NATO Devlet ve Hükümet Liderleri Tepesi, korona virüs (Covid-19) salgınından bu yana birinci defa Belçika’nın başşehri Brüksel’de yer alan NATO Karargahında başlamıştı. ABD Lideri Joe Biden’ın ABD Lideri olarak birinci defa, Almanya Başbakanı Angela Merkel’in ise bakılırsavinden ayrılmadan son kere katıldığı tepe olması bakımından ehemmiyet taşıyan Zirve’de, Türkiye’yi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan temsil etti.
Ortalarında Erdoğan’ın da bulunduğu önderler, birinci vakit içinderda NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg tarafınca karşılanmasının akabinde aile fotoğrafı çekilmesinin akabinde toplantı salonun geçmiş, Cumhurbaşkanı Erdoğan ise toplantıya geçiş sırasında Stoltenberg ve Biden ile kısa sohbet etmişti.
Önderler içinde biroldukça mevzunun masaya yatırıldığı NATO Başkanlar Zirvesi’nin sona ermesinin akabinde NATO tarafınca resmi internet sitesi üzerinden yapılan açıklamada ise, Önderlerin aldığı ortak kararlara ait bir bildiri yayınlandı. Ayrıyeten Genel Sekreter Stoltenberg, Tepe daha sonrası düzenlenen basın toplantısına katılarak, Zirve’ye ait açıklamalarda bulundu.
“MEMNUNİYETLE KARŞILIYORUZ”
Unsurları içinde NATO’nun denizcilik duruşunu güçlendirmeye ve deniz irtibat çizgilerini müdafaaya devam ettiğinin yer aldığı bildiride NATO, Türkiye’de NATO Deniz Güvenliği Mükemmeliyet Merkezi’nin kurulmasını memnuniyetle karşıladıklarını bildirerek,”Türkiye’de NATO Deniz Güvenliği Mükemmeliyet Merkezi’nin kurulmasını memnuniyetle karşılıyoruz. Kritik denizaltı altyapımıza yönelik mümkün tehditlere ait farkındalığı sürdüreceğiz ve bunları ulusal seviyede ve gerektiğinde toplu olarak ele almaya devam edeceğiz” sözlerini kullandı.
TÜRKİYE İÇİN ÖZEL OLARAK HAZIRLANDI
Yayınlanan bildiride garanti tedbirlerinin yürürlükte kalmaya devam ettiğini ve Türkiye için özel olarak hazırlanmış garanti tedbirlerine katkılarını arttırarak, bu tedbirlerin uygulanmasına olan bağlılığın sürdüğüne dikkat çeken NATO, “Tatbikatlar ve çeşitli hava, kara ve denizcilik faaliyetleri dahil olmak üzere teminat tedbirlerimiz yürürlükte kalmaya, teminat ve caydırıcılık için temel ihtiyacı sağlamaya devam ediyor. Türkiye için özel olarak hazırlanmış garanti tedbirlerimize katkılarımızı artırdık ve bunların tam olarak uygulanmasına olan bağlılığımızı sürdürüyoruz. Rastgele bir beklenmedik duruma karşılık vermek ve Müttefikleri güçlendirmek ismine kısa müddette bakılırsavlendirilmeye hazır olan Çok Yüksek Hazırlıklı Müşterek bakılırsav Kuvveti (VJTF) de dahil olmak üzere bir dizi gücümüz var” dedi.
“FÜZE ATIŞLARINA KARŞI TEYAKKUZ HALİNDEYİZ”
Menzili, NATO üye ülkelerinin topraklarını kapsayan bir grup füzelere sahip olan Suriye’den gelen balistik füze tehdinin değerlendirilmeye devam ettiğini ve Suriye’den Türkiye’yi tekrar vurabilecek yahut amaç alabilecek füze atışlarına karşı teyakkuz halinde olduklarını kaydeden NATO bildiride, “Suriye, menzili NATO topraklarının bir kısmını ve birtakım ortaklarımızın topraklarını kapsayan kısa menzilli balistik füzelerin bir envanterini elinde tutuyor. Suriye, kendi nüfusuna karşı bu füzeleri ağır bir biçimde kullandı. Suriye’den Türkiye’yi yeniden vurabilecek yahut gaye alabilecek füze atışlarına karşı teyakkuz halindeyiz. Suriye’den gelen balistik füze tehdidini izlemeye ve değerlendirmeye devam ediyoruz” tabirlerini kaydetti.
“MİNNETTARLIĞIMIZI YİNELİYORUZ”
Suriye’de yaşanan çatılmaların 11. yılına girdiğini, bu durumun ise bölgenin istikrarı ve NATO’nun güneydoğu sonunun güvenliği üzerinde değerli sonuçlar oluşturmaya devam ettiğini belirterek, ateşkes davetinde bulunan NATO Önderleri yayınlanan bildiride, şu biçimde denildi;
*Suriye’deki çatışmalar 11. yılına girdi ve bölgenin istikrarı ve NATO’nun güneydoğu hududunun güvenliği üzerinde değerli sonuçlar oluşturmaya devam ediyor. sonuçları konusunda kaygılı ve ihtiyatlı olmaya devam ediyoruz. NATO topraklarını ve sonlarını her türlü tehdide karşı savunma ve Suriye’den kaynaklanan zorlukları ele alma kararlılığımızı bir dahaliyoruz.
*Suriye halkının gereksinimlerini karşılamak ismine ülke çapında bir ateşkes ve Birleşmiş Milletler (BM) hudut ötesi insani yardımın en az 12 aylık bir süre için bir daha yetkilendirilmesi ve genişletilmesi davetinde bulunuyoruz. Milyonlarca Suriyeli mülteciye konut sahipliği yaptığı için müttefikimiz Türkiye’ye minnettarlığımızı bir dahaliyoruz.
FON SAĞLAMAYI KABUL ETTİ
Bildiride, NATO Liderleri’nin Afganistan’ın başşehri Kabil’de yer alan Hamid Karzai Milletlerarası Havalimanı’nın çalışmaya devam etmesini sağlamak ismine geçiş finansmanı sağlamayı kabul ettiğini kaydeden NATO, “Afganistan’ın dünya ile temasının yanı sıra, kalıcı bir diplomatik ve memleketler arası varlığın değerini kabul eden NATO, Hamid Karzai Memleketler arası Havalimanı’nın daima çalışmasını sağlamak için geçiş finansmanı sağlayacaktır. Ayrıyeten, ilgili milletlerarası ve bölgesel ortaklarla Afganistan konusunda diyaloğu hızlandıracağız” dedi.
“OKULDAKİ BİRİNCİ GÜN GİBİYDİ”
NATO Önderler Tepesi daha sonrası düzenlenen basın toplantısında kelamlarına Zirve’ye ait görüşlerini lisana getiren Stoltenberg, Zirve’nin nitekim transatlantik bir aile olarak yahut İngiltere Başbakanı Boris Johnson’ın nitelendirdiği biçimde, toplantının okuldaki birinci gün üzere geçtiğini kaydetti.
“Çok hoş bir toplantıyı yeni bitirdik, NATO Tepesi. Sahiden transatlantik bir aile olarak ya da İngiltere Başbakanı Boris Johnson’ın da dediği üzere, birlikte olmak ve yüz yüze tekrar bir ortaya gelmek hakikaten şahaneydi, okuldaki birinci gün üzereydi, eski arkadaşlarınızı tekrar görmek üzereydi. Ve odadaki atmosfer sahiden buydu” sözlerini kullandı.
Ayrıyeten konuşmasında, NATO ittifakı ismine yeni bir sayfa açıldığını ve güvenlik konusunda ehemmiyeti surları ele alarak, kapsamlı kararlara varıldığını aktaran Stoltenberg, Biden’ın ABD’nin NATO’ya bağlılığı konusunda kuvvetli bir iletiler verdiğini kaydetti.
Stoltenberg, “Bugün İttifakımız için yeni bir sayfa açıyoruz. Güvenliğimiz için kıymetli problemleri ele aldık ve kapsamlı kararlar aldık. Lider Biden’dan, ABD’nin NATO’ya bağlılığı konusunda kuvvetli bir bildiri ve karşılığında başka Müttefiklere de birebir derecede kuvvetli bir bağlılık duyduk. Tüm başkanlar, global rekabet çağında kıymetlerimizi ve çıkarlarımızı savunmak için Avrupa ve Kuzey Amerika’nın NATO’da bir arada kuvvetli durması gerektiği konusunda hemfikirdi. Bilhassa Rusya ve Çin üzere otoriter rejimlerin kurallara dayalı sisteme meydan okuduğu bir vakitte. Müttefikler, Cenevre’de Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ile yapacağı görüşme öncesinde Biden ile bugünkü istişareleri memnuniyetle karşıladı” dedi.
“RUSYA İLE ALAKAMIZ SOĞUK SAVAŞ’TAN BU YANA EN DÜŞÜK NOKTASINDA”
Konuşmasında, Rusya ile NATO bağlantılarına değinerek, taraflar arsındaki bağlantıların Soğuk Savaş’tan bu yana en düşük olduğu periyotta olduğunu ve Moskova’nın saldırgan aksiyonlarının NATO’nun güvenliği için bir tehdit olduğunu aktaran Genel Sekreter Stoltenberg, “Rusya ile münasebetimiz Soğuk Savaş’tan bu yana en düşük noktasında ve Moskova’nın saldırgan hareketleri güvenliğimiz için bir tehdittir. NATO, savunma ve diyalog konusundaki ikili yaklaşımımıza bağlılığını sürdürmektedir. Konuşmaya hazır kalırken, pozisyonlarımızı netleştirmek, yanlış anlaşılmaktan kaçınmak ve tırmanmayı önlemek için savunmamızı kuvvetli tutacağız” tabirlerini kullandı.
Ayrıyeten Ukrayna’nın, NATO’ya girmesine müsaade verilip verilmemesinin Rusya’ya bağlı olmadığını ve Moskova’nın bu biçimde bir karar üzerinde “veto” yetkisi olmadığını bildiren Stoltenberg, “Her ulusun kendi yolunu seçme hakkı vardır. Bildiri ise, Ukrayna’nın ne vakit NATO üyesi olabileceğine karar vermenin, Ukrayna ve 30 müttefike ilişkin olduğudur. Rusya, komşularının yapabileceklerini veto edemez” dedi.
“TAMAMEN DESTEKLİYORUZ”
NATO’nun, ABD ile Rusya içindeki son nükleer güç muahedesi olan Yeni Başlangıç (New START) mutabakatının 3 Şubat tarihinde alınan uzatılması sonucunı büsbütün desteklediğini bildiren Stoltenberg, “Yeni Başlangıç muahedesini uzatma sonucunı büsbütün destekliyoruz. Gelecekteki silahların denetimine ait yeni stratejik görüşmeleri memnuniyetle karşılarız” dedi.
Ayrıyeten Ukrayna ve Gürcistan ile dayanışma ortasında olduklarını aktaran Stoltenberg, “Değerli ortaklarımız Ukrayna ve Gürcistan ile dayanışma ortasındayız ve ıslahatlarını desteklemeye, onları NATO’ya yaklaştırmaya devam edeceğiz” tabirlerini aktardı.
“TÜRKİYE olağan olarak BU EFORLARDA KİLİT ROL OYNUYOR”
Türkiye’nin, Afganistan’daki Hamid Karzai Memleketler arası Havalimanı’nın çalışmaya devam etmesini sapğlamak ismine yapılan çalışmalarda kilit rol oynadığını aktaran NATO Genel Sekreteri Stoltenberg basın toplantısında yaptığı konuşmada, “NATO ve müttefikleri şuan Kabil’deki Hamid Karzai Milletlerarası Havalimanı’nın çalışmaya devam etmesinin nasıl sağlanacağı üzerinde çalışıyorlar. Bugün doruğun oturum ortalarında da görüşmeler oldu. Türkiye elbette bu uğraşlarda kilit rol oynuyor. Tam olarak nasıl yapılacağı üzerinde çalışıyoruz, ama memleketler arası bir havalimanı işletmemizi sağlamak ismine NATO ve NATO müttefiklerinden kuvvetli bir taahhüt var” dedi.
“BUGÜNKÜ DORUKTA ÇİN’İ DE ELE ALDIK”
Başkanların, Çin’in artan tesiri ve milletlerarası siyasetlerinin İttifak’ın güvenliğine meydan okuduğu tarafında görüş birliğine vardığını aktaran Stoltenberg, Çin’in, Washington Antlaşması’nda yer alan temel bedellerle çelişen zorlayıcı siyasetlerinden tasa duyduklarını ve Çin’in, nükleer cephaneliğini daha fazla savaş başlığı ve gelişmiş atım sistemleri ile süratle genişlettiğini kaydetti. Stoltenberg, şunları kaydetti;
*Bugünkü dorukta Çin’i de ele aldık. Müttefikler içinde kuvvetli bir görüş birliği var. Çıkarlarımıza dayanarak, silah denetimi ve iklim değişikliği üzere bahislere girme fırsatları görüyoruz. Ancak Çin’in artan tesiri ve milletlerarası siyasetleri, İttifak’ın güvenliğine meydan okuyor.
*Liderler, bir İttifak olarak bu çeşit zorlukları bir arada ele almamız ve güvenlik çıkarlarımızı savunmak için Çin ile bağlantı kurmamız gerektiği konusunda anlaştılar. Çin’in, Washington Antlaşması’nda yer alan temel bedellerle çelişen zorlayıcı siyasetlerinden telaş duyuyoruz. Çin, nükleer cephaneliğini daha fazla savaş başlığı ve daha fazla sayıda gelişmiş atım sistemi ile süratle genişletiyor.
*Bu, askeri modernizasyonunu uygulamada şeffaf değildir. Bu, Avrupa-Atlantik bölgesindeki tatbikatlar da dahil olmak üzere Rusya ile askeri işbirliği yapıyor. Çin’in dezenformasyon kullanımı konusunda da telaşlarımız devam ediyor. NATO Başkanları, Çin’i milletlerarası taahhütlerini yerine getirmeye ve memleketler arası sistemde sorumlu davranmaya çağırdı. Büyük bir güç olarak rolüne uygun bir biçimde, uzay, siber ve deniz alanları da dahil olmak üzere.
Ayrıyeten Genel Sekreter Stoltenberg, NATO’nun Çin’in ekonomik ve askeri yükselişini görmezden gelmesinin hiç bir yolu olmadığını ve Çin’in, savaşın tabiatını değiştirme potansiyeline sahip yeni yıkıcı teknolojilere yaptığı yatırımın altını çizdi.
Stoltenberg, “Çin yakında dünyanın en büyük iktisadı olacak, aslına bakarsanız en büyük 2. savunma bütçesine ve en büyük donanmaya sahipler. Otonom sistemler, otonom sistemler, yüz tanıma ve yapay zeka üzere yeni yıkıcı teknolojilere yatırım yaparak ve bunları daha evvel neredeyse hiç görmediğimiz bir biçimde savaşın tabiatını değiştirme sürecinde olan farklı silah sistemlerine yerleştirmek de dahil olmak üzere, yeni çağdaş yeteneklere büyük yatırım yapıyorlar” dedi.
“8 KİLİT ALANDA SOMUT KARARLAR ALDIK”
Konuşmasında, Önderler Zirvesi’nde NATO 2030 gündemi üzerinde Önderlerin, 8 kilit alanda samut karar aldığını ve bu alınan kararların neler olduğuna ait açıklamada bulunan Stoltenberg, şu tabirleri kullandı;
*Bugün Başkanlar, argümanlı NATO 2030 gündemimizi ittifakın bugünün ve yarının zorluk ve tehditleriyle yüzleşebilmesini sağlamak için kabul etti. 8 kilit alanda somut kararlar aldık. birinci vakit içinderda, güvenliğimizle ilgili tüm konularda istişareler ve ortak hareketler için NATO’yu transatlantik forum olarak geliştirme konusunda anlaştık.
*Siyasi istişaremizi ve uyumumuzu güçlendirmeye ve genişletmeye karar verdik. İkincisi, Avrupa-Atlantik bölgesinin savunmasında çerçeve olarak NATO’yu güçlendirerek, caydırıcılığımızı ve savunmamızı güçlendirmeyi kabul ettik ve 2014’te verdiğimiz Savunma Yatırım Taahhüdü’nü bir daha taahhüt ediyoruz.
*Üçüncüsü, NATO önderlerinin yeni bir dayanıklılık taahhüdü ile toplumlarımızın direncini güçlendirme konusunda anlaştık. Kritik altyapımızı korumak için NATO çapında dayanıklılık maksatları ve somut ulusal maksatlar geliştireceğiz. Dördüncüsü, teknolojik üstünlüğümüzü keskinleştireceğiz. Müttefikler, Kuzey Atlantik için Savunma İnovasyonu Hızlandırıcısı (DIANA) başlatmayı kabul ettiler.
*Yeni kurulan şirketler, sanayi ve üniversitelerle bir arada çalışan bu merkez, transatlantik işbirliğini teşvik edecek ve Müttefikler içindeki boşlukların önlenmesine yardımcı olacaktır. Müttefikler ayrıyeten, gelişmekte olan ve yıkıcı teknolojiler üzerinde çalışan yeni şirketlere yatırım yapmak için bir NATO İnovasyon Fonu kurmaya karar verdiler. Beşincisi, kurallara dayalı memleketler arası tertibi korumak için çalışmalarımızı hızlandıracağız.
*Bu gayeyle, Asya-Pasifik’te Avustralya, Japonya, Yeni Zelanda ve Kore ile iştiraklerimizi güçlendireceğiz ve Latin Amerika, Afrika ve Asya’daki ülkelerle yeni münasebetler arayacağız. Ayrıyeten, Avrupa Birliği (AB) ile işbirliğimizi daha da derinleştirmeye kararlıyız. Altıncısı, ortaklar için eğitim ve kapasite geliştirmeyi değerli ölçüde artıracağız.
*Ukrayna ve Gürcistan’dan Irak ve Ürdün’e. Yedinci olarak, önderler iklim değişikliğinin güvenlik üstündeki tesirini ele almanın birinci defa NATO için kıymetli bir nazaranv olacağı konusunda anlaştılar. Bu, iklim değişikliğinin tesislerimiz, misyonlarımız ve öbür faaliyetlerimiz üstündeki etkisinin nizamlı değerlendirmelerini, iklim değişikliğini tatbikatlarımıza, savunma planlamamıza ve tedarikimize entegre etmeyi ve askeri faaliyetlerden kaynaklanan sera gazı emisyonlarını kıymetlendirmek için bir metodoloji geliştirmeyi içerecektir.
*Son olarak, 2022’deki tepemiz için NATO’nun bir daha sonraki Stratejik Konseptini vaktinde geliştirme konusunda anlaştık. Kıymetlerimizi bir daha teyit ederek ve son 10 yılda güvenlik ortamımızdaki değerli değişiklikleri yansıtarak. NATO 2030 gündemi daha yüksek bir gaye seviyesi belirliyor ve İttifakımızın gelecekteki uyarlaması için net bir taraf sağlıyor.
Ortalarında Erdoğan’ın da bulunduğu önderler, birinci vakit içinderda NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg tarafınca karşılanmasının akabinde aile fotoğrafı çekilmesinin akabinde toplantı salonun geçmiş, Cumhurbaşkanı Erdoğan ise toplantıya geçiş sırasında Stoltenberg ve Biden ile kısa sohbet etmişti.
Önderler içinde biroldukça mevzunun masaya yatırıldığı NATO Başkanlar Zirvesi’nin sona ermesinin akabinde NATO tarafınca resmi internet sitesi üzerinden yapılan açıklamada ise, Önderlerin aldığı ortak kararlara ait bir bildiri yayınlandı. Ayrıyeten Genel Sekreter Stoltenberg, Tepe daha sonrası düzenlenen basın toplantısına katılarak, Zirve’ye ait açıklamalarda bulundu.
“MEMNUNİYETLE KARŞILIYORUZ”
Unsurları içinde NATO’nun denizcilik duruşunu güçlendirmeye ve deniz irtibat çizgilerini müdafaaya devam ettiğinin yer aldığı bildiride NATO, Türkiye’de NATO Deniz Güvenliği Mükemmeliyet Merkezi’nin kurulmasını memnuniyetle karşıladıklarını bildirerek,”Türkiye’de NATO Deniz Güvenliği Mükemmeliyet Merkezi’nin kurulmasını memnuniyetle karşılıyoruz. Kritik denizaltı altyapımıza yönelik mümkün tehditlere ait farkındalığı sürdüreceğiz ve bunları ulusal seviyede ve gerektiğinde toplu olarak ele almaya devam edeceğiz” sözlerini kullandı.
TÜRKİYE İÇİN ÖZEL OLARAK HAZIRLANDI
Yayınlanan bildiride garanti tedbirlerinin yürürlükte kalmaya devam ettiğini ve Türkiye için özel olarak hazırlanmış garanti tedbirlerine katkılarını arttırarak, bu tedbirlerin uygulanmasına olan bağlılığın sürdüğüne dikkat çeken NATO, “Tatbikatlar ve çeşitli hava, kara ve denizcilik faaliyetleri dahil olmak üzere teminat tedbirlerimiz yürürlükte kalmaya, teminat ve caydırıcılık için temel ihtiyacı sağlamaya devam ediyor. Türkiye için özel olarak hazırlanmış garanti tedbirlerimize katkılarımızı artırdık ve bunların tam olarak uygulanmasına olan bağlılığımızı sürdürüyoruz. Rastgele bir beklenmedik duruma karşılık vermek ve Müttefikleri güçlendirmek ismine kısa müddette bakılırsavlendirilmeye hazır olan Çok Yüksek Hazırlıklı Müşterek bakılırsav Kuvveti (VJTF) de dahil olmak üzere bir dizi gücümüz var” dedi.
“FÜZE ATIŞLARINA KARŞI TEYAKKUZ HALİNDEYİZ”
Menzili, NATO üye ülkelerinin topraklarını kapsayan bir grup füzelere sahip olan Suriye’den gelen balistik füze tehdinin değerlendirilmeye devam ettiğini ve Suriye’den Türkiye’yi tekrar vurabilecek yahut amaç alabilecek füze atışlarına karşı teyakkuz halinde olduklarını kaydeden NATO bildiride, “Suriye, menzili NATO topraklarının bir kısmını ve birtakım ortaklarımızın topraklarını kapsayan kısa menzilli balistik füzelerin bir envanterini elinde tutuyor. Suriye, kendi nüfusuna karşı bu füzeleri ağır bir biçimde kullandı. Suriye’den Türkiye’yi yeniden vurabilecek yahut gaye alabilecek füze atışlarına karşı teyakkuz halindeyiz. Suriye’den gelen balistik füze tehdidini izlemeye ve değerlendirmeye devam ediyoruz” tabirlerini kaydetti.
“MİNNETTARLIĞIMIZI YİNELİYORUZ”
Suriye’de yaşanan çatılmaların 11. yılına girdiğini, bu durumun ise bölgenin istikrarı ve NATO’nun güneydoğu sonunun güvenliği üzerinde değerli sonuçlar oluşturmaya devam ettiğini belirterek, ateşkes davetinde bulunan NATO Önderleri yayınlanan bildiride, şu biçimde denildi;
*Suriye’deki çatışmalar 11. yılına girdi ve bölgenin istikrarı ve NATO’nun güneydoğu hududunun güvenliği üzerinde değerli sonuçlar oluşturmaya devam ediyor. sonuçları konusunda kaygılı ve ihtiyatlı olmaya devam ediyoruz. NATO topraklarını ve sonlarını her türlü tehdide karşı savunma ve Suriye’den kaynaklanan zorlukları ele alma kararlılığımızı bir dahaliyoruz.
*Suriye halkının gereksinimlerini karşılamak ismine ülke çapında bir ateşkes ve Birleşmiş Milletler (BM) hudut ötesi insani yardımın en az 12 aylık bir süre için bir daha yetkilendirilmesi ve genişletilmesi davetinde bulunuyoruz. Milyonlarca Suriyeli mülteciye konut sahipliği yaptığı için müttefikimiz Türkiye’ye minnettarlığımızı bir dahaliyoruz.
FON SAĞLAMAYI KABUL ETTİ
Bildiride, NATO Liderleri’nin Afganistan’ın başşehri Kabil’de yer alan Hamid Karzai Milletlerarası Havalimanı’nın çalışmaya devam etmesini sağlamak ismine geçiş finansmanı sağlamayı kabul ettiğini kaydeden NATO, “Afganistan’ın dünya ile temasının yanı sıra, kalıcı bir diplomatik ve memleketler arası varlığın değerini kabul eden NATO, Hamid Karzai Memleketler arası Havalimanı’nın daima çalışmasını sağlamak için geçiş finansmanı sağlayacaktır. Ayrıyeten, ilgili milletlerarası ve bölgesel ortaklarla Afganistan konusunda diyaloğu hızlandıracağız” dedi.
“OKULDAKİ BİRİNCİ GÜN GİBİYDİ”
NATO Önderler Tepesi daha sonrası düzenlenen basın toplantısında kelamlarına Zirve’ye ait görüşlerini lisana getiren Stoltenberg, Zirve’nin nitekim transatlantik bir aile olarak yahut İngiltere Başbakanı Boris Johnson’ın nitelendirdiği biçimde, toplantının okuldaki birinci gün üzere geçtiğini kaydetti.
“Çok hoş bir toplantıyı yeni bitirdik, NATO Tepesi. Sahiden transatlantik bir aile olarak ya da İngiltere Başbakanı Boris Johnson’ın da dediği üzere, birlikte olmak ve yüz yüze tekrar bir ortaya gelmek hakikaten şahaneydi, okuldaki birinci gün üzereydi, eski arkadaşlarınızı tekrar görmek üzereydi. Ve odadaki atmosfer sahiden buydu” sözlerini kullandı.
Ayrıyeten konuşmasında, NATO ittifakı ismine yeni bir sayfa açıldığını ve güvenlik konusunda ehemmiyeti surları ele alarak, kapsamlı kararlara varıldığını aktaran Stoltenberg, Biden’ın ABD’nin NATO’ya bağlılığı konusunda kuvvetli bir iletiler verdiğini kaydetti.
Stoltenberg, “Bugün İttifakımız için yeni bir sayfa açıyoruz. Güvenliğimiz için kıymetli problemleri ele aldık ve kapsamlı kararlar aldık. Lider Biden’dan, ABD’nin NATO’ya bağlılığı konusunda kuvvetli bir bildiri ve karşılığında başka Müttefiklere de birebir derecede kuvvetli bir bağlılık duyduk. Tüm başkanlar, global rekabet çağında kıymetlerimizi ve çıkarlarımızı savunmak için Avrupa ve Kuzey Amerika’nın NATO’da bir arada kuvvetli durması gerektiği konusunda hemfikirdi. Bilhassa Rusya ve Çin üzere otoriter rejimlerin kurallara dayalı sisteme meydan okuduğu bir vakitte. Müttefikler, Cenevre’de Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ile yapacağı görüşme öncesinde Biden ile bugünkü istişareleri memnuniyetle karşıladı” dedi.
“RUSYA İLE ALAKAMIZ SOĞUK SAVAŞ’TAN BU YANA EN DÜŞÜK NOKTASINDA”
Konuşmasında, Rusya ile NATO bağlantılarına değinerek, taraflar arsındaki bağlantıların Soğuk Savaş’tan bu yana en düşük olduğu periyotta olduğunu ve Moskova’nın saldırgan aksiyonlarının NATO’nun güvenliği için bir tehdit olduğunu aktaran Genel Sekreter Stoltenberg, “Rusya ile münasebetimiz Soğuk Savaş’tan bu yana en düşük noktasında ve Moskova’nın saldırgan hareketleri güvenliğimiz için bir tehdittir. NATO, savunma ve diyalog konusundaki ikili yaklaşımımıza bağlılığını sürdürmektedir. Konuşmaya hazır kalırken, pozisyonlarımızı netleştirmek, yanlış anlaşılmaktan kaçınmak ve tırmanmayı önlemek için savunmamızı kuvvetli tutacağız” tabirlerini kullandı.
Ayrıyeten Ukrayna’nın, NATO’ya girmesine müsaade verilip verilmemesinin Rusya’ya bağlı olmadığını ve Moskova’nın bu biçimde bir karar üzerinde “veto” yetkisi olmadığını bildiren Stoltenberg, “Her ulusun kendi yolunu seçme hakkı vardır. Bildiri ise, Ukrayna’nın ne vakit NATO üyesi olabileceğine karar vermenin, Ukrayna ve 30 müttefike ilişkin olduğudur. Rusya, komşularının yapabileceklerini veto edemez” dedi.
“TAMAMEN DESTEKLİYORUZ”
NATO’nun, ABD ile Rusya içindeki son nükleer güç muahedesi olan Yeni Başlangıç (New START) mutabakatının 3 Şubat tarihinde alınan uzatılması sonucunı büsbütün desteklediğini bildiren Stoltenberg, “Yeni Başlangıç muahedesini uzatma sonucunı büsbütün destekliyoruz. Gelecekteki silahların denetimine ait yeni stratejik görüşmeleri memnuniyetle karşılarız” dedi.
Ayrıyeten Ukrayna ve Gürcistan ile dayanışma ortasında olduklarını aktaran Stoltenberg, “Değerli ortaklarımız Ukrayna ve Gürcistan ile dayanışma ortasındayız ve ıslahatlarını desteklemeye, onları NATO’ya yaklaştırmaya devam edeceğiz” tabirlerini aktardı.
“TÜRKİYE olağan olarak BU EFORLARDA KİLİT ROL OYNUYOR”
Türkiye’nin, Afganistan’daki Hamid Karzai Memleketler arası Havalimanı’nın çalışmaya devam etmesini sapğlamak ismine yapılan çalışmalarda kilit rol oynadığını aktaran NATO Genel Sekreteri Stoltenberg basın toplantısında yaptığı konuşmada, “NATO ve müttefikleri şuan Kabil’deki Hamid Karzai Milletlerarası Havalimanı’nın çalışmaya devam etmesinin nasıl sağlanacağı üzerinde çalışıyorlar. Bugün doruğun oturum ortalarında da görüşmeler oldu. Türkiye elbette bu uğraşlarda kilit rol oynuyor. Tam olarak nasıl yapılacağı üzerinde çalışıyoruz, ama memleketler arası bir havalimanı işletmemizi sağlamak ismine NATO ve NATO müttefiklerinden kuvvetli bir taahhüt var” dedi.
“BUGÜNKÜ DORUKTA ÇİN’İ DE ELE ALDIK”
Başkanların, Çin’in artan tesiri ve milletlerarası siyasetlerinin İttifak’ın güvenliğine meydan okuduğu tarafında görüş birliğine vardığını aktaran Stoltenberg, Çin’in, Washington Antlaşması’nda yer alan temel bedellerle çelişen zorlayıcı siyasetlerinden tasa duyduklarını ve Çin’in, nükleer cephaneliğini daha fazla savaş başlığı ve gelişmiş atım sistemleri ile süratle genişlettiğini kaydetti. Stoltenberg, şunları kaydetti;
*Bugünkü dorukta Çin’i de ele aldık. Müttefikler içinde kuvvetli bir görüş birliği var. Çıkarlarımıza dayanarak, silah denetimi ve iklim değişikliği üzere bahislere girme fırsatları görüyoruz. Ancak Çin’in artan tesiri ve milletlerarası siyasetleri, İttifak’ın güvenliğine meydan okuyor.
*Liderler, bir İttifak olarak bu çeşit zorlukları bir arada ele almamız ve güvenlik çıkarlarımızı savunmak için Çin ile bağlantı kurmamız gerektiği konusunda anlaştılar. Çin’in, Washington Antlaşması’nda yer alan temel bedellerle çelişen zorlayıcı siyasetlerinden telaş duyuyoruz. Çin, nükleer cephaneliğini daha fazla savaş başlığı ve daha fazla sayıda gelişmiş atım sistemi ile süratle genişletiyor.
*Bu, askeri modernizasyonunu uygulamada şeffaf değildir. Bu, Avrupa-Atlantik bölgesindeki tatbikatlar da dahil olmak üzere Rusya ile askeri işbirliği yapıyor. Çin’in dezenformasyon kullanımı konusunda da telaşlarımız devam ediyor. NATO Başkanları, Çin’i milletlerarası taahhütlerini yerine getirmeye ve memleketler arası sistemde sorumlu davranmaya çağırdı. Büyük bir güç olarak rolüne uygun bir biçimde, uzay, siber ve deniz alanları da dahil olmak üzere.
Ayrıyeten Genel Sekreter Stoltenberg, NATO’nun Çin’in ekonomik ve askeri yükselişini görmezden gelmesinin hiç bir yolu olmadığını ve Çin’in, savaşın tabiatını değiştirme potansiyeline sahip yeni yıkıcı teknolojilere yaptığı yatırımın altını çizdi.
Stoltenberg, “Çin yakında dünyanın en büyük iktisadı olacak, aslına bakarsanız en büyük 2. savunma bütçesine ve en büyük donanmaya sahipler. Otonom sistemler, otonom sistemler, yüz tanıma ve yapay zeka üzere yeni yıkıcı teknolojilere yatırım yaparak ve bunları daha evvel neredeyse hiç görmediğimiz bir biçimde savaşın tabiatını değiştirme sürecinde olan farklı silah sistemlerine yerleştirmek de dahil olmak üzere, yeni çağdaş yeteneklere büyük yatırım yapıyorlar” dedi.
“8 KİLİT ALANDA SOMUT KARARLAR ALDIK”
Konuşmasında, Önderler Zirvesi’nde NATO 2030 gündemi üzerinde Önderlerin, 8 kilit alanda samut karar aldığını ve bu alınan kararların neler olduğuna ait açıklamada bulunan Stoltenberg, şu tabirleri kullandı;
*Bugün Başkanlar, argümanlı NATO 2030 gündemimizi ittifakın bugünün ve yarının zorluk ve tehditleriyle yüzleşebilmesini sağlamak için kabul etti. 8 kilit alanda somut kararlar aldık. birinci vakit içinderda, güvenliğimizle ilgili tüm konularda istişareler ve ortak hareketler için NATO’yu transatlantik forum olarak geliştirme konusunda anlaştık.
*Siyasi istişaremizi ve uyumumuzu güçlendirmeye ve genişletmeye karar verdik. İkincisi, Avrupa-Atlantik bölgesinin savunmasında çerçeve olarak NATO’yu güçlendirerek, caydırıcılığımızı ve savunmamızı güçlendirmeyi kabul ettik ve 2014’te verdiğimiz Savunma Yatırım Taahhüdü’nü bir daha taahhüt ediyoruz.
*Üçüncüsü, NATO önderlerinin yeni bir dayanıklılık taahhüdü ile toplumlarımızın direncini güçlendirme konusunda anlaştık. Kritik altyapımızı korumak için NATO çapında dayanıklılık maksatları ve somut ulusal maksatlar geliştireceğiz. Dördüncüsü, teknolojik üstünlüğümüzü keskinleştireceğiz. Müttefikler, Kuzey Atlantik için Savunma İnovasyonu Hızlandırıcısı (DIANA) başlatmayı kabul ettiler.
*Yeni kurulan şirketler, sanayi ve üniversitelerle bir arada çalışan bu merkez, transatlantik işbirliğini teşvik edecek ve Müttefikler içindeki boşlukların önlenmesine yardımcı olacaktır. Müttefikler ayrıyeten, gelişmekte olan ve yıkıcı teknolojiler üzerinde çalışan yeni şirketlere yatırım yapmak için bir NATO İnovasyon Fonu kurmaya karar verdiler. Beşincisi, kurallara dayalı memleketler arası tertibi korumak için çalışmalarımızı hızlandıracağız.
*Bu gayeyle, Asya-Pasifik’te Avustralya, Japonya, Yeni Zelanda ve Kore ile iştiraklerimizi güçlendireceğiz ve Latin Amerika, Afrika ve Asya’daki ülkelerle yeni münasebetler arayacağız. Ayrıyeten, Avrupa Birliği (AB) ile işbirliğimizi daha da derinleştirmeye kararlıyız. Altıncısı, ortaklar için eğitim ve kapasite geliştirmeyi değerli ölçüde artıracağız.
*Ukrayna ve Gürcistan’dan Irak ve Ürdün’e. Yedinci olarak, önderler iklim değişikliğinin güvenlik üstündeki tesirini ele almanın birinci defa NATO için kıymetli bir nazaranv olacağı konusunda anlaştılar. Bu, iklim değişikliğinin tesislerimiz, misyonlarımız ve öbür faaliyetlerimiz üstündeki etkisinin nizamlı değerlendirmelerini, iklim değişikliğini tatbikatlarımıza, savunma planlamamıza ve tedarikimize entegre etmeyi ve askeri faaliyetlerden kaynaklanan sera gazı emisyonlarını kıymetlendirmek için bir metodoloji geliştirmeyi içerecektir.
*Son olarak, 2022’deki tepemiz için NATO’nun bir daha sonraki Stratejik Konseptini vaktinde geliştirme konusunda anlaştık. Kıymetlerimizi bir daha teyit ederek ve son 10 yılda güvenlik ortamımızdaki değerli değişiklikleri yansıtarak. NATO 2030 gündemi daha yüksek bir gaye seviyesi belirliyor ve İttifakımızın gelecekteki uyarlaması için net bir taraf sağlıyor.