Göğüs Hastalıkları Uzmanı Doç. Osman Elbek, “Coronavirüse karşı en tesirli silah aşıdır. Düşük aşı oranımız ile kısa vadede rahatlamamız sıkıntı görünüyor” dedi.
Dünya Sıhhat Örgütü’nün yeni tip coronavirüsü dünyaya duyurmasının üzerinden 17 ay geçti. Dünya genelinde 250 milyona yakın insan Covid-19’a yakalanırken 5 milyona yakın can kaybı yaşandı. Ülkemizde de Covid-19 ile çaba devam ederken, salgının ne vakit sona ereceği merak konusu… Göğüs Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Osman Elbek, pandemiye dair merak edilenleri şu biçimde anlattı…
Doç. Dr. Osman Elbek
2 doz CoronaVac aşısı olanları da dahil edersek tam aşılı oranımız yüzde 53 seviyesinde. Lakin biliyoruz ki 2 doz CoronaVac aşısı üçüncü doz olmadan korumuyor. Üçüncü dozu olmamış şahısları çıkartırsak tam aşılı oranımız yüzde 50’nin altında… Daha berbatı son günlerde birinci doz aşı olan kişi sayısı çok azaldı. Bu epeyce makus bir durum.
Bu çeşit desteklerin bulaşmayı tedbire konusunda ya da tedaviye takviye olma konusunda hiç bir katkısının olmadığı bilimsel araştırmalarla gösterildi. Tek istisnası; daha evvelde D vitamini eksikliği saptanmış bireylerin her vakit olduğu üzere olağan tedavilerine devam ederek D vitamini almalarıdır. Maske-mesafe ve hijyen bir daha fazlaca değerli. Kapalı ortamlarda kısa mühlet kalmak, kapalı alanlarda bilhassa alışveriş merkezleri üzere klimatize alanlarda kesinlikle virüsün yüzde 95’ini tutan özel maskeler takılmalı. Dezenfektanlar gereksiz yere ve çok kullanılmamalı. Elleri su ve sabunla yıkamak kâfi.
Bu durum şahıstan şahsa değişmekle bir arada aşı yaptırmayanlarda, şişmanlarda ve sigara ya da rastgele bir tütün eseri kullananlarda hastalık daha ağır seyrediyor. Bir de bu şahsi özellikler haricinde havası kirli ortamlarda yaşayanlarda ve fakirlerde hastalık daha ölümcül seyrediyor.
Araştırmalar Covid-19 ölümlerinin havada asılı kalan ve gözle görülmeyen tozların ağır olduğu yerlerde fazla olduğunu gösteriyor. Emsal halde mesela İstanbul için büyük bir sorun olan trafikten kaynaklanan hava kirleticilerine maruz kalmanın da Covid’e bağlı vefatları arttırdığını ortaya koyuyor. Son olarak 2016-2020 yılları içinde İstanbul’da kâfi ölçüm yapılan tüm hava istasyonlarında, hem havada asılı kalan toz olarak isimlendirilen partikül hususun birebir vakitte çoğunlukla trafikteki araçların fosil yakıt kullanmaları niçiniyle oluşan kirleticilerin Dünya Sıhhat Örgütü’nün müsaade verdiği hududun üzerinde olduğunu bilmek gerekiyor.
Bu soruya Danimarka, İsveç, Norveç örnekleriyle karşılık verebilirim… Örneğin Danimarka, toplumunun yaklaşık yüzde 80’ini aşıladı ve tüm kısıtlamaları kaldırdı. Portekiz ise aşı oranında yüzde 88’e ulaştı, hatta 12 yaş üstündeki herkesi aşıladı. Bizler ise bu ülkelerin rahatlamasını düşük aşı oranımız niçiniyle uzaktan seyrediyoruz ne yazık ki… Beşerler evvel, çabucak, yarın değil artık aşı olmalı. Aşı olmalı. Aşı olmalı. Çabucak randevusunu alıp aşı olmalı. En yakın sıhhat ünitesine gidip aşı olmalı. “Acaba” demeden, aşı palavralarına inanmadan çabucak aşı olmalı.
Dünya Sıhhat Örgütü’nün yeni tip coronavirüsü dünyaya duyurmasının üzerinden 17 ay geçti. Dünya genelinde 250 milyona yakın insan Covid-19’a yakalanırken 5 milyona yakın can kaybı yaşandı. Ülkemizde de Covid-19 ile çaba devam ederken, salgının ne vakit sona ereceği merak konusu… Göğüs Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Osman Elbek, pandemiye dair merak edilenleri şu biçimde anlattı…
Doç. Dr. Osman Elbek
2 doz CoronaVac aşısı olanları da dahil edersek tam aşılı oranımız yüzde 53 seviyesinde. Lakin biliyoruz ki 2 doz CoronaVac aşısı üçüncü doz olmadan korumuyor. Üçüncü dozu olmamış şahısları çıkartırsak tam aşılı oranımız yüzde 50’nin altında… Daha berbatı son günlerde birinci doz aşı olan kişi sayısı çok azaldı. Bu epeyce makus bir durum.
Bu çeşit desteklerin bulaşmayı tedbire konusunda ya da tedaviye takviye olma konusunda hiç bir katkısının olmadığı bilimsel araştırmalarla gösterildi. Tek istisnası; daha evvelde D vitamini eksikliği saptanmış bireylerin her vakit olduğu üzere olağan tedavilerine devam ederek D vitamini almalarıdır. Maske-mesafe ve hijyen bir daha fazlaca değerli. Kapalı ortamlarda kısa mühlet kalmak, kapalı alanlarda bilhassa alışveriş merkezleri üzere klimatize alanlarda kesinlikle virüsün yüzde 95’ini tutan özel maskeler takılmalı. Dezenfektanlar gereksiz yere ve çok kullanılmamalı. Elleri su ve sabunla yıkamak kâfi.
Bu durum şahıstan şahsa değişmekle bir arada aşı yaptırmayanlarda, şişmanlarda ve sigara ya da rastgele bir tütün eseri kullananlarda hastalık daha ağır seyrediyor. Bir de bu şahsi özellikler haricinde havası kirli ortamlarda yaşayanlarda ve fakirlerde hastalık daha ölümcül seyrediyor.
Araştırmalar Covid-19 ölümlerinin havada asılı kalan ve gözle görülmeyen tozların ağır olduğu yerlerde fazla olduğunu gösteriyor. Emsal halde mesela İstanbul için büyük bir sorun olan trafikten kaynaklanan hava kirleticilerine maruz kalmanın da Covid’e bağlı vefatları arttırdığını ortaya koyuyor. Son olarak 2016-2020 yılları içinde İstanbul’da kâfi ölçüm yapılan tüm hava istasyonlarında, hem havada asılı kalan toz olarak isimlendirilen partikül hususun birebir vakitte çoğunlukla trafikteki araçların fosil yakıt kullanmaları niçiniyle oluşan kirleticilerin Dünya Sıhhat Örgütü’nün müsaade verdiği hududun üzerinde olduğunu bilmek gerekiyor.
Bu soruya Danimarka, İsveç, Norveç örnekleriyle karşılık verebilirim… Örneğin Danimarka, toplumunun yaklaşık yüzde 80’ini aşıladı ve tüm kısıtlamaları kaldırdı. Portekiz ise aşı oranında yüzde 88’e ulaştı, hatta 12 yaş üstündeki herkesi aşıladı. Bizler ise bu ülkelerin rahatlamasını düşük aşı oranımız niçiniyle uzaktan seyrediyoruz ne yazık ki… Beşerler evvel, çabucak, yarın değil artık aşı olmalı. Aşı olmalı. Aşı olmalı. Çabucak randevusunu alıp aşı olmalı. En yakın sıhhat ünitesine gidip aşı olmalı. “Acaba” demeden, aşı palavralarına inanmadan çabucak aşı olmalı.