Kazakistan başkanı: Anayasal sistem büyük oranda sağlandı
Kazakistan’da 30 yıllık bağımsızlık tarihinin en büyük protestolarıyla ilgili gelişmeleri dünya da yakından takip ediyor. Kazakistan İçişleri Bakanlığı, LPG fiyatlarındaki artışa karşı başlayan protestolarda 26 gösterici ve 18 güvenlik gücünün öldüğünü duyurdu. Devlet Lideri Tokayev, lokal makamların denetimi sağladığını lakin operasyonun süreceğini belirtti. Rusya ve bir dizi ülke ülkeye barış gücü askeri gönderiyor. İngiliz The Times gazetesi ise, protestolarla ilgili öne çıkan detayları 5 hususta derledi.
Orta Asya’nın petrol zengini ülkesi Kazakistan’da akaryakıta gelen artırımlarla patlak veren protestolarda epey sayıda gösterici ve polis ömrünü kaybederken, Devlet Lideri Kasım Cömert Tokayev anayasal tertibin büyük oranda sağlandığını söylemiş oldu.
“Yerel makamlar denetimi sağladı lakin teröristler hala silahla vatandaşların mülklerine ziyan vermeyi sürdürüyor” diyen Tokayev, terörle gayret operasyonunun süreceğini belirtti.
Reuters haber ajansı, bölgedeki muhabirlerinin bu sabah ülkenin en büyük kenti Almatı’daki ana meydanda epey sayıda zırhlı araç ve asker gördüğünü aktardı. Meydanda dün gece büyük çatışmalar yaşanmış, askerlerin göstericilere ateş açtığı ve epeyce sayıda kişinin yaralandığı bildirilmişti.
Almatı’da çatışmalarda hayli sayıda araç da ateşe verildi.
26 GÖSTERİCİ VE 18 GÜVENLİK GÜCÜ HAYAYTINI KAYBETTİ
Kazakistan İçişleri Bakanlığı da, pazar günü başlayan protestolarda “26 silahlı hatalının etkisiz hale getirildiğini, 3000’den çok kişini gözaltına alındığını ve 18 polis ile ulusal muhafızın öldüğünü” duyurdu.
İngiliz The Times gazetesi, Kazakistan’daki olayları 5 hususta özetleyen bir haber yayınladı:
Kazakistan’daki protestoların sebebi ne?
Şovlar evvela sıvılaştırılmış petrol gazı (LPG) fiyatlarındaki büyük artış kararı patlak verdi, lakin sonrasındasında Rusya ve Çin içinde konumlanan ülkenin otoriter idaresine karşı bir ayaklanmaya dönüştü. Yüzölçümü bakımından dünyanın 9. büyük ülkesi olan Kazakistan, 19 milyon nüfusa sahip.
Rusya niye ülkeye asker gönderdi?
Kazakistan idaresi ve Rusya, protestoların yurt haricinde eğitim almış silahlı çeteler tarafınca organize edildiğini savunuyor. Lakin buna dair bir ispat gösterilmedi. Biroldukca analist protestocuların yolsuzluk ve ekonomik eşitsizlikten rahatsız olan bayağı vatandaşlar olduğunu belirtiyor.
Kazakistan önderi Tokayev, olaylar başladıktan daha sonra ülkesinin de üye olduğu Rusya liderliğindeki Kolektif Güvenlik Mutabakatı Örgütü’ne yardım için başvurdu. Rusya ile örgütün öbür üyeleri Ermenistan, Belarus, Kırgızistan ve Tacikistan ülkeye barış gücü göndereceğini deklare etti.
Kazakistan Rusya için ne kadar kıymetli?
Kazakistan uzun yıllardır en istikrarlı eski Sovyet ülkelerinden biri olarak görülüyor ve Moskova’nın ülkede süratle büyüyen protestolardan dolayı dehşete kapıldığı söyleniyor. Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin, Kazak halkının 2019’da bakılırsavden ayrılan lakin “milletin lideri” olarak tesirini sürdüren eski Kazak başkanı Nursultan Nazarbayev’e birden sırtını dönmesinden de rahatsız oldu.
Kazakistan’ın Aktobe kentinde göstericilerle polis içinde yaşanan çatışmalar dün de devam etti.
Batı’yı Belarus ve Ukrayna üzere eski Sovyet ülkelerinde ayaklanmayı kışkırtmakla suçlayan Rusya, Kazakistan’da Batı yanlısı bir hükümet görmek istemiyor. Ayrıyeten Kazakistan’ın kuzeyinde değerli bir etnik Rus nüfusu var.
Protestolar petrol üretimini tesirler mi?
Kazakistan Hazar Denizi bölgesinde en büyük petrol rezervine sahip ülke ve günde yaklaşık 1,1 milyon varil petrol üretiyor. ExxonMobil ve Chevron üzere güç devleri, protestoların birinci başladığı ülkenin batısındaki petrol alanlarına milyarlarca dolar yatırım yaptı. Bu şirketlerde çalışan personeller de son protestolara katıldı.
Ayrıyeten dünyadaki bitcoin madenciliğinin yüzde 18’i Kazakistan’da yürütülüyor ve protestolar bitcoin’in de süratle kıymet kaybetmesine yol açtı.
Kazak seçkinlerin mal varlığı ne kadar?
Kazakistan’daki protestoların ana niçinlerinden biri, halk içinde artan yoksulluğa karşın yöneticilerin ve bilhassa de Nazarbayev’in lüks ortasında yaşaması.
Nazarbayev ailesinin ülke ortasında ve yurt haricinde biroldukça mülkü bulunuyor. Aile, geçmiş senelerda Cannes’da bir villa ve İsveç’te bir şato satın almıştı. Nazarbayev’in damadı Timur Kulibayev, Prens Andrew’in ailesinde 15 milyon sterline villa satın alması da tartışma yaratmıştı.
Protestoların büyümesi üzerine biroldukça kişi, panikle ATM’lere akın etti.
SON GELİŞMELER NELER?
Rusya barış gücü askerlerinin yanı sıra Kazakistan’a dün paraşütçü birlikleri de gönderdi.
ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Ned Price, ABD’nin Rusya’yı Kazakistan’daki kurumların denetimini ele geçirmemesi konusunda uyardığını söylemiş oldu. ABD’nin barış gücünün yasallığıyla ilgili tenkitlerine cevap veren Rusya Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Maria Zaharova ise, ABD’nin Kazakistan’da yaşananları anlamadığını belirtti.
Afganistan’da iktidarı bir daha ele geçiren Taliban da Kazakistan’daki gelişmeleri yakından takip ettiğini bildirdi.
Öte yandan Kazak hükümeti, ülkede besin fiyatlarını düzenlemek maksadıyla yakıt meblağlarına ve ısınma, elektrik ve su üzere tüketim kalemlerine süreksiz müddetle devlet denetimi uygulama sonucu aldı.
Tengiz petrol alanını işleten Chevron da, üretimin azaltıldığını duyurdu.
Alıntıdır
Kazakistan’da 30 yıllık bağımsızlık tarihinin en büyük protestolarıyla ilgili gelişmeleri dünya da yakından takip ediyor. Kazakistan İçişleri Bakanlığı, LPG fiyatlarındaki artışa karşı başlayan protestolarda 26 gösterici ve 18 güvenlik gücünün öldüğünü duyurdu. Devlet Lideri Tokayev, lokal makamların denetimi sağladığını lakin operasyonun süreceğini belirtti. Rusya ve bir dizi ülke ülkeye barış gücü askeri gönderiyor. İngiliz The Times gazetesi ise, protestolarla ilgili öne çıkan detayları 5 hususta derledi.
Orta Asya’nın petrol zengini ülkesi Kazakistan’da akaryakıta gelen artırımlarla patlak veren protestolarda epey sayıda gösterici ve polis ömrünü kaybederken, Devlet Lideri Kasım Cömert Tokayev anayasal tertibin büyük oranda sağlandığını söylemiş oldu.
“Yerel makamlar denetimi sağladı lakin teröristler hala silahla vatandaşların mülklerine ziyan vermeyi sürdürüyor” diyen Tokayev, terörle gayret operasyonunun süreceğini belirtti.
Reuters haber ajansı, bölgedeki muhabirlerinin bu sabah ülkenin en büyük kenti Almatı’daki ana meydanda epey sayıda zırhlı araç ve asker gördüğünü aktardı. Meydanda dün gece büyük çatışmalar yaşanmış, askerlerin göstericilere ateş açtığı ve epeyce sayıda kişinin yaralandığı bildirilmişti.
Almatı’da çatışmalarda hayli sayıda araç da ateşe verildi.
26 GÖSTERİCİ VE 18 GÜVENLİK GÜCÜ HAYAYTINI KAYBETTİ
Kazakistan İçişleri Bakanlığı da, pazar günü başlayan protestolarda “26 silahlı hatalının etkisiz hale getirildiğini, 3000’den çok kişini gözaltına alındığını ve 18 polis ile ulusal muhafızın öldüğünü” duyurdu.
İngiliz The Times gazetesi, Kazakistan’daki olayları 5 hususta özetleyen bir haber yayınladı:
Kazakistan’daki protestoların sebebi ne?
Şovlar evvela sıvılaştırılmış petrol gazı (LPG) fiyatlarındaki büyük artış kararı patlak verdi, lakin sonrasındasında Rusya ve Çin içinde konumlanan ülkenin otoriter idaresine karşı bir ayaklanmaya dönüştü. Yüzölçümü bakımından dünyanın 9. büyük ülkesi olan Kazakistan, 19 milyon nüfusa sahip.
Rusya niye ülkeye asker gönderdi?
Kazakistan idaresi ve Rusya, protestoların yurt haricinde eğitim almış silahlı çeteler tarafınca organize edildiğini savunuyor. Lakin buna dair bir ispat gösterilmedi. Biroldukca analist protestocuların yolsuzluk ve ekonomik eşitsizlikten rahatsız olan bayağı vatandaşlar olduğunu belirtiyor.
Kazakistan önderi Tokayev, olaylar başladıktan daha sonra ülkesinin de üye olduğu Rusya liderliğindeki Kolektif Güvenlik Mutabakatı Örgütü’ne yardım için başvurdu. Rusya ile örgütün öbür üyeleri Ermenistan, Belarus, Kırgızistan ve Tacikistan ülkeye barış gücü göndereceğini deklare etti.
Kazakistan Rusya için ne kadar kıymetli?
Kazakistan uzun yıllardır en istikrarlı eski Sovyet ülkelerinden biri olarak görülüyor ve Moskova’nın ülkede süratle büyüyen protestolardan dolayı dehşete kapıldığı söyleniyor. Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin, Kazak halkının 2019’da bakılırsavden ayrılan lakin “milletin lideri” olarak tesirini sürdüren eski Kazak başkanı Nursultan Nazarbayev’e birden sırtını dönmesinden de rahatsız oldu.
Kazakistan’ın Aktobe kentinde göstericilerle polis içinde yaşanan çatışmalar dün de devam etti.
Batı’yı Belarus ve Ukrayna üzere eski Sovyet ülkelerinde ayaklanmayı kışkırtmakla suçlayan Rusya, Kazakistan’da Batı yanlısı bir hükümet görmek istemiyor. Ayrıyeten Kazakistan’ın kuzeyinde değerli bir etnik Rus nüfusu var.
Protestolar petrol üretimini tesirler mi?
Kazakistan Hazar Denizi bölgesinde en büyük petrol rezervine sahip ülke ve günde yaklaşık 1,1 milyon varil petrol üretiyor. ExxonMobil ve Chevron üzere güç devleri, protestoların birinci başladığı ülkenin batısındaki petrol alanlarına milyarlarca dolar yatırım yaptı. Bu şirketlerde çalışan personeller de son protestolara katıldı.
Ayrıyeten dünyadaki bitcoin madenciliğinin yüzde 18’i Kazakistan’da yürütülüyor ve protestolar bitcoin’in de süratle kıymet kaybetmesine yol açtı.
Kazak seçkinlerin mal varlığı ne kadar?
Kazakistan’daki protestoların ana niçinlerinden biri, halk içinde artan yoksulluğa karşın yöneticilerin ve bilhassa de Nazarbayev’in lüks ortasında yaşaması.
Nazarbayev ailesinin ülke ortasında ve yurt haricinde biroldukça mülkü bulunuyor. Aile, geçmiş senelerda Cannes’da bir villa ve İsveç’te bir şato satın almıştı. Nazarbayev’in damadı Timur Kulibayev, Prens Andrew’in ailesinde 15 milyon sterline villa satın alması da tartışma yaratmıştı.
Protestoların büyümesi üzerine biroldukça kişi, panikle ATM’lere akın etti.
SON GELİŞMELER NELER?
Rusya barış gücü askerlerinin yanı sıra Kazakistan’a dün paraşütçü birlikleri de gönderdi.
ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Ned Price, ABD’nin Rusya’yı Kazakistan’daki kurumların denetimini ele geçirmemesi konusunda uyardığını söylemiş oldu. ABD’nin barış gücünün yasallığıyla ilgili tenkitlerine cevap veren Rusya Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Maria Zaharova ise, ABD’nin Kazakistan’da yaşananları anlamadığını belirtti.
Afganistan’da iktidarı bir daha ele geçiren Taliban da Kazakistan’daki gelişmeleri yakından takip ettiğini bildirdi.
Öte yandan Kazak hükümeti, ülkede besin fiyatlarını düzenlemek maksadıyla yakıt meblağlarına ve ısınma, elektrik ve su üzere tüketim kalemlerine süreksiz müddetle devlet denetimi uygulama sonucu aldı.
Tengiz petrol alanını işleten Chevron da, üretimin azaltıldığını duyurdu.
Alıntıdır