Hepatit en sıradan manasıyla karaciğer iltihabıdır ve en değerli sebebi virüsler, alkol kullanması ve çeşitli ilaçlardır. Viral hepatitlere sebep olan farklı virüs tipleri (A, B, C, D ve E) mevcuttur. Hepatit B, C ve D’nin ekseriyetle kronik (uzun süreli) enfeksiyona niye olduğunu belirten Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. İftihar Köksal, ‘Hepatit C virüsü bulaşan ve akut hepatit C geçiren şahısların yalnızca yüzde 15-25’i güzelleşebilir. Başka hastalarda hastalık maalesef kronikleşir’ dedi ve bu bahiste şu ayrıntıları verdi…
Prof. Dr. İftihar Köksal
NASIL BULAŞIR?
Birfazlaca hasta Hepatit C’nin kendilerine nasıl bulaştığını bilmemektedir. Temel olarak kan yolu ile bulaşan bir hastalıktır. Ayrıyeten Hepatit C; müspet organ nakliyle, eski enjektörlerin ortak kullanmasıyla (hemodiyaliz hastaları), ender görülse de cinsel yolla, üzerinde kan bulaşmış olan diş fırçasıyla, tıraş materyalleriyle, manikür-pedikür aletleriyle, piercing süreçleriyle ve nadiren Hepatit C’li hamileden bebeğine bulaşır.
NE VAKİT KRONİKLEŞİR?
Virüs bulaştıktan ortalama 6-7 haftalık bir kuluçka devrinden daha sonra akut hepatit C olarak isimlendirilen periyot gelişir. Birden fazla hastada hiç bir belirti olmaz. Hastaların akut devirdeki şikayetleri içinde: ateş, halsizlik, yorgunluk, iştahsızlık, eklem yahut kas ağrıları ve sarılık olabilir. Hastalık 6 aydan daha sonra hastaların yüzde 75-80’inde kronikleşir. Kronik hepatit C hastalarında da rastgele bir belirti olmayabilir. 20-30 yıl ortasında hastaların bir kısmında siroz ve karaciğer yetmezliği gelişir. Hastalık siroza dönüşürse; karında şişlik, bedende kolay morarma-kanama, kaslarda incelme, sarılık, uyku hali, koma ve kanlı kusma üzere belirtiler gelişebilir. Hepatit C karaciğer kanserinin de en değerli niçinlerinden biridir.
TEŞHİSİ KOLAY MIDIR?
Hastalığın tanısı şimdi tüm hastanelerde ve aile sıhhati merkezlerinde bakılabilen Hepatit C Virüsü Antikor Testi (Anti‐HCV) ile temalır. Anti-HCV olumluluğu her vakit şahısta kronik Hepatit C olduğunu göstermez. Hastalığı resen yahut ilaç tedavisi yardımı ile yenen bir beşerde bile Anti-HCV ömür uzunluğu olumlu olarak kalır. Ayırımı yapmak için HCV-RNA testi kıymetlendirilir. Şayet HCV-RNA negatif ise şahısta Hepatit C enfeksiyonu yoktur. Olumlu ise Hepatit C enfeksiyonu vardır ve bu kişi tedavi edilmelidir.
KİMLER DOKTORA BAŞVURMALI?
Covid-19 pandemisi, sıhhat hizmetlerini kesintiye uğratarak rutin hepatit C virüsü antikor taraması, klinik bakım ve tedaviye erişimi maalesef azalttı. ötürüsıyla bireyler, hastalık durumlarından habersiz kaldı ya da hastalar denetime gidemedi. Bu bireylerde vakit içinde ileri karaciğer hastalığı gelişebilir. Ayrıyeten, Hepatit C virüsü bulaşmış bireyler, bilmeden virüsü diğerlerine bulaştırmaya devam edebilir. Bu niçinle bireyler; riskli gruptaysa, hepatitten şüpheleniyorlarsa, hepatit tanısı almış fakat tedavilerine hiç başlamamışlar ya da pandemi sürecinde denetimlerini aksatmışlarsa vakit kaybetmeden doktora başvurmalıdır.
Prof. Dr. İftihar Köksal
NASIL BULAŞIR?
Birfazlaca hasta Hepatit C’nin kendilerine nasıl bulaştığını bilmemektedir. Temel olarak kan yolu ile bulaşan bir hastalıktır. Ayrıyeten Hepatit C; müspet organ nakliyle, eski enjektörlerin ortak kullanmasıyla (hemodiyaliz hastaları), ender görülse de cinsel yolla, üzerinde kan bulaşmış olan diş fırçasıyla, tıraş materyalleriyle, manikür-pedikür aletleriyle, piercing süreçleriyle ve nadiren Hepatit C’li hamileden bebeğine bulaşır.
NE VAKİT KRONİKLEŞİR?
Virüs bulaştıktan ortalama 6-7 haftalık bir kuluçka devrinden daha sonra akut hepatit C olarak isimlendirilen periyot gelişir. Birden fazla hastada hiç bir belirti olmaz. Hastaların akut devirdeki şikayetleri içinde: ateş, halsizlik, yorgunluk, iştahsızlık, eklem yahut kas ağrıları ve sarılık olabilir. Hastalık 6 aydan daha sonra hastaların yüzde 75-80’inde kronikleşir. Kronik hepatit C hastalarında da rastgele bir belirti olmayabilir. 20-30 yıl ortasında hastaların bir kısmında siroz ve karaciğer yetmezliği gelişir. Hastalık siroza dönüşürse; karında şişlik, bedende kolay morarma-kanama, kaslarda incelme, sarılık, uyku hali, koma ve kanlı kusma üzere belirtiler gelişebilir. Hepatit C karaciğer kanserinin de en değerli niçinlerinden biridir.
TEŞHİSİ KOLAY MIDIR?
Hastalığın tanısı şimdi tüm hastanelerde ve aile sıhhati merkezlerinde bakılabilen Hepatit C Virüsü Antikor Testi (Anti‐HCV) ile temalır. Anti-HCV olumluluğu her vakit şahısta kronik Hepatit C olduğunu göstermez. Hastalığı resen yahut ilaç tedavisi yardımı ile yenen bir beşerde bile Anti-HCV ömür uzunluğu olumlu olarak kalır. Ayırımı yapmak için HCV-RNA testi kıymetlendirilir. Şayet HCV-RNA negatif ise şahısta Hepatit C enfeksiyonu yoktur. Olumlu ise Hepatit C enfeksiyonu vardır ve bu kişi tedavi edilmelidir.
KİMLER DOKTORA BAŞVURMALI?
Covid-19 pandemisi, sıhhat hizmetlerini kesintiye uğratarak rutin hepatit C virüsü antikor taraması, klinik bakım ve tedaviye erişimi maalesef azalttı. ötürüsıyla bireyler, hastalık durumlarından habersiz kaldı ya da hastalar denetime gidemedi. Bu bireylerde vakit içinde ileri karaciğer hastalığı gelişebilir. Ayrıyeten, Hepatit C virüsü bulaşmış bireyler, bilmeden virüsü diğerlerine bulaştırmaya devam edebilir. Bu niçinle bireyler; riskli gruptaysa, hepatitten şüpheleniyorlarsa, hepatit tanısı almış fakat tedavilerine hiç başlamamışlar ya da pandemi sürecinde denetimlerini aksatmışlarsa vakit kaybetmeden doktora başvurmalıdır.