Parkinson hastalığı konusunda yaptığı çalışmalar ve tedavi edici formlarıyla tanınan Nöroloji Profesörü Dr. Okan Doğu başta parkinson olmak üzere, bir epeyce kişinin şikayetçi olduğu çeşitli uzuvlarda titremelere niye olan hastalıklarla ilgili merak edilenleri yanıtladı. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi öğretim üyesi olarak çalışmalarını sürdüren ve tıp hekimliğinin yanı sıra tutkunu olan ve yelken sporunda kaptanlık derecesinde eğitimler alan Nörolog Okan Doğu, insan ömrünün uzamasıyla bir arada parkinson hastalığının da daha sık görülmeye başladığını bildirdi. İşte Doğu’nun o açıklamaları…
■ El yahut eller niye titrer? El titremesinin altında yatan sebepler nelerdir?
çoğunlukla ellerde ve kimi vakit bedenin diğer kısımlarında (ayak, baş, çene, lisan yahut ses) görülebilen titreme (tremor) temelinde en sık görülen hareket bozukluğu belirtisidir. elbette titremeye niye olan birfazlaca hastalık var. Her titreme de bir hastalık belirtisi olmayabilir. İnsanların tamamında vakit zaman artış gösterebilen fizyolojik titreme ismini verdiğimiz bir durum vardır ve bu titreme şahısta bir fonksiyon kaybına niye olmaz. Titreme ile seyreden hastalıklar ortasında en sık görülenler parkinson hastalığı, esansiyel tremor ve distoni hastalıklarıdır. Titremenin sebebi olağan olarak altta yatan hastalığa göre değişkenlik gösterir. Lakin ana düzenek beyin sapı, beyincik ve hareket sistemi içindeki uyumsuzluklara bağlıdır.
■ Nörolojik hastalıkların seyrinde son senelera, çağa bakılırsa seyreden, artan hastalıklar var mıdır?
Son senelerda sıklığı artan hastalıklar içinde parkinson hastalığı başta gelmektedir. Ayrıyeten biroldukca bunama hastalığı artmaktadır. Burada kıymetli niçinlerinden birisi risk altındaki şahısların sayısının artmasıdır. Bu hastalıklar çoklukla orta ileri yaş hastalığıdır. Örneğin parkinson hastalığının başlangıç yaşı çoklukla 60 yaş civarıdır. elbette her yaşta görülebilmektedir. Ülkemizde de batılı toplumlar üzere ortalama ömür mühleti uzamaktadır ve bu niçinle yaşla artan tüm hastalıkların sıklığında da artış gözlenmektedir. Önümüzdeki 20 yıl içerisinde tüm dünyada parkinson hastalarının sayısının iki katına çıkacağı öngörülmektedir.
Hayalim yelkenli ile dünya çeşidi
Evli ve iki kız babası Prof.Dr.Okan Doğu, ağır bir çalışma hayatına karşın tutku derecesinde yelken sporu ile ilgileniyor. Bu alanda uzun eğitimler alan Doğu, hafta sonlarını bir arkadaşıyla ortak aldığı teknesinde geçiriyor. “En büyük hayalim yelkenli tekne ile dünya çeşidi yapmak” diyor.
Beyin pili uygulaması
■ Parkinson tedavisinde beyin pili uygulaması ülkemizde ne basamaktadır?
Parkinson hastalığında tıbbi olarak “derin beyin stimülasyonu” ismini verdiğimiz ve beyin pili olarak bilinen tedavi son senelerda yaygın uygulanmaya başlanmıştır. Yaygın bulunmasına karşın gereksinimi olan hastaların fazlaca azı bu tedaviye erişebilmektedir. Bunun en değerli sebebi kamu hastanelerinin birçoklarında bu tedavinin yapılmıyor olmasıdır. Özel hastanelerde süreç fiyatı yüksek olabilmektedir. Şayet bir hasta beyin pili ameliyatı daha sonrası hastalığının ortadan kalkacağını düşünüyorsa ki bu sık karşılaştığımız bir durum, sonuç hasta için başarısız olabilir. Beyin pili dopamin içeren ilaçların yaptığı güzelleşme kadar güzelleşme yapar ve özelikle titremeye hayli tesirlidir.
■ Yüksek tansiyon, kalp damarlarındaki, dolanımdaki düzensizlik, nörolojik hangi rahatsızlıklara niye olmaktadır?
Yüksek tansiyon yıllar içerisinde damarlarda yapısal değişiklikler oluşturur ve nihayetinde bu damarlar kolay tıkanır yahut kolay kanar hale gelebilir. Bu niçinle denetim altında olmayan yüksek tansiyon beyin damar hastalıkları yani inme (felç) riskini artırır. Bunu yanı sıra ritim bozukluğu başta olmak üzere biroldukca kalp hastalığı da inme riskini artırır.
Parkinson hastalığı nasıl ortaya çıkar?
Parkinson hastalığı hareketlerde yavaşlama, titreme ve kaslarda sertlik belirtileri başlar. Lakin her hastada birebir belirtilerle başlamaz. Kimi hastada birinci belirti yavaşlık olurken kimi hastada titreme olur. Kimi parkinson hastalarında hiç titreme olmayabilir ya da vakit içinde eklenebilir. Aslında parkinson hastalığının birinci belirtisi ne titreme ne de yavaşlıktır. Bu belirtiler ortaya çıkmadan yıllar evvel kabızlık, koku hissinde azalma ya da kayıp, birtakım uyku bozuklukları, depresyon yahut ağrı üzere belirtilerle başlar. El yazısında küçülme, el yahut kolda tuhaflık, omuzda ağrı, yürürken bir kolun az sallanması ya da sallanmaması, ayak sürüme ile kendini ele verir. Bu belirtileri kimi vakit hasta kendisi fark etmeyebilir ve yakınları fark edebilir. Çoklukla parkinson hastalarının yüzlerinde donuk bir söz vardır ve az göz kırparlar. Parkinson erkeklerde daha sık görülen bir hastalıktır. Parkinson kişiliğinde risk alma davranışı az olan insanları seçer. Sigara buna örnektir. Sigara içenlerde parkinson hastalığı daha az görülür. Parkinson’u tetikleyen yaşamsal olayların en uygun bilineni ani, zorlayıcı bir gerilimdir.
■ El yahut eller niye titrer? El titremesinin altında yatan sebepler nelerdir?
çoğunlukla ellerde ve kimi vakit bedenin diğer kısımlarında (ayak, baş, çene, lisan yahut ses) görülebilen titreme (tremor) temelinde en sık görülen hareket bozukluğu belirtisidir. elbette titremeye niye olan birfazlaca hastalık var. Her titreme de bir hastalık belirtisi olmayabilir. İnsanların tamamında vakit zaman artış gösterebilen fizyolojik titreme ismini verdiğimiz bir durum vardır ve bu titreme şahısta bir fonksiyon kaybına niye olmaz. Titreme ile seyreden hastalıklar ortasında en sık görülenler parkinson hastalığı, esansiyel tremor ve distoni hastalıklarıdır. Titremenin sebebi olağan olarak altta yatan hastalığa göre değişkenlik gösterir. Lakin ana düzenek beyin sapı, beyincik ve hareket sistemi içindeki uyumsuzluklara bağlıdır.
■ Nörolojik hastalıkların seyrinde son senelera, çağa bakılırsa seyreden, artan hastalıklar var mıdır?
Son senelerda sıklığı artan hastalıklar içinde parkinson hastalığı başta gelmektedir. Ayrıyeten biroldukca bunama hastalığı artmaktadır. Burada kıymetli niçinlerinden birisi risk altındaki şahısların sayısının artmasıdır. Bu hastalıklar çoklukla orta ileri yaş hastalığıdır. Örneğin parkinson hastalığının başlangıç yaşı çoklukla 60 yaş civarıdır. elbette her yaşta görülebilmektedir. Ülkemizde de batılı toplumlar üzere ortalama ömür mühleti uzamaktadır ve bu niçinle yaşla artan tüm hastalıkların sıklığında da artış gözlenmektedir. Önümüzdeki 20 yıl içerisinde tüm dünyada parkinson hastalarının sayısının iki katına çıkacağı öngörülmektedir.
Hayalim yelkenli ile dünya çeşidi
Evli ve iki kız babası Prof.Dr.Okan Doğu, ağır bir çalışma hayatına karşın tutku derecesinde yelken sporu ile ilgileniyor. Bu alanda uzun eğitimler alan Doğu, hafta sonlarını bir arkadaşıyla ortak aldığı teknesinde geçiriyor. “En büyük hayalim yelkenli tekne ile dünya çeşidi yapmak” diyor.
Beyin pili uygulaması
■ Parkinson tedavisinde beyin pili uygulaması ülkemizde ne basamaktadır?
Parkinson hastalığında tıbbi olarak “derin beyin stimülasyonu” ismini verdiğimiz ve beyin pili olarak bilinen tedavi son senelerda yaygın uygulanmaya başlanmıştır. Yaygın bulunmasına karşın gereksinimi olan hastaların fazlaca azı bu tedaviye erişebilmektedir. Bunun en değerli sebebi kamu hastanelerinin birçoklarında bu tedavinin yapılmıyor olmasıdır. Özel hastanelerde süreç fiyatı yüksek olabilmektedir. Şayet bir hasta beyin pili ameliyatı daha sonrası hastalığının ortadan kalkacağını düşünüyorsa ki bu sık karşılaştığımız bir durum, sonuç hasta için başarısız olabilir. Beyin pili dopamin içeren ilaçların yaptığı güzelleşme kadar güzelleşme yapar ve özelikle titremeye hayli tesirlidir.
■ Yüksek tansiyon, kalp damarlarındaki, dolanımdaki düzensizlik, nörolojik hangi rahatsızlıklara niye olmaktadır?
Yüksek tansiyon yıllar içerisinde damarlarda yapısal değişiklikler oluşturur ve nihayetinde bu damarlar kolay tıkanır yahut kolay kanar hale gelebilir. Bu niçinle denetim altında olmayan yüksek tansiyon beyin damar hastalıkları yani inme (felç) riskini artırır. Bunu yanı sıra ritim bozukluğu başta olmak üzere biroldukca kalp hastalığı da inme riskini artırır.
Parkinson hastalığı nasıl ortaya çıkar?
Parkinson hastalığı hareketlerde yavaşlama, titreme ve kaslarda sertlik belirtileri başlar. Lakin her hastada birebir belirtilerle başlamaz. Kimi hastada birinci belirti yavaşlık olurken kimi hastada titreme olur. Kimi parkinson hastalarında hiç titreme olmayabilir ya da vakit içinde eklenebilir. Aslında parkinson hastalığının birinci belirtisi ne titreme ne de yavaşlıktır. Bu belirtiler ortaya çıkmadan yıllar evvel kabızlık, koku hissinde azalma ya da kayıp, birtakım uyku bozuklukları, depresyon yahut ağrı üzere belirtilerle başlar. El yazısında küçülme, el yahut kolda tuhaflık, omuzda ağrı, yürürken bir kolun az sallanması ya da sallanmaması, ayak sürüme ile kendini ele verir. Bu belirtileri kimi vakit hasta kendisi fark etmeyebilir ve yakınları fark edebilir. Çoklukla parkinson hastalarının yüzlerinde donuk bir söz vardır ve az göz kırparlar. Parkinson erkeklerde daha sık görülen bir hastalıktır. Parkinson kişiliğinde risk alma davranışı az olan insanları seçer. Sigara buna örnektir. Sigara içenlerde parkinson hastalığı daha az görülür. Parkinson’u tetikleyen yaşamsal olayların en uygun bilineni ani, zorlayıcı bir gerilimdir.