Kalp krizi tüm dünyada olduğu üzere ülkemizde de vefat niçinleri içinde birinci sırada… Pekala bu riski azaltmak mümkün mü? İşte Doç. Dr. Polat Canbolat’ın yanıtı…
Kalbi besleyen damarların tıkanması kararı kalp dokusundaki hasarla oluşan kalp krizi; göğüs ağrısı, nefes darlığı, bulantı-kusma, ani baş dönmesi üzere belirtilere yol açabiliyor. Her cinsiyette ve her yaşta ortaya çıkabiliyor. Fakat ömür biçimi değişiklikleriyle bu riskin azaltılabileceğini belirten Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Polat Canbolat, mevzuyla ilgili bilinmesi gerekenleri şu biçimde anlattı…
EŞ KIYMET HASTALIKLAR
Kalp-damar hastalıkları risk faktörlerine baktığımızda değiştirilemeyen ve değiştirilebilen risk faktörlerinden bahsedebiliriz. Birinci belirlenen ve değiştirilemeyen risk faktörleri genetik (Birinci derecede -anne, baba, kardeş- erkek ve bayan akrabalarda kalp damar hastalığı, kalp krizi yahut ani mevt bulunması), yaş ve cinsiyettir. Şeker hastalığı, böbrek yetersizliği ve ailesel kolesterol yüksekliği üzere hastalıklar ise kalp-damar hastalıklarıyla eş kıymet sayılır. Bu hastalıkları olanları kalp-damar hastalığı varmış üzere en baştan kabul eder ve tedavi tekliflerinde bulunuruz. Hipertansiyon, diyabet, LDL kolesterol yüksekliği üzere risk faktörleriyle uğraş, hastalığın ortaya çıkışının önlenmesi, hastalık gelişenlerde ise hastalığın ilerleme suratının yavaşlatılması hatta durdurulmasını sağladığından dolayı son derece kıymetlidir.
Doç. Dr. Polat Canbolat
KRONİK HASTALIK YOKSA
Kalp krizi niçiniyle başvuran hastaların yaklaşık 4’te birinde değiştirilemeyen risk faktörlerinden hiç biri bulunmamaktadır. Yani genç yaşta, tansiyon yüksekliği bulunmayan, kolesterol düzeyleri olağan olan ve sigara içmeyenler de kalp krizi geçirebilir. Bu hastalarda da değiştirilebilen risk faktörlerinin tesirli olduğu tespit edilmektedir.
İşte onlar…
BUNLAR var ise RİSK VAR
1- Gerilim: Kendinizi telaşlı yahut hayli gergin hissettiğinizde gerilim hormonları adrenalin ve kortizol kanda daima yüksek olur. Bunlar da kan basıncını ve nabzı yükseltir. İnsülin direncinde artışa yol açar. Ani gerilim atakları ise kalp krizlerini ve aritmileri tetikleyebilir.
2- Sigara: Kalp krizi geçirme riski ise sigara içenlerde içmeyenlere göre 3-4 kat daha fazladır. Kanın akışkanlığını azaltır ve kan hücrelerin birbirine yapışma riskini yükseltir.
3- Etraf kirliliği: Hava, su ve toprak kirliliği kalp-damar hastalığı riskini artırır. Hava kirliliği yüksek olan bir yerde yaşıyorsak sigara içmesek de tıpkı sigara içmiş üzere damarlarımız etkilenir. Su ve toprak kirliliğine bağlı olarak yiyecek ve içeceklerde bulunan kurşun, arsenik ve kadmiyum kalp krizi ve felç riskini artırır.
4- Sıhhatsiz beslenme: Doğmuş yağ yüklü, fazla şekerli, unlu, tuzlu beslenme damarlara ziyan vererek, kalp krizi riskini artırır. Bu niçinle trans yağ, katkı hususu, mısır şurubu içeren hazır, işlenmiş besinlerden uzak durun.
5- Fazla kilo: Metabolik sendroma niye olarak her türlü damar sertliği ile ilgili hastalık risklerini artırır. Fazla kilo trigliseriti (kan yağları) yükseltir, insülin direncini artırır. Ayrıyeten fizikî hareketi kısıtlar ve tansiyon yüksekliğine niye olur. Bu niçinle fazla kilolarınızdan kurtulmaya bakın. bu biçimdelikle damar sertliği riskiniz de en aza iner.
6-Fiziksel hareket azlığı: Tüm risk faktörlerine olumsuz tesiri vardır. Fizikî açıdan hareketsiz bir hayat üslubu ile iskelet kasları zayıflar, insülin direnci artar, damar esnekliği azalır, kan basıncı yükselir, kişinin kendine inancı azalır ve depresyona eğilimi artar. Kalp sıhhatiniz için de en azından her gün nizamlı yürüyüş yapın.
Kalbi besleyen damarların tıkanması kararı kalp dokusundaki hasarla oluşan kalp krizi; göğüs ağrısı, nefes darlığı, bulantı-kusma, ani baş dönmesi üzere belirtilere yol açabiliyor. Her cinsiyette ve her yaşta ortaya çıkabiliyor. Fakat ömür biçimi değişiklikleriyle bu riskin azaltılabileceğini belirten Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Polat Canbolat, mevzuyla ilgili bilinmesi gerekenleri şu biçimde anlattı…
EŞ KIYMET HASTALIKLAR
Kalp-damar hastalıkları risk faktörlerine baktığımızda değiştirilemeyen ve değiştirilebilen risk faktörlerinden bahsedebiliriz. Birinci belirlenen ve değiştirilemeyen risk faktörleri genetik (Birinci derecede -anne, baba, kardeş- erkek ve bayan akrabalarda kalp damar hastalığı, kalp krizi yahut ani mevt bulunması), yaş ve cinsiyettir. Şeker hastalığı, böbrek yetersizliği ve ailesel kolesterol yüksekliği üzere hastalıklar ise kalp-damar hastalıklarıyla eş kıymet sayılır. Bu hastalıkları olanları kalp-damar hastalığı varmış üzere en baştan kabul eder ve tedavi tekliflerinde bulunuruz. Hipertansiyon, diyabet, LDL kolesterol yüksekliği üzere risk faktörleriyle uğraş, hastalığın ortaya çıkışının önlenmesi, hastalık gelişenlerde ise hastalığın ilerleme suratının yavaşlatılması hatta durdurulmasını sağladığından dolayı son derece kıymetlidir.
Doç. Dr. Polat Canbolat
KRONİK HASTALIK YOKSA
Kalp krizi niçiniyle başvuran hastaların yaklaşık 4’te birinde değiştirilemeyen risk faktörlerinden hiç biri bulunmamaktadır. Yani genç yaşta, tansiyon yüksekliği bulunmayan, kolesterol düzeyleri olağan olan ve sigara içmeyenler de kalp krizi geçirebilir. Bu hastalarda da değiştirilebilen risk faktörlerinin tesirli olduğu tespit edilmektedir.
İşte onlar…
BUNLAR var ise RİSK VAR
1- Gerilim: Kendinizi telaşlı yahut hayli gergin hissettiğinizde gerilim hormonları adrenalin ve kortizol kanda daima yüksek olur. Bunlar da kan basıncını ve nabzı yükseltir. İnsülin direncinde artışa yol açar. Ani gerilim atakları ise kalp krizlerini ve aritmileri tetikleyebilir.
2- Sigara: Kalp krizi geçirme riski ise sigara içenlerde içmeyenlere göre 3-4 kat daha fazladır. Kanın akışkanlığını azaltır ve kan hücrelerin birbirine yapışma riskini yükseltir.
3- Etraf kirliliği: Hava, su ve toprak kirliliği kalp-damar hastalığı riskini artırır. Hava kirliliği yüksek olan bir yerde yaşıyorsak sigara içmesek de tıpkı sigara içmiş üzere damarlarımız etkilenir. Su ve toprak kirliliğine bağlı olarak yiyecek ve içeceklerde bulunan kurşun, arsenik ve kadmiyum kalp krizi ve felç riskini artırır.
4- Sıhhatsiz beslenme: Doğmuş yağ yüklü, fazla şekerli, unlu, tuzlu beslenme damarlara ziyan vererek, kalp krizi riskini artırır. Bu niçinle trans yağ, katkı hususu, mısır şurubu içeren hazır, işlenmiş besinlerden uzak durun.
5- Fazla kilo: Metabolik sendroma niye olarak her türlü damar sertliği ile ilgili hastalık risklerini artırır. Fazla kilo trigliseriti (kan yağları) yükseltir, insülin direncini artırır. Ayrıyeten fizikî hareketi kısıtlar ve tansiyon yüksekliğine niye olur. Bu niçinle fazla kilolarınızdan kurtulmaya bakın. bu biçimdelikle damar sertliği riskiniz de en aza iner.
6-Fiziksel hareket azlığı: Tüm risk faktörlerine olumsuz tesiri vardır. Fizikî açıdan hareketsiz bir hayat üslubu ile iskelet kasları zayıflar, insülin direnci artar, damar esnekliği azalır, kan basıncı yükselir, kişinin kendine inancı azalır ve depresyona eğilimi artar. Kalp sıhhatiniz için de en azından her gün nizamlı yürüyüş yapın.