İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Osman Erk anlattı:
Günümüzde diyabet, kalp damar hastalıkları, kanser, nörolojik hastalıklar üzere salgın haline gelen kronik hastalıkların birçoğu yanlış ve istikrarsız beslenme alışkanlıkları niçiniyle ortaya çıkmaktadır.
Beslenme alışkanlıklarımızı ve yiyip içtiklerimizi gözden geçirip; yanlışsız tercihler yapmak hayati ehemmiyet taşır.
İŞLENMİŞ BESİNLERE DİKKAT
Günümüzde doğal besinlerin yerini işlenmiş, hazır, kalorisi bol, kolay tüketilen abur cubur vasfında yiyecekler aldı. Bu cins besinler, kimyasal sürece tabi tutularak tatları, renkleri, dokuları değişmiş, ışınıma maruz kalmış, genetiğiyle oynanmış besinlerdir ve içlerindeki sıhhate yararlı vitamin, mineral, lif, fitobesin üzere ögelerin büyük bir kısmı da ortadan kalkmıştır. İçinde bol bol hayvansal protein, yağ, soya, mısır, buğday, şeker, tuz ve katkı unsurları bulunan bu işlenmiş rafine besinlerin sıhhate yararlı rastgele bir olumlu etkisinin olmayacağı açıktır. Günümüzde günlük kalorilerin en az yarısı bu sıhhate ziyanlı paketli işlenmiş besinlerden elde edilmektedir. Bu da obezite ve kronik hastalıkların en değerli niçinlerinden biridir.
Çok fazla hayvansal besin tüketmek
Sağlıklı ve uzun yaşamak için ölçü, çeşit ve kalite göz önünde bulundurulduğunda bitkisel besinler, hayvansal besinlere gerek kalmadan sıhhat için kâfi olabilir. Çeşitli bitkisel besinleri hayli az işleyip, pişirip, tuzlayıp tüketmek sıhhate kıymetli katkı sağlar. Bu süreçte en hayli, çiğ yahut buharda az pişmiş besinlerin tercih edilmesi gerekir. Endüstriyel olarak yetiştirilmiş hayvansal mamüllerin içerisinde bol bol doymuş yağ; kolesterol; endüstriyel ve kimyasal toksinler; bol bol kalori, epeyce az vitamin, mineral, lif bulunur. Bu niçinle günlük kalorilerin en çok % 10 kadarı organik hayvansal besinlerden gelmelidir.
Çok ve istikrarsız yemek
Üç öğün yemek, daima atıştırmak sıhhate ziyanlıdır ve obeziteye niye olur. Kaliteli iki öğün yemek, 20.00’den daha sonra yemek yememek, haftada iki gün kalori ölçüsünü azaltmak ise fazlaca sağlıklıdır. Besinleri birbirleriyle bağdaştırmak kıymetlidir. Bunun birinci kuralı konsantre hayvansal proteinler ile nişastalı karbonhidratları birlikte tüketmemektir. Günümüzde bu kural büsbütün ihmal edilmektedir. Et ve patatesin bir ortada tüketildiği hamburger ve kızarmış patates bunun en tipik örneğidir. Hayvansal protein tüketimiyle ilgili ikinci temel kural ise et, süt, süt eserleri ve yumurta üzere iki değişik hayvansal proteini bununla birlikte tüketmemektir. Meyveler kesinlikle kahvaltı öncesi ve öğün ortalarında tüketilmelidir.
Yağın ölçüsünü abartmak
Türk mutfağının bir özelliği, yemeklerin hayli yağlı hazırlanması, salatalara bol bol yağ dökülmesidir. Yağ, lezzetli olmakla bir arada obezitenin değerli sebeplerindendir. Çiğ yahut buharda pişirme prosedürü tercih edilmelidir.
Süratli yemek ve yetersiz çiğnemek
Öğünler yavaş ve uzun mühlet çiğnenerek tüketilmelidir. Süratli yemek ve çiğnememek sindirim sorunlarına ve kilo artışına yol açar.
Çok sıvı kalori almak
Kolalı içecekler ve meyve suları bol bol kalori ve fruktoz içerirler, glisemik indeksleri yüksektir, doyma hissi yaratmazlar ve obeziteye yol açarlar. Bütün bu sebeplerden dolayı kolalı içeceklerden uzak durulmalı ve meyve suyu içmek yerine meyve yenmelidir.
Günümüzde diyabet, kalp damar hastalıkları, kanser, nörolojik hastalıklar üzere salgın haline gelen kronik hastalıkların birçoğu yanlış ve istikrarsız beslenme alışkanlıkları niçiniyle ortaya çıkmaktadır.
Beslenme alışkanlıklarımızı ve yiyip içtiklerimizi gözden geçirip; yanlışsız tercihler yapmak hayati ehemmiyet taşır.
İŞLENMİŞ BESİNLERE DİKKAT
Günümüzde doğal besinlerin yerini işlenmiş, hazır, kalorisi bol, kolay tüketilen abur cubur vasfında yiyecekler aldı. Bu cins besinler, kimyasal sürece tabi tutularak tatları, renkleri, dokuları değişmiş, ışınıma maruz kalmış, genetiğiyle oynanmış besinlerdir ve içlerindeki sıhhate yararlı vitamin, mineral, lif, fitobesin üzere ögelerin büyük bir kısmı da ortadan kalkmıştır. İçinde bol bol hayvansal protein, yağ, soya, mısır, buğday, şeker, tuz ve katkı unsurları bulunan bu işlenmiş rafine besinlerin sıhhate yararlı rastgele bir olumlu etkisinin olmayacağı açıktır. Günümüzde günlük kalorilerin en az yarısı bu sıhhate ziyanlı paketli işlenmiş besinlerden elde edilmektedir. Bu da obezite ve kronik hastalıkların en değerli niçinlerinden biridir.
Çok fazla hayvansal besin tüketmek
Sağlıklı ve uzun yaşamak için ölçü, çeşit ve kalite göz önünde bulundurulduğunda bitkisel besinler, hayvansal besinlere gerek kalmadan sıhhat için kâfi olabilir. Çeşitli bitkisel besinleri hayli az işleyip, pişirip, tuzlayıp tüketmek sıhhate kıymetli katkı sağlar. Bu süreçte en hayli, çiğ yahut buharda az pişmiş besinlerin tercih edilmesi gerekir. Endüstriyel olarak yetiştirilmiş hayvansal mamüllerin içerisinde bol bol doymuş yağ; kolesterol; endüstriyel ve kimyasal toksinler; bol bol kalori, epeyce az vitamin, mineral, lif bulunur. Bu niçinle günlük kalorilerin en çok % 10 kadarı organik hayvansal besinlerden gelmelidir.
Çok ve istikrarsız yemek
Üç öğün yemek, daima atıştırmak sıhhate ziyanlıdır ve obeziteye niye olur. Kaliteli iki öğün yemek, 20.00’den daha sonra yemek yememek, haftada iki gün kalori ölçüsünü azaltmak ise fazlaca sağlıklıdır. Besinleri birbirleriyle bağdaştırmak kıymetlidir. Bunun birinci kuralı konsantre hayvansal proteinler ile nişastalı karbonhidratları birlikte tüketmemektir. Günümüzde bu kural büsbütün ihmal edilmektedir. Et ve patatesin bir ortada tüketildiği hamburger ve kızarmış patates bunun en tipik örneğidir. Hayvansal protein tüketimiyle ilgili ikinci temel kural ise et, süt, süt eserleri ve yumurta üzere iki değişik hayvansal proteini bununla birlikte tüketmemektir. Meyveler kesinlikle kahvaltı öncesi ve öğün ortalarında tüketilmelidir.
Yağın ölçüsünü abartmak
Türk mutfağının bir özelliği, yemeklerin hayli yağlı hazırlanması, salatalara bol bol yağ dökülmesidir. Yağ, lezzetli olmakla bir arada obezitenin değerli sebeplerindendir. Çiğ yahut buharda pişirme prosedürü tercih edilmelidir.
Süratli yemek ve yetersiz çiğnemek
Öğünler yavaş ve uzun mühlet çiğnenerek tüketilmelidir. Süratli yemek ve çiğnememek sindirim sorunlarına ve kilo artışına yol açar.
Çok sıvı kalori almak
Kolalı içecekler ve meyve suları bol bol kalori ve fruktoz içerirler, glisemik indeksleri yüksektir, doyma hissi yaratmazlar ve obeziteye yol açarlar. Bütün bu sebeplerden dolayı kolalı içeceklerden uzak durulmalı ve meyve suyu içmek yerine meyve yenmelidir.