Prof. Dr. Alpay Azap, “Aşılanma ve birkaç ay ortasında kullanıma girecek yeni ilaçlar yardımıyla covid pandemisinin önümüzdeki 6-9 ay ortasında endemik yani mevsimsel bir hastalığa dönüşeceğini kestirim ediyoruz” dedi.
Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK) tarafınca İstanbul’da düzenlenen ve tüm Türkiye’den enfeksiyon hastalıkları ve klinik mikrobiyoloji uzmanı 400’e yakın tabibin katıldığı “KLİMİK COVID-19 Simpozyumu”nda SARS-COV-2 virüsü son bilimsel gelişmelerle bütün taraflarıyla masaya yatırıldı.
Düzenlenen basın toplantısına KLİMİK Lideri Prof. Dr. Alpay Azap, Genel Sekreteri ve Sıhhat Bakanlığı Bilim Heyeti Üyesi Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, Dernek İdare Konseyi Üyeleri Prof. Dr. Bülent Ertuğrul, Doç. Dr. Süda Tekin ve Prof. Dr. Sevinç Demirtürk ile Doç. Dr. Mehtap Aydın katıldı.
Basın toplantısında konuşan Prof. Dr. Alpay Azap, ‘2 yıl öncesine baktığımızda covid-19’da geldiğimiz noktanın çok âlâ olduğunu söyleyerek “gayet tesirli aşılara sahibiz. şüphesiz hastalığın tüm dünyada denetim altına alınabilmesi için ülkelerde eşit ve yaygın aşılama son derece değerli. Bu sağlanana kadar da aşıyla bir arada öteki tedbirlerin de devam etmesi gerekiyor” dedi.
“MU VARYANTI ŞİMDİ ‘ENDİŞE VARYANTI’ KATEGORİSİNDE DEĞİL”
SARS-CoV-2’nin beklenenden daha fazla mutasyon geçirmesinin en değerli niçinlerinden birinin, enfeksiyonun denetimsiz bir biçimde süratle yayılması olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Azap, şu ana kadar 4 adet ‘endişe yaratan varyant’ tanımlanmış olduğunu fakat Mu varyantının çabucak hemen bunlardan biri olmadığını söylemiş oldu.
Prof. Dr. Azap, şu tabirleri kullandı:
* Fakat dikkatle takip edilmesi gereken bir varyant. Delta’nın bulaşma suratı ile kıyaslandığında Mu varyantı yarışı kaybediyor. Delta fazlaca daha bulaşıcı olduğu için Mu varyantının toplumdaki yayılımını baskılıyor.
*Ama Mu varyantının da (kendi açıcından) şöyleki bir avantajı var, ön datalar de bunu söylüyor, Delta’ya nazaran aşılara biraz daha güçlü. Aşılanmış yahut hastalığı geçirmiş bireylerde, Delta’ya kıyasla daha avantajlı bu bakımdan.
*Delta üzere birkaç ay içerisinde bütün topluma yayılmıyor çabucak hemen. Düşük bir oranda, yüzde 10’un altında seyrediyor görüldüğü ülkelerde.
*Ama şöyleki bir tehdit var, o yüzden çok yakın izliyoruz, insanlarda dolaşmaya devam ettiği için hastalık yaptıkça değişime uğrama riski var.
*Üzerinde mutasyon biriktirme riski var ve bu kazandığı yeni mutasyonlar onu Delta’dan daha avantajlı hale getirebilir yayılım açısından.
*Birdenbire nasıl Delta Alfa varyantını süpürdüyse Mu varyantı da Delta’yı süpürebilir ve bu da aşıların tesirini azaltabilir.
*İşte bizim bütün uğraşımız, bütün dünyanın çabası, aşıdan kaçan daha bulaşıcı varyantlar çıkmadan evvel salgını denetim altına alabilmek.
“KÖTÜ AŞI YOK, YALNIZCA UZUN MÜHLET MÜDAFAA DOZLARINI ŞİMDİ BİLMİYORUZ”
Prof. Dr. Alpay Azap, şu an kullanımda olan aşıların hiç birisi için “kötü aşı” olarak nitelendirilemeyeceğini söyleyerek kelamlarını şu biçimde sürdürdü:
* Şu anda acil kullanım onayı almış 12 farklı aşının hepsi, DSÖ’nün istemiş olduğu yüzde 50’den daha fazla müdafaayı sağlıyor.
* Ancak bütün aşılar için şöyleki bir sorun var, çabucak hemen bir insanı uzun müddetli hastalıktan koruyacak primer doz şeması aşikâr olmadı.
* Örneğin bu, Hepatit B için 0, 1 ve 6. aylarda yapılan 3 doz aşıdır. Hepatit A için 0 ve 6. aylarda yapılan 2 doz aşıdır.
* Bizim ülkemizde uygulanan her iki aşı için de bir 3. doz gerekliliği var üzere görünüyor.
* Lakin bu 3. dozun aralığı inaktif virüs aşısında (Sinovac) bağışıklık daha erken azaldığı için 3 ay üzere makul görünürken BioNTech için 8-9 ay olacak üzere görünüyor.
“SEYAHAT İÇİN 4. DOZ OLMAZ, DÜNYADA BUNUN DÜZELTİLMESİ LAZIM”
Belirli risk kümesi haricindekiler için BioNTech aşısında iki dozun üzerine 3. dozun çabucak hemen gerekli olmadığını da vurgulayan Prof. Dr. Azap, şu sözleri kullandı:
* Zira mRNA aşılarında 2 dozun da ağır hastalık ve mevtten muhafazaya tesiri epey uzun devam ediyor. Fakat birtakım risk kümelerine yapılması faydalı olabilir.
*aslına bakarsanız dünyadaki bir fazlaca ülke bunu yapıyor, DSÖ de tam olarak bunu söylüyor. Çünkü dünya’nın tamamında aşılamayı belirli bir orana ulaştıramadan üçüncü dozlara geçseniz bile, aşılanmanın düşük yapıldığı ülkelerde virüs değişime uğrayıp aşıdan kaçabilir hale gelecek.
*daha sonrasında da siz toplumun yüzde 90’ını 3 doz aşılsanız bile beşerler hasta olacak. Bütün aşılama çöpe gitmiş olacak. Biz KLİMİK Derneği olarak da aslına bakarsanız bilhassa Sinovac daha sonrası 3. Dozunu BioNTech ile olanların 4 dozdan kaçınması gerektiğine dikkat çektik.
*Maalesef dünya bu hususta hayli berbat bir imtihan veriyor. Seyahat gerekliliği yüzünden beşerler gerekmediği biçimde 4. dozlarını olmak zorunda kalıyorlar. DSÖ üzere kurumların bunu düzeltmesi lazım (DHA)
“AŞILANAN İKİ KAT DAHA AZ BULAŞTIRIYOR, SEKEL KALMADAN İYİLEŞİYOR”
Aşı terslerinin “Aşılananlar da bulaştırıyor, hastalanıyor, aşı işe yaramıyor” argümanlarına da cevap veren Prof. Dr. Azap, kelamlarını şu biçimde sürdürdü: “Bu epey yanlış. Aşılananlar hastalansa da her vakit aşılanmayanlara göre daha az bulaştırıyor. İngiltere’de fazlaca hoş bir çalışma şunu gösterdi bize, aşılanmış bir birey hastalansa birebir hanede konut halkına hastalığı bulaştırma riski aşısızlara nazaran yarı yarıya düşük. Yani bir meskende 4 kişi yaşıyorsa, aşılanmamış biri hastalığı 2 şahsa bulaştırırken aşılı birey yalnızca 1 kişiyi enfekte ediyor. ‘Nasıl olsa hastalanacağım’ diye bir şey yok. Hastalanma olasılığınızı da yüzde 60’dan fazla azaltıyor tüm aşılar. Ayrıyeten hastalansanız dahi kesin olarak yavaşça geçirmenizi sağlıyor. Hastalığı şiddetli geçirdiğiniz vakit hasar kalma riski epey daha yüksek. Akciğerlerde hasara, felç üzere, kalp krizi üzere durumlara sebep olabiliyor. ötürüsıyla yavaşça geçirdiğiniz vakit, bunlardan da korunuyorsunuz.”
“YENİ İLAÇLAR DA PANDEMİNİN BİTİŞİNE YARDIM EDECEK”
Dünyada aşılamanın hızlanması, aşılama oranlarının artması ve en kıymetlisi bu virüsü tesirli bir biçimde durdurabilecek ve ağızdan kullanılacak hap biçimindeki kolay uygulanabilecek ilaçların da birkaç ay içerisinde kullanıma girecek olması yardımıyla Kovid-19 pandemisinin ‘endemiye’ dönüşeceğini düşündüğünü vurgulayan Prof. Dr. Azap, şunları söyleyerek kelamlarını noktaladı: “6-9 ay içerisinde bu hastalığın pandemiden çıkıp endemik bir hastalığa, yani kışın artan, yazın azalan tıpkı grip üzere bir hastalığa dönüşme mümkünlüğü var. Fakat bunu belirleyen en kritik faktör, yeni bir varyantın ortaya çıkmaması. Dünya önümüzdeki yılın ortaları yahut sonuna yanlışsız atlatmış olabilir pandemiyi. Hatta gelişmiş ülkeler, bizim ülkemiz de dahil, önümüzdeki yılın ortalarından evvel atlatabiliriz pandemiyi. Lakin aşıdan kaçan bir varyant çıkarsa, bize fazladan en az 1 yıl daha kaybettirir. Bu yeni varyantı engellemenin de tek yolu, insanların hastalanmasını önlemekten geçiyor. Bu da DSÖ pandemi bitti diyene kadar şahsi tedbirlere, maske ara paklık, havalandırma tedbirlerine dikkat etmek, kalabalıkların bir ortaya gelmesini engelleyecek toplumsal kısıtlamaların bir süre daha sürdürülmesi ve en kıymetlisi de yaygın bir biçimde aşılamanın gerçekleştirilmesi ile olabilir.”
Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK) tarafınca İstanbul’da düzenlenen ve tüm Türkiye’den enfeksiyon hastalıkları ve klinik mikrobiyoloji uzmanı 400’e yakın tabibin katıldığı “KLİMİK COVID-19 Simpozyumu”nda SARS-COV-2 virüsü son bilimsel gelişmelerle bütün taraflarıyla masaya yatırıldı.
Düzenlenen basın toplantısına KLİMİK Lideri Prof. Dr. Alpay Azap, Genel Sekreteri ve Sıhhat Bakanlığı Bilim Heyeti Üyesi Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, Dernek İdare Konseyi Üyeleri Prof. Dr. Bülent Ertuğrul, Doç. Dr. Süda Tekin ve Prof. Dr. Sevinç Demirtürk ile Doç. Dr. Mehtap Aydın katıldı.
Basın toplantısında konuşan Prof. Dr. Alpay Azap, ‘2 yıl öncesine baktığımızda covid-19’da geldiğimiz noktanın çok âlâ olduğunu söyleyerek “gayet tesirli aşılara sahibiz. şüphesiz hastalığın tüm dünyada denetim altına alınabilmesi için ülkelerde eşit ve yaygın aşılama son derece değerli. Bu sağlanana kadar da aşıyla bir arada öteki tedbirlerin de devam etmesi gerekiyor” dedi.
“MU VARYANTI ŞİMDİ ‘ENDİŞE VARYANTI’ KATEGORİSİNDE DEĞİL”
SARS-CoV-2’nin beklenenden daha fazla mutasyon geçirmesinin en değerli niçinlerinden birinin, enfeksiyonun denetimsiz bir biçimde süratle yayılması olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Azap, şu ana kadar 4 adet ‘endişe yaratan varyant’ tanımlanmış olduğunu fakat Mu varyantının çabucak hemen bunlardan biri olmadığını söylemiş oldu.
Prof. Dr. Azap, şu tabirleri kullandı:
* Fakat dikkatle takip edilmesi gereken bir varyant. Delta’nın bulaşma suratı ile kıyaslandığında Mu varyantı yarışı kaybediyor. Delta fazlaca daha bulaşıcı olduğu için Mu varyantının toplumdaki yayılımını baskılıyor.
*Ama Mu varyantının da (kendi açıcından) şöyleki bir avantajı var, ön datalar de bunu söylüyor, Delta’ya nazaran aşılara biraz daha güçlü. Aşılanmış yahut hastalığı geçirmiş bireylerde, Delta’ya kıyasla daha avantajlı bu bakımdan.
*Delta üzere birkaç ay içerisinde bütün topluma yayılmıyor çabucak hemen. Düşük bir oranda, yüzde 10’un altında seyrediyor görüldüğü ülkelerde.
*Ama şöyleki bir tehdit var, o yüzden çok yakın izliyoruz, insanlarda dolaşmaya devam ettiği için hastalık yaptıkça değişime uğrama riski var.
*Üzerinde mutasyon biriktirme riski var ve bu kazandığı yeni mutasyonlar onu Delta’dan daha avantajlı hale getirebilir yayılım açısından.
*Birdenbire nasıl Delta Alfa varyantını süpürdüyse Mu varyantı da Delta’yı süpürebilir ve bu da aşıların tesirini azaltabilir.
*İşte bizim bütün uğraşımız, bütün dünyanın çabası, aşıdan kaçan daha bulaşıcı varyantlar çıkmadan evvel salgını denetim altına alabilmek.
“KÖTÜ AŞI YOK, YALNIZCA UZUN MÜHLET MÜDAFAA DOZLARINI ŞİMDİ BİLMİYORUZ”
Prof. Dr. Alpay Azap, şu an kullanımda olan aşıların hiç birisi için “kötü aşı” olarak nitelendirilemeyeceğini söyleyerek kelamlarını şu biçimde sürdürdü:
* Şu anda acil kullanım onayı almış 12 farklı aşının hepsi, DSÖ’nün istemiş olduğu yüzde 50’den daha fazla müdafaayı sağlıyor.
* Ancak bütün aşılar için şöyleki bir sorun var, çabucak hemen bir insanı uzun müddetli hastalıktan koruyacak primer doz şeması aşikâr olmadı.
* Örneğin bu, Hepatit B için 0, 1 ve 6. aylarda yapılan 3 doz aşıdır. Hepatit A için 0 ve 6. aylarda yapılan 2 doz aşıdır.
* Bizim ülkemizde uygulanan her iki aşı için de bir 3. doz gerekliliği var üzere görünüyor.
* Lakin bu 3. dozun aralığı inaktif virüs aşısında (Sinovac) bağışıklık daha erken azaldığı için 3 ay üzere makul görünürken BioNTech için 8-9 ay olacak üzere görünüyor.
“SEYAHAT İÇİN 4. DOZ OLMAZ, DÜNYADA BUNUN DÜZELTİLMESİ LAZIM”
Belirli risk kümesi haricindekiler için BioNTech aşısında iki dozun üzerine 3. dozun çabucak hemen gerekli olmadığını da vurgulayan Prof. Dr. Azap, şu sözleri kullandı:
* Zira mRNA aşılarında 2 dozun da ağır hastalık ve mevtten muhafazaya tesiri epey uzun devam ediyor. Fakat birtakım risk kümelerine yapılması faydalı olabilir.
*aslına bakarsanız dünyadaki bir fazlaca ülke bunu yapıyor, DSÖ de tam olarak bunu söylüyor. Çünkü dünya’nın tamamında aşılamayı belirli bir orana ulaştıramadan üçüncü dozlara geçseniz bile, aşılanmanın düşük yapıldığı ülkelerde virüs değişime uğrayıp aşıdan kaçabilir hale gelecek.
*daha sonrasında da siz toplumun yüzde 90’ını 3 doz aşılsanız bile beşerler hasta olacak. Bütün aşılama çöpe gitmiş olacak. Biz KLİMİK Derneği olarak da aslına bakarsanız bilhassa Sinovac daha sonrası 3. Dozunu BioNTech ile olanların 4 dozdan kaçınması gerektiğine dikkat çektik.
*Maalesef dünya bu hususta hayli berbat bir imtihan veriyor. Seyahat gerekliliği yüzünden beşerler gerekmediği biçimde 4. dozlarını olmak zorunda kalıyorlar. DSÖ üzere kurumların bunu düzeltmesi lazım (DHA)
“AŞILANAN İKİ KAT DAHA AZ BULAŞTIRIYOR, SEKEL KALMADAN İYİLEŞİYOR”
Aşı terslerinin “Aşılananlar da bulaştırıyor, hastalanıyor, aşı işe yaramıyor” argümanlarına da cevap veren Prof. Dr. Azap, kelamlarını şu biçimde sürdürdü: “Bu epey yanlış. Aşılananlar hastalansa da her vakit aşılanmayanlara göre daha az bulaştırıyor. İngiltere’de fazlaca hoş bir çalışma şunu gösterdi bize, aşılanmış bir birey hastalansa birebir hanede konut halkına hastalığı bulaştırma riski aşısızlara nazaran yarı yarıya düşük. Yani bir meskende 4 kişi yaşıyorsa, aşılanmamış biri hastalığı 2 şahsa bulaştırırken aşılı birey yalnızca 1 kişiyi enfekte ediyor. ‘Nasıl olsa hastalanacağım’ diye bir şey yok. Hastalanma olasılığınızı da yüzde 60’dan fazla azaltıyor tüm aşılar. Ayrıyeten hastalansanız dahi kesin olarak yavaşça geçirmenizi sağlıyor. Hastalığı şiddetli geçirdiğiniz vakit hasar kalma riski epey daha yüksek. Akciğerlerde hasara, felç üzere, kalp krizi üzere durumlara sebep olabiliyor. ötürüsıyla yavaşça geçirdiğiniz vakit, bunlardan da korunuyorsunuz.”
“YENİ İLAÇLAR DA PANDEMİNİN BİTİŞİNE YARDIM EDECEK”
Dünyada aşılamanın hızlanması, aşılama oranlarının artması ve en kıymetlisi bu virüsü tesirli bir biçimde durdurabilecek ve ağızdan kullanılacak hap biçimindeki kolay uygulanabilecek ilaçların da birkaç ay içerisinde kullanıma girecek olması yardımıyla Kovid-19 pandemisinin ‘endemiye’ dönüşeceğini düşündüğünü vurgulayan Prof. Dr. Azap, şunları söyleyerek kelamlarını noktaladı: “6-9 ay içerisinde bu hastalığın pandemiden çıkıp endemik bir hastalığa, yani kışın artan, yazın azalan tıpkı grip üzere bir hastalığa dönüşme mümkünlüğü var. Fakat bunu belirleyen en kritik faktör, yeni bir varyantın ortaya çıkmaması. Dünya önümüzdeki yılın ortaları yahut sonuna yanlışsız atlatmış olabilir pandemiyi. Hatta gelişmiş ülkeler, bizim ülkemiz de dahil, önümüzdeki yılın ortalarından evvel atlatabiliriz pandemiyi. Lakin aşıdan kaçan bir varyant çıkarsa, bize fazladan en az 1 yıl daha kaybettirir. Bu yeni varyantı engellemenin de tek yolu, insanların hastalanmasını önlemekten geçiyor. Bu da DSÖ pandemi bitti diyene kadar şahsi tedbirlere, maske ara paklık, havalandırma tedbirlerine dikkat etmek, kalabalıkların bir ortaya gelmesini engelleyecek toplumsal kısıtlamaların bir süre daha sürdürülmesi ve en kıymetlisi de yaygın bir biçimde aşılamanın gerçekleştirilmesi ile olabilir.”