KARPAL TÜNEL SENDROMU NEDİR?
Karpal tünel sendromu, bu kanalın içerisinden geçen median sonun çeşitli niçinlerle baskı altında kalması ile sonuçlanan nöropatik bir hastalık tablosudur.
Median hudut elde yüzük parmağının yarısı ve serçe parmağı haricinde kalan parmakların duyusunun algılanmasından sorumludur.
Bu hududun bir öteki özelliği de baş parmağın hareketinden sorumlu kaslara elektriksel ihtar taşıyarak motor işlevlerde bakılırsav almasıdır.
KARPAL TÜNEL SENDROMU niçinLERİ
Bilek kanalı yapısal olarak dar olan bireyler klinik belirtilerin ortaya çıkmasına yatkın olan bireylerdir. Şişmanlar, alkol alanlarda, şeker hastalığı ve damarsal hastalıklarında olağan durumlardan daha sık görülebilir.
Karpal tünel sendromuna kanal ortasındaki basınç artışı niye olmaktadır. Bu basınç elin konumuna bağlıdır. El, el bileği etrafında oluşan kırıklardan daha sonra kronik bası ortaya çıkabilir. Kiriş kılıflarının enfeksiyonu yahut kalınlaşması kanalda mekanik daralmaya yol açar. Hudut kılıfının tümörleri, avuç içi enfeksiyonları medyan hudut bası belirtileri ortaya çıkarır.
İş yerindeki mekanik niçinler hadiselerin birçoklarında aktif rol oynamaktadır. Belirli hareketlerin sık olarak yeniden edilmesinin karpal tünel sendromu ile bağlantısı mevcuttur. Marangozlar, tenis oynayanlar, elleriyle çoğunlukla bulaşık yıkayanlar, sürücüler ve gibisi biçimde el bileğini yinelayan hareketlerle meşgul olanlar daha yatkındırlar En sık olarak erkeklerde kasaplık mesleği ile uğraşanlarda görülmektedir.
Bayanlarda hamilelik sırasında görülür. Bu durum geçicidir. Doğumu müteakiben birkaç hafta içerisinde olağana döner. Ayrıyeten hipotiroidi olan şahıslarda de rastlanabilir. Karpal Tünel Sendromu’nun meydana gelmesinde birtakım öteki hastalıklarında rolü vardır. Romotoid artirit, üremi, amiloidoz, damar anomalileri, Tendonitis bunlardan birkaçıdır.
KARPAL TÜNEL SENDROMU BELİRTİLERİ
Hastalar gece uykuya daldıktan birkaç saat kadar daha sonra tüm elde şişme hissi ve uyuşma karıncalanma hissi ile uyanırlar. Parmaklar sertleşmiştir, hasta ellerini şişmiş ve gerilmiş hisseder; ama gerçekte objektif bir değişiklik gözlenmez.
Hastalar ellerini sallar ve ovarlar, sıklıkla yataktan kalkarlar ve kısa müddet daha sonra rahatlarlar. kimi vakit bir gece ortasında birfazlaca kere yenidenlayan uyuşmalar olur ve hastalarda önemli uyku bozukluğuna niye olur. Az olmayarak eldeki uyuşmalar on kol omuz ve uzunluğuna kadar çıkar.
Ellerin fazlaca kullanıldığı işlerde mesken hanımlarda epeyce çamaşır yıkamadan ve paklık işlerinden daha sonra şikâyet artar. İlerleyen periyotta kuvvet kaybı ve avuç kaslarında erime ortaya çıkar.
KARPAL TÜNEL SENDROMU TANISI NASIL KONUR?
El bileğine refleks cazibeli ile vurulduğunda, hasta el parmaklarında elektrik çarpması yani şok gibisi bir karşılık alınır. Bu Tinel bulgusu olarak bilinir. EMG testi ile büyük oranda kesin teşhis konulabilir. Elektrofizyolojik ve klinik bulgular uygun bir biçimde değerlendirildiğinde başka tetkiklerin pek manası kalmaz ama birtakım özel olaylarda manyetik rezonans görüntüleme faydalı olabilir.
KARPAL TÜNEL SENDROMU NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Karpal tünel sendromununun tedavi süreci semptomlar başladıktan daha sonra mümkün olduğunca erken başlamalıdır. Karpal tünel sendromu tedavisi erken teşhis durumunda cerrahi olmayan formüller ile tamamlanabilir.
Sendromun birinci evrelerde, bireyin alacağı elleri dinlendirmek için daha sık ortalar verilmesi, semptomları daha da kötüleştiren aktivitelerden kaçınma, şişliği azaltmak için soğuk kompres uygulanması üzere çeşitli sıradan tedbirler sorunu tabiatıyla ortadan kaldırabilir.
Daha ileri etaplarda göz önüne alınabilecek öteki tedavi seçenekleri içinde bileklik yani bilek splinti, ilaçlar ve cerrahi müdahale bulunur. 10 aydan daha kısa bir süre boyunca devam ederek yalnızca yavaşça ya da orta şiddette belirtiler ve semptomların görüldüğü karpal tünel sendromu bileklik ile tedavi edilebilir. Lakin ellerde uyuşma başlarsa bir daha doktora başvurulması gereklidir.
Bileklik kullanması ya da bilek splintleme uyurken bireyin bileğini sabit tutan bir ateldir. Bu gece karıncalanma ve uyuşma belirtilerini hafifçeletmeye yardımcı olabilir.
Atel yalnızca geceleri kullanılsa bile gündüz semptomlarını önlemeye yardımcı olabilir. Bilhassa hamilelikte gece bileklik kullanmak ilaç alımı gerektirmeyeceği için tesirli ve uygun bir seçenek olabilir.
Karpal tünel sendromunun tedavisinde ilaç kullanmadan evvel kesinlikle bir doktora başvurmak gereklidir.
Çeşitli steroid olmayan antienflamatuar ilaçların, yani NSAID’lerin kısa vadede karpal tünel sendromundan kaynaklanan ağrıyı hafifçelettiği görülse bile, bu ilaçların karpal tünel sendromunu güzelleştirdiğine dair rastgele ispat yoktur.
Ağrının hafifçelemesi için hekim tarafınca karpal tünele kortizon üzere bir kortikosteroid enjekte edilebilir. Bu enjeksiyonların yönlendirilmesinde ultrason teknolojisinden faydalanılması mümkündür.
Kortikosteroidler, inflamasyonu ve şişmeyi azaltarak median hudut üstündeki baskıyı hafifçeletebilir. Lakin oral yolla alınan kortikosteroidlerin karpal tünel sendromunu tedavi sürecinde kortikosteroid enjeksiyonları kadar tesirli olmadığı yaygın bir kanıdır.
Bütün bunlara ek olarak romatoid artrit yahut öteki bir inflamatuar artrit çeşidinin niye olduğu karpal tünel sendromu durumlarında, artrit tedavisinin belirtileri azalttığı düşünülmekle bir arada, bu durum kesin olarak kanıtlanmamıştır.
Bileklik ve ilaç alımı tedavilerine kâfi cevap alınamayan, ya da fazlaca şiddetli seyreden karpal tünel sendromu olaylarında cerrahi müdahale gerekli olabilir. Karpal tünel cerrahisinin gayesi, median hududa baskı yapan bağın kesilmesi, bu sayede de hudut üstündeki basıncın hafifçeletilmesidir.
Karpal tünel ameliyatı iki farklı teknikle yapılabilir:
Endoskopik cerrahi: Bu süreçte cerrah karpal tünelin içini görmek için küçük bir kamera yani bir endoskop takılı teleskop gibisi bir aygıttan faydalanır ve elde ya da bilekte yapılan iki küçük kesik ile bağı keser.
Kimi cerrahlar, bağı kesen aleti yönlendirmek için ultrason teknolojisinden de yararlanabilir. Endoskopik cerrahi, ameliyattan daha sonraki birinci birkaç gün yahut haftalık süreç boyunca açık cerrahiden daha az ağrı hissedilmesine niye olacaktır.
Açık cerrahi: Bu süreçte cerrah karpal tünel üzerinde, avuç ortasında bir kesi yapar ve hududu özgür bırakmak için gerekli bağdan keser.
Her iki tekniğin de kendisine has yarar ve ziyanları mevcuttur. Bunlar içinde bağın yetersiz kesilmesi, yara bölgesinde enfeksiyon, yara izi oluşumu ya da sonlarda ve kan damarlarında faydalanma sayılabilir.
Her durumda cerrahi müdahaleden daha sonraki güzelleşme sürecinde, bağ dokuları yeniden büyürler ve bu ortada hudut için daha fazla alan sağlarlar. Olağan koşullar altında cilt birkaç hafta ortasında güzelleşirken, bağ dokularının yeniden büyümesi süreci birkaç ay devam eder.
Bu güzelleşme sürecinde elin kullanılması teşvik edilse de, başlangıçta sert el hareketlerinden ve epeyce aksi bilek durumlarından kaçınmak gereklidir. Bileğin kullanması yavaş yavaş olağan halini alırken hekim bireyi nasıl hareket etmesi gerektiği konusunda bilgilendirecektir.
Cerrahi müdahale daha sonrasında ağrı yahut halsizlik birkaç haftadan birkaç aya kadar devam edebilir. birebir vakitte şayet bireyin semptomları epeyce şiddetliyse ve hudut epeyce yıpranmışsa semptomlar ameliyattan daha sonra büsbütün ortadan kalkmayabilir.
KARPAL TÜNEL SENDROMU İÇİN HAYAT STİLİ DEĞİŞİKLİKLERİ VE MESKENDE BAKIM
Birey, karpal tünel sendromu ile başa çıkmak için çeşitli ömür biçimi değişiklikleri ile alternatif tedavi biçimlerini hekim tavsiyesine bağlı olarak kullanabilir. Buna nazaran üst gövdeyi ve eklemleri güçlendirmek, germek ve dengelemek için tasarlanmış yoga duruşları karpal tünel sendromundan kaynaklanan ağrıyı azaltmaya ve kavrama gücünü artırmaya yardımcı olabilir.
Yapılan birtakım araştırmalar kararında çeşitli fizikî ve mesleksel el terapi tekniklerinin karpal tünel sendromunun belirti ve semptomlarının azaltabileceği gözlemlenmiştir.
Ağrıyı azaltmak ve güzelleşmeyi desteklemek üzere beden dokusunun hedeflenen bir alanının sıcaklığını yükseltmek için yüksek yoğunluklu ultrasonun kullanılmasının birtakım olaylarda ağrıyı azalttığı gözlemlenmiştir.
Rastgele bir sebepten dolayı karpal tünel sendromuna emsal ağrı, uyuşma yahut zayıflık durumları yenidenlar yahut devam ederse, yeniden doktora danışılması gereklidir.
Karpal tünel sendromu, bu kanalın içerisinden geçen median sonun çeşitli niçinlerle baskı altında kalması ile sonuçlanan nöropatik bir hastalık tablosudur.
Median hudut elde yüzük parmağının yarısı ve serçe parmağı haricinde kalan parmakların duyusunun algılanmasından sorumludur.
Bu hududun bir öteki özelliği de baş parmağın hareketinden sorumlu kaslara elektriksel ihtar taşıyarak motor işlevlerde bakılırsav almasıdır.
KARPAL TÜNEL SENDROMU niçinLERİ
Bilek kanalı yapısal olarak dar olan bireyler klinik belirtilerin ortaya çıkmasına yatkın olan bireylerdir. Şişmanlar, alkol alanlarda, şeker hastalığı ve damarsal hastalıklarında olağan durumlardan daha sık görülebilir.
Karpal tünel sendromuna kanal ortasındaki basınç artışı niye olmaktadır. Bu basınç elin konumuna bağlıdır. El, el bileği etrafında oluşan kırıklardan daha sonra kronik bası ortaya çıkabilir. Kiriş kılıflarının enfeksiyonu yahut kalınlaşması kanalda mekanik daralmaya yol açar. Hudut kılıfının tümörleri, avuç içi enfeksiyonları medyan hudut bası belirtileri ortaya çıkarır.
İş yerindeki mekanik niçinler hadiselerin birçoklarında aktif rol oynamaktadır. Belirli hareketlerin sık olarak yeniden edilmesinin karpal tünel sendromu ile bağlantısı mevcuttur. Marangozlar, tenis oynayanlar, elleriyle çoğunlukla bulaşık yıkayanlar, sürücüler ve gibisi biçimde el bileğini yinelayan hareketlerle meşgul olanlar daha yatkındırlar En sık olarak erkeklerde kasaplık mesleği ile uğraşanlarda görülmektedir.
Bayanlarda hamilelik sırasında görülür. Bu durum geçicidir. Doğumu müteakiben birkaç hafta içerisinde olağana döner. Ayrıyeten hipotiroidi olan şahıslarda de rastlanabilir. Karpal Tünel Sendromu’nun meydana gelmesinde birtakım öteki hastalıklarında rolü vardır. Romotoid artirit, üremi, amiloidoz, damar anomalileri, Tendonitis bunlardan birkaçıdır.
KARPAL TÜNEL SENDROMU BELİRTİLERİ
Hastalar gece uykuya daldıktan birkaç saat kadar daha sonra tüm elde şişme hissi ve uyuşma karıncalanma hissi ile uyanırlar. Parmaklar sertleşmiştir, hasta ellerini şişmiş ve gerilmiş hisseder; ama gerçekte objektif bir değişiklik gözlenmez.
Hastalar ellerini sallar ve ovarlar, sıklıkla yataktan kalkarlar ve kısa müddet daha sonra rahatlarlar. kimi vakit bir gece ortasında birfazlaca kere yenidenlayan uyuşmalar olur ve hastalarda önemli uyku bozukluğuna niye olur. Az olmayarak eldeki uyuşmalar on kol omuz ve uzunluğuna kadar çıkar.
Ellerin fazlaca kullanıldığı işlerde mesken hanımlarda epeyce çamaşır yıkamadan ve paklık işlerinden daha sonra şikâyet artar. İlerleyen periyotta kuvvet kaybı ve avuç kaslarında erime ortaya çıkar.
KARPAL TÜNEL SENDROMU TANISI NASIL KONUR?
El bileğine refleks cazibeli ile vurulduğunda, hasta el parmaklarında elektrik çarpması yani şok gibisi bir karşılık alınır. Bu Tinel bulgusu olarak bilinir. EMG testi ile büyük oranda kesin teşhis konulabilir. Elektrofizyolojik ve klinik bulgular uygun bir biçimde değerlendirildiğinde başka tetkiklerin pek manası kalmaz ama birtakım özel olaylarda manyetik rezonans görüntüleme faydalı olabilir.
KARPAL TÜNEL SENDROMU NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Karpal tünel sendromununun tedavi süreci semptomlar başladıktan daha sonra mümkün olduğunca erken başlamalıdır. Karpal tünel sendromu tedavisi erken teşhis durumunda cerrahi olmayan formüller ile tamamlanabilir.
Sendromun birinci evrelerde, bireyin alacağı elleri dinlendirmek için daha sık ortalar verilmesi, semptomları daha da kötüleştiren aktivitelerden kaçınma, şişliği azaltmak için soğuk kompres uygulanması üzere çeşitli sıradan tedbirler sorunu tabiatıyla ortadan kaldırabilir.
Daha ileri etaplarda göz önüne alınabilecek öteki tedavi seçenekleri içinde bileklik yani bilek splinti, ilaçlar ve cerrahi müdahale bulunur. 10 aydan daha kısa bir süre boyunca devam ederek yalnızca yavaşça ya da orta şiddette belirtiler ve semptomların görüldüğü karpal tünel sendromu bileklik ile tedavi edilebilir. Lakin ellerde uyuşma başlarsa bir daha doktora başvurulması gereklidir.
Bileklik kullanması ya da bilek splintleme uyurken bireyin bileğini sabit tutan bir ateldir. Bu gece karıncalanma ve uyuşma belirtilerini hafifçeletmeye yardımcı olabilir.
Atel yalnızca geceleri kullanılsa bile gündüz semptomlarını önlemeye yardımcı olabilir. Bilhassa hamilelikte gece bileklik kullanmak ilaç alımı gerektirmeyeceği için tesirli ve uygun bir seçenek olabilir.
Karpal tünel sendromunun tedavisinde ilaç kullanmadan evvel kesinlikle bir doktora başvurmak gereklidir.
Çeşitli steroid olmayan antienflamatuar ilaçların, yani NSAID’lerin kısa vadede karpal tünel sendromundan kaynaklanan ağrıyı hafifçelettiği görülse bile, bu ilaçların karpal tünel sendromunu güzelleştirdiğine dair rastgele ispat yoktur.
Ağrının hafifçelemesi için hekim tarafınca karpal tünele kortizon üzere bir kortikosteroid enjekte edilebilir. Bu enjeksiyonların yönlendirilmesinde ultrason teknolojisinden faydalanılması mümkündür.
Kortikosteroidler, inflamasyonu ve şişmeyi azaltarak median hudut üstündeki baskıyı hafifçeletebilir. Lakin oral yolla alınan kortikosteroidlerin karpal tünel sendromunu tedavi sürecinde kortikosteroid enjeksiyonları kadar tesirli olmadığı yaygın bir kanıdır.
Bütün bunlara ek olarak romatoid artrit yahut öteki bir inflamatuar artrit çeşidinin niye olduğu karpal tünel sendromu durumlarında, artrit tedavisinin belirtileri azalttığı düşünülmekle bir arada, bu durum kesin olarak kanıtlanmamıştır.
Bileklik ve ilaç alımı tedavilerine kâfi cevap alınamayan, ya da fazlaca şiddetli seyreden karpal tünel sendromu olaylarında cerrahi müdahale gerekli olabilir. Karpal tünel cerrahisinin gayesi, median hududa baskı yapan bağın kesilmesi, bu sayede de hudut üstündeki basıncın hafifçeletilmesidir.
Karpal tünel ameliyatı iki farklı teknikle yapılabilir:
Endoskopik cerrahi: Bu süreçte cerrah karpal tünelin içini görmek için küçük bir kamera yani bir endoskop takılı teleskop gibisi bir aygıttan faydalanır ve elde ya da bilekte yapılan iki küçük kesik ile bağı keser.
Kimi cerrahlar, bağı kesen aleti yönlendirmek için ultrason teknolojisinden de yararlanabilir. Endoskopik cerrahi, ameliyattan daha sonraki birinci birkaç gün yahut haftalık süreç boyunca açık cerrahiden daha az ağrı hissedilmesine niye olacaktır.
Açık cerrahi: Bu süreçte cerrah karpal tünel üzerinde, avuç ortasında bir kesi yapar ve hududu özgür bırakmak için gerekli bağdan keser.
Her iki tekniğin de kendisine has yarar ve ziyanları mevcuttur. Bunlar içinde bağın yetersiz kesilmesi, yara bölgesinde enfeksiyon, yara izi oluşumu ya da sonlarda ve kan damarlarında faydalanma sayılabilir.
Her durumda cerrahi müdahaleden daha sonraki güzelleşme sürecinde, bağ dokuları yeniden büyürler ve bu ortada hudut için daha fazla alan sağlarlar. Olağan koşullar altında cilt birkaç hafta ortasında güzelleşirken, bağ dokularının yeniden büyümesi süreci birkaç ay devam eder.
Bu güzelleşme sürecinde elin kullanılması teşvik edilse de, başlangıçta sert el hareketlerinden ve epeyce aksi bilek durumlarından kaçınmak gereklidir. Bileğin kullanması yavaş yavaş olağan halini alırken hekim bireyi nasıl hareket etmesi gerektiği konusunda bilgilendirecektir.
Cerrahi müdahale daha sonrasında ağrı yahut halsizlik birkaç haftadan birkaç aya kadar devam edebilir. birebir vakitte şayet bireyin semptomları epeyce şiddetliyse ve hudut epeyce yıpranmışsa semptomlar ameliyattan daha sonra büsbütün ortadan kalkmayabilir.
KARPAL TÜNEL SENDROMU İÇİN HAYAT STİLİ DEĞİŞİKLİKLERİ VE MESKENDE BAKIM
Birey, karpal tünel sendromu ile başa çıkmak için çeşitli ömür biçimi değişiklikleri ile alternatif tedavi biçimlerini hekim tavsiyesine bağlı olarak kullanabilir. Buna nazaran üst gövdeyi ve eklemleri güçlendirmek, germek ve dengelemek için tasarlanmış yoga duruşları karpal tünel sendromundan kaynaklanan ağrıyı azaltmaya ve kavrama gücünü artırmaya yardımcı olabilir.
Yapılan birtakım araştırmalar kararında çeşitli fizikî ve mesleksel el terapi tekniklerinin karpal tünel sendromunun belirti ve semptomlarının azaltabileceği gözlemlenmiştir.
Ağrıyı azaltmak ve güzelleşmeyi desteklemek üzere beden dokusunun hedeflenen bir alanının sıcaklığını yükseltmek için yüksek yoğunluklu ultrasonun kullanılmasının birtakım olaylarda ağrıyı azalttığı gözlemlenmiştir.
Rastgele bir sebepten dolayı karpal tünel sendromuna emsal ağrı, uyuşma yahut zayıflık durumları yenidenlar yahut devam ederse, yeniden doktora danışılması gereklidir.