Spor yapmak corona virüsünden koruyor mu?

Leyla

Global Mod
Global Mod
25 Mar 2021
3,103
0
1
Bir yıl ertelenen ve heyecanla beklenen Tokyo Olimpiyatları, bir daha de pandemi gölgesinde başladı. Farklı varyantlarla bulaşıcılığını artıran virüs, olimpiyatların evvel izleyicisiz başlamasına, artık de testi müspet çıkan atletlerin geri çekilmelerine niye oldu.

Olimpiyatlar, bir yılı geçkin bir süre sonunda nihayet başladı, lakin Japonya’da COVID-19 denetimsiz bir biçimde yayılırken, organizatörler yarışmacıları ve halkı inançta tutmak için daha evvel görülmemiş adımlar atmak zorunda kaldı. Buna karşın corona virüsüne yakalanan atletlerin hayalleri suya düştü.

Kimilerinin testleri Japonya’da olumlu çıktı, kimilerininki gelmedilk önce… çabucak hemen 17 yaşındaki Coco Gauff ile bir arada ABD’den beş sportmen, Çek Cumhuriyeti’nden altı yarışmacı, Büyük Britanya’dan üç yarışmacı, Güney Afrika’dan iki yarışmacı Tokyo Olimpiyatları’ndan çekilmek zorunda kaldı.


Gelecek vadeden ve çabucak hemen 17 yaşında olan Coco Gauff da Olimpiyatlar’dan çekilmek zorunda kaldı.


COVID SORUNU BÜYÜYOR

Tokyo olağanüstü durumda ve altı ay ortasındaki en yüksek günlük yeni COVID-19 enfeksiyonu sayısını kaydederken Japonya’daki biroldukca kişi, dünyanın dört bir yanındaki halk sıhhati uzmanları üzere ülkenin olimpiyatlara devam etme sonucuna karşı çıkmıştı.

Tokyo’ya beş sportmen göndermeyi planlayan Afrika ülkesi Gine, “COVID varyantlarının bir daha canlanması niçiniyle” Olimpiyatlara katılmayacağını duyurdu. Dünya Sıhhat Örgütü Yöneticisi Tedros Adhanom Ghebreyesus ise Memleketler arası Olimpiyat Komitesi’ne hitap ederken, oyunlarda COVID olayları olacağını kabul etti. Yaptığı açıklamada, “Herhangi bir hadisenin mümkün olduğunca çabuk tanımlanması, izole edilmesi, izlenmesi, ilgilenilmesi ve bulaşıcılığının kesilmesi muvaffakiyetin anahtarı olacaktır” dedi.

DSÖ lideri, 8 Ağustos’ta Olimpiyat meşalesi sönmedilk evvel 100.000 kişinin daha COVID’den öleceğini varsayım ederek aşıların ehemmiyetini vurguladı.

Pazartesi günü, ülkenin en büyük araba üreticisi Toyota, Japonya’da Olimpiyatlarla ilgili rastgele bir televizyon reklamı yayınlamayacağını ve şirket yöneticilerinin açılış merasimine katılmayacağını duyurdu.

Birebir gün, ABD bayan jimnastik ekibinden bir kişinin oyunların başlamadan yalnızca dört gün evvel COVID-19 testinin olumlu çıktığı haberi geldi. ABD’li yetkililer jimnastikçinin pazar günü Tokyo’nun yaklaşık 35 mil doğusundaki Narita’da idman yaparken testlerinin olumlu çıktığını söylemiş oldu. NBC News’in haberine nazaran, jimnastikçi ve kadrodaki bir kişi daha karantinaya alındı. ABD Olimpiyat ve Paralimpik Komitesi yaptığı açıklamada, “Bireyin mahremiyetine hürmetten dolayı şu anda daha fazla bilgi sağlayamıyoruz” dedi.

Jimnastikçinin, Japonya’ya geldikten daha sonra testinin müspet olduğu açıklandı, lakin pazar gününden bu yana oyunlarla irtibatlı en az bir düzine yeni olay olduğu da belirtildi.

OLİMPİYAT YARIŞMACILARI, BASKETBOL OYUNCULARI… HEPSİ VİRÜSLE GAYRET ETTİ

Olimpiyatlar ile birlikte virüsün tesirlerinin atletlerde nasıl ortaya çıktığı, hastalığın seyri ile ilgili bir dizi soru da bir daha gündeme geldi. Bu da yaklaşık bir buçuk yıllık pandemi sürecine karşın hâlâ virüsle ilgili bilinmeyen bir fazlaca soru olduğunu bir daha gözler önüne serdi. Bunlardan kimileri da spor yapmanın tesirleri ile ilgili. Spor yapanların enfekte oranları daha mı düşük; yoksa spor yapmak virüse olan direnci mi düşürüyor? Hastalığı atlatan sportmenler COVID’in uzun vadeli tesirleriyle nasıl uğraş etti?

Bu süreçte birbirinden farklı spor kollarında gayret eden ve COVID teşhisi konan atletlerin kıssaları de sık sık gündeme geldi.

ŞİMDİ 23 YAŞINDALAR


Jayson Tatum, alanlara geri dönmüş olsa da kondisyon sorunu yaşadığını kabul ediyor.


Orlando Magic’ten Mohammed Bamba ve Boston Celtics’ten Jayson Tatum, COVID ile savaşmak zorunda kalan iki NBA oyuncusu. Şut blokaj yeteneğiyle tanınan Bamba’ya 11 Haziran 2020’de virüs teşhisi kondu ve güzelleşmesinin üzerinden yaklaşık altı ay geçtikten daha sonra bile hâlâ tam olarak kendini güzel hissetmediğini belirtmişti. 2021 NBA All-Star ortasına giren Bamba, Magic için yalnızca 16 maç oynadı.

Birfazlacaları üzere, Bamba da enfekte olduğunda birinci vakit içinderda duyularını kaybetmişti: Tat ve koku alamama. Ayrıyeten yorgunluk ve kas ağrısı ile de uğraştı. Kondisyonu hâlâ tam olarak eskisi üzere değil.

Boston Celtics yıldızı Jayson Tatum da virüs daha sonrasında tam performansını sergileyemedi. Tatum 9 Ocak’ta enfekte olduktan daha sonra iki haftadan fazla bir süre virüsle gayret etmek zorunda kaldı.

Tatum, alanlara geri dönmüş olsa da kondisyon sorunu yaşadığını kabul ediyor: “Sahada birkaç defa koşarken, nefessiz kalıyor ya da epey daha süratli yoruluyorum. Bunu COVID olduğumdan beri fark ettim. Bu yalnızca üzerinde çalıştığım bir şey. Oynadığım birinci oyundan bu yana daha uygunum lakin bir daha de vakit zaman bununla uğraşıyorum.”

ASIA DURR’UN PROFESYONEL MESLEĞİ TEHLİKEDE


Asia Durr’un ne vakit alanlara dönebileceği çok belgisiz ve hatta hiç dönememe ihtimali bile var.


Basketbol oyuncusu Asia Durr’un durumu biraz daha farklı. O, performans düşüşünden, kaçırılan birkaç maçtan yahut bir dönemden daha fazlasını gördü. Durr, uzun müddetli COVID’den muzdarip.

Beyin sisi, baş dönmesi, yorgunluk ve nefes almada zorluk üzere semptomlar niçiniyle Durr’un ne vakit alanlara dönebileceği çok meçhul ve hatta hiç dönememe ihtimali bile var.

Durr, durumunu şöyle özetliyor: “Kendimi kusursuz hissettiğim günler oluyor, dışarı çıkıp mağazaya gidebilirim ya da paklık yapabilirim. Ve daha sonra, ‘sadece yatakta kalmak istiyorum’ dediğim günler oluyor. Bir otobüs çarpmış üzere hissediyorum.”

VİRÜS BULAŞMIŞ OLSA DA FİZİKÎ AKTİVİTE, HASTALIĞIN SEYRİNDE KIYMETLİ BİR ETKEN

Her biri birbirinden başarılı atletin virüsle gayret etmesi ve eski kondisyonlarına ulaşmakta zorlanması sporun virüse karşı sanıldığı kadar kollayıcı bir tesiri olmadığı kuşkularını de birlikteinde getirdi. Lakin yapılan araştırmalara nazaran fizikî aktivitenin, hastalıkla gayrette, hastaneye kaldırılma ve vefat riskini azalttığı ortaya çıktı.

ABD’de yapılan yeni bir araştırma, fizikî olarak daha az etkin olan şahısların hastaneye kaldırılma ve COVID-19 ile ölme mümkünlüğünün daha yüksek olduğunu gösteriyor. Bu yeni hesaplamalara göre, hareketsiz olmak şahısları COVID-19 açısından daha fazla risk altına sokuyor.

FİZİKÎ AKTİVİTE HASTANEYE KALDIRILMA VE MEVT RİSKİNİ AZALTIYOR


Haftada en az 150 dakika idman yapan beşerlerle karşılaştırıldığında, daima hareketsiz olan bireylerin COVID-19 niçiniyle hastaneye kaldırılma ve ölme mümkünlüğü iki katından fazlaydı.

50 BİN KİŞİNİN BİLGİLERİ İNCELENDİ

Araştırmada Ocak ve Ekim 2020 içinde COVID-19 olan yaklaşık 50.000 şahıstan gelen datalar kullanıldı. Lakin araştırmacılar çalışmada kimi karıştırıcıların olduğunu da belirtiyorlar. Ve cinayet ile dondurma bağı üzere klasik bir karıştırıcı örneği ile durumu özetlemeye çalışıyorlar. Cinayetlerin dondurma satışlarına paralel olarak arttığı ve azaldığına dikkat çekiliyor. Lakin hiç kimse dondurmanın cinayete yol açtığını yahut cinayet işledikten daha sonra dondurma yeme mümkünlüğünün daha yüksek olduğunu düşünmüyor. Olayın aslı; hava sıcakken dondurma satışları daha yüksek ve cinayetler de yüksek sıcaklıklarda artıyor olması.

COVID-19 sonuçları ile fizikî aktivite içindeki alakayı düşündüğümüzde de muhtemel karıştırıcıların neredeyse sonsuz olduğu vurgulanıyor. Diyabet üzere uzun vadeli sıhhat şartları COVID-19 riskini artırıyor ve idman yapmayı zorlaştırabiliyor. Çalışmanın araştırmacıları bu durumu hesaplamaya çalışsalar da büsbütün denetim etmenin pek güç olduğunu belirtiyorlar.

Ayrıyeten, sosyoekonomik faktörlerin de rolü olduğuna dikkat çekiliyor. özetlemek gerekirsesı; diyet, kilo, alkol ve uyuşturucu kullanması ve fizikî aktivite dahil olmak üzere biroldukça davranışsal ve çevresel faktör birbiriyle irtibatlı durumda. Birinin tesirini başkasından ayırmak ise son derece sıkıntı.

OTURARAK VE YATARAK GEÇİRİLEN MÜHLET AZALTILMALI

Bu sınırlamalara karşın çalışmada daha etkin olmanın, sıhhati güzelleştirdiği ve hastalık geliştirme riskini azalttığı belirtiliyor. Ve Dünya Sıhhat Örgütü de kimi fizikî aktivitelerin, hiç olmamasındansa olmalarının daha yeterli olduğunu söylüyor. bununla birlikte, oturarak yahut yatarak geçirilen müddetin azaltılması gerektiğini vurguluyor.

Science Direct’te yayınlanan bir öteki araştırma ise ABD eyaletlerindeki fizikî aktivite ve COVID-19 olaylarındaki mevt oranlarını tahlil ediyor. Çalışma, 100.000 ilçe sakininin fizikî aktiviteleri ile corona virüsü hastalığı içindeki alakayı inceliyor.

Tahliller, fizikî aktivite oranlarının hadiseler ve vefatlar içindeki ilgiyi yumuşattığını ve fizikî aktivite oranları düşük olduğunda ilginin kuvvetli olduğunu gösteriyor.

DÜŞÜK FİZİKÎ AKTİVİTE, ŞİDDETLİ GEÇEN HASTALIK SÜRECİNE niye OLUYOR


ABD’deki Ulusal Biyoteknoloji Bilgi Merkezi’nin yayınladığı diğer bir araştırma da COVID-19 ile enfekte hastalarda sıhhatsiz beslenme, obezite ve fizikî hareketsizlik üzere birtakım risk faktörleri ve bunların hastalık şiddeti ile mühleti üstündeki tesirleri bedellendiriliyor.

Araştırma; 20 Mart 2020 – 24 Nisan 2020 tarihleri içinde Üniversite Hastanesi’nin teneffüs acil servisine başvuran tüm hastaların bilgilerini kullanıyor. Araştırmada 206 hastanın dataları tahlil ediliyor. Sonuçlar, daha düşük fizikî aktivite düzebir daha sahip hastaların, hastalıktan daha şiddetli bir biçiminde etkilendiklerini ortaya koydu.

Çalışmaya göre; artan fizikî aktivite düzeylerinin COVID-19 hastalığının şiddetini kısmen azaltabileceği görülüyor. Ayrıyeten artan meyve ve kümes hayvanları tüketiminin yanı sıra daha az çay içmek üzere birtakım diyetlerin, hastalığın daha az şiddetli bir formuyla değerli ölçüde bağlantılı olduğu görüldü.

ORTA DERECELİ ANTRENMAN BİLE RİSKİ AZALTIYOR

36 bayanı kapsayan denetimli bir çalışmada, orta dereceli antrenmanlar sırasında üst teneffüs yolu enfeksiyonu riskinin azaldığı gözlemlenmiş.
Ayrıyeten, kış ve sonbahar mevsimlerinde 12 hafta boyunca 1002 yetişkinin izlendiği bir öteki çalışmada, fizikî uygunluk seviyesi ve haftada aerobik idman programı sıklığının çok kıymetli olduğu ve üst teneffüs yolu enfeksiyonunun azalması ve müddeti ile de bağlı olduğu görüldü.

Genel olarak, daha evvel bahsedilen çalışmalarla uyumlu olarak, mevcut sonuçlar, COVID-19 hastaları içinde fizikî aktivite ile hastalık şiddetindeki azalma içinde değerli bir alaka buldu. Lakin orta ila yüksek fizikî aktivite ile belirti ve semptomların müddeti içinde istatistiksel olarak manalı bir ilgi gözlemlenemedi.