUŞ BİRÇOK KESİM VAR”

Toplumsal sorulara işaret ettiği konuşmasının devamında Mihralizade, emekçilerin ve öğretmenlerin maaşlarına düzenleme getirilmesi gerektiğini belirterek, “Maalesef toplumda unutulmuş biroldukca kesim var. Çalışanların aldığı günlük ödemeler arttırılmalı. Bu bahiste hala adım atılmış değil. Personel, patron ve hükumet içindeki ilgiye düzenleme getirmemiz gerekiyor. Öğretmenler ve emekliler için de farklı bir düzenleme yapacağız” sözlerini kullandı.

“HALKI 3 AY İÇERİSİNDE AŞILAYACAK BİR PROGRAMA SAHİBİM”

İran’ın corona virüsü (Covid-19) salgını ile çabasına değinen Mihralizade, İran Cumhurbaşkanı Hasan Manevî hükumetinin salgın ile çabada tesirli olmadığını ve kendisinin Cumhurbaşkanı seçilmesi halinde tüm İran halkını 3 ay içerisinde aşılayacak bir programa sahip olduğunu kaydetti.

Mihralizade, “Bugün her Covid-19 aşısı 10 dolar. Şayet Sıhhat Bakanı bu mafya oyunlarını bir kenara bırakarak, özel dalın aşı getirmesine müsaade verseydi, halk şu an aşılanmış olurdu. Sıhhat Bakanı bu işi slogan atmakla çözemez. Şayet Cumhurbaşkanı olursam, halkı 3 ay içerisinde aşılayacak bir programa sahibim. Özel bölüm ülkeye aşı getirebilir” dedi.

“BİZİM HÜKÜMETİMİZ TÜM FARKLI ETNİK KÜMELERİN HÜKÜMETİ OLACAK”

Bir öteki muhafazakar Cumhurbaşkanı adayı, eski İhtilal Muhafızları Ordusu Genel Kumandanı ve Tertibin Faydasını Teşhis Kurulu Sekreteri Muhsin Rızai münazarada yaptığı konuşmasında, Cumhurbaşkanı olması halinde hükümetinde azınlıklara ve farklı etnik ögelere yer vereceğini duyurdu.

Rızai, “bundan evvelki münazarada ülkemizin geleceği hakkında konuştum. Bu münazarada bir arada ihtilal yaptığımız ve savaştığımız tüm farklı etnik kümelerden bahsetmek istiyorum. Biz bir arada savaştık ve ihtilal yaptık. Bizim hükümetimiz tüm farklı etnik kümelerinin hükümeti olacak” sözlerini kullandı.

Cumhurbaşkanı seçilmesi halinde, hükümetinde Ehli Sünnet’e de yer vereceğini vadeden Rızai, “Benim hükümetimde Ehli Sünnet de olacak, Ehli Teşeyyu da. Tüm farklılara yer vereceğim. Kimiler beni Zagroslu olmakla itham ediyor. halbuki ben Lor olmamla gurur duyuyorum. Benim kuracağım hükümet, tüm İranlılardan oluşacaktır” dedi.

“BEN GÜÇSÜZLERİN GÜCÜ VE SESSİZ HALANLARIN SESİYİM”

Reformist Cumhurbaşkanı adayı ve Manevî hükumeti devrinde Merkez Bankası Lideri olan Abdulnasır Himmeti 2. münazaradaki konuşmasına, münazara programını eleştirerek başladı. Himmeti, “Bu münazaralar haftalık düzenlenen müsabaka programlarına benzedi. Seçmenler, adaylardan daha değerli sorulara yanıt vermelerini bekliyor” sözlerini kullandı. İktisatta ve siyasette tekelci sistemi sonlandıracağını kaydeden Himmeti, “Ben tekelciliğe karşıyım. İktisatta, siyasette ve medyada. Buna son vereceğim. Bu tekelci sistem, ülkedeki yolsuzlukların ve yetersizliğin asıl sebebidir” sözlerini kaydetti.

Gerçekleşen birinci münazarada, Cumhurbaşkanlığı seçimlerini boykot etmeyi düşünen seçmene davette bulunan Himmeti, bu davetini bir dahaleyerek, “Ben güçsüzlerin gücü ve sessiz kalanların sesiyim. Benim hükümetimin asıl maksadı, bayanlar, engelliler, yaşlılar, uyuşturucu bağımlıları ve çocuk çalışanlardır. Onlara ulaşmak ve meselelerini çözmek istiyorum” dedi.

Alıntıdır