TİHEK’ten Ermenistan’ın Karabağ’daki ihlallerine ait rapor
Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK), ‘Ermenistan’ın Karabağ’daki Aksiyonları: İnsan Hakları İhlalleri ve İhlallerin Takibi Raporu’ yayımladı. Raporda, Ermenistan’ın Karabağ savaşında sistematik bir biçimde sivilleri öldürdüğüne yönelik delillerin bulunduğu açıklandı.
TİHEK’te düzenlenen basın toplantısında, Dağlık Karabağ’da Ermenistan işgali ve daha sonrasında yaşanan gelişmeleri izlemek üzere oluşturulan konseyin hazırladığı raporun sunumu yapıldı. TİHEK Lideri Prof. Dr. Muharrem Kılıç; Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yücel Acer, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Giray Sadık, Necmettin Erbakan Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yusuf Sayın ve İstanbul Medeniyet Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Murat Tümay’ın hazırladığı raporu kıymetlendirdi. Prof. Dr. Kılıç, müşahede heyetinin savaş bölgesinde giderek incelemelerde bulunduğunu söylemiş oldu.
Rapor hakkında değerlendirmelerde bulunan Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Öğretim Üyesi Yücel Acer, Ermenistan’ın 1 yıl öncesine kadar Karabağ bölgesini yasa dışı işgal altına bulundurduğunu belirtti. Karabağ savaşı sırasında da misal insan hakları ihlallerinin gerçekleştiğini belirten Acer, şuranın 1 yıl boyunca yerinde tespitlerde bulunduğunu ve yayımlanmış raporları incelediğini söylemiş oldu.
Türkiye’nin Ermenistan tarafınca daima olarak ağır insan hakları ihlalleri gerçekleştirmekle suçlandığını anımsatan Acer, “Ancak gözden kaçan bir konu vardı ki bilhassa Ermenistan yaklaşık 28 yıldır, Karabağ’da, işgal ettiği topraklarda ağır insan hakları ihlalleri gerçekleştiriyordu. Lakin bunlar gerçek manada tespit edilip, milletlerarası kamuoyuyla paylaşılmadığı için tahminen de bu durum dikkatlerden kaçıyordu. Bu rapor bu eksikliği giderme ismine kıymetli bir adımdır” sözlerini kullandı.
“3 BİN 326 MÜSTAKİL MESKEN YIKILDI”
Raporda, Ermenistan’ın bir evvel Karabağ’da gerçekleştirdiği insan hakları ihlallerinin, 44 günlük çatışma sırasında da milletlerarası savaş hukukuna alışılmamış faaliyetlerinin tespit edildiğini söyleyen Acer, şunları söylemiş oldu:
* Rapor, bu ihlallerin hangi cins hukuku sonuçlara yol açtığını ortaya koymakta, bilhassa şahsi cezai sorumluluk bağlamında ortaya çıkardığı sonuçları ortaya koymakta. Ermenistan’ın devlet olarak Azerbaycan’a karşı gerçekleştirdiği ortaya çıkan hukuksal ihlalleri de kıymetlendirmekte.
* Bundan daha sonra Ermenistan’a karşı ve bu kabahatleri geçekleştirenlere karşı hangi tüzel süreçlerin takip edilebileceğine dair birtakım öngörüleri ortaya koymaktadır. Gerçekten bu öngörüler bağlamında Azerbaycan devleti, 44 günlük çatışmalar sırasında ve daha sonrasında kimi tüzel süreçler başlattı ve başlatmaya devam ediyor.
* En son adım da Azerbaycan’ın Ermenistan’a karşı Milletlerarası Adalet Divanı’nda gerçekleştirdiği müracaattır. Bilhassa, ‘etnik temizlik’ hatasının gündeme getirilmesi manasında bu müracaat kıymet arz etmektedir.
Akabinde gazetecilerin sorularını yanıtlayan Acer, 28 yıllık Karabağ işgali periyodunda 20 binden çok beşerinin ömrünü kaybettiğini belirterek, “44 günlük savaş esnasında hayli sayıda yerleşim yeri de tahrip edilmiş durumda. 3 bin 326 müstakil meskenin ve 504 sivil tesisin tahrip edildiği Ermenistan tarafınca, 120 tane fazlaca katlı yerleşim yerinin yıkıldığı tabir ediliyor” diye konuştu.
“12 ÇOCUK HAYATINI KAYBETTİ, 50 ÇOCUK YARALANDI”
Raporun sunumunda konuşma yapan Azerbaycan Cumhuriyeti İnsan Hakları Komiseri Saliha Aliyeva ise Karabağ’da Ermenistan’ın işgalinin 30 yıl boyunca sürdüğünü belirterek, “30 yıl boyunca bütün dünyanın sessiz kaldığı bir haksızlık, adaletsizlik, insan hakları ihlali Karabağ zaferi ile son buldu. Bir ülke düşünün ki onun nüfusunun yüzde 10’u mecburi göç durumunda. Bu insan hakları ihlali tam 30 yıl boyunca devam etsin. Bu 21’inci asrın insanlık dramıdır ve ayıbıdır” dedi.
Ermenistan’ın 44 günlük çatışma boyunca da fazlaca sayıda insan hakları ihlalinde bulunduğunu belirten Aliyeva, “Üzerinden 1 sene geçmesine karşın milletlerarası kamuoyuna seslendik, bir bildiri yayımladık. Savaş sırasında sivillere yönelik hücumlar kararında en hayli etkilenen maalesef temiz çocuklarımız oldu. Hücumlar kararında, 12 çocuk ömrünü kaybetmiş, 50 çocuk yaralanmış. Birfazlaca çocuk hem annesini hem babasını kaybetmiş. Biz bunlara raporlarımızda yer verdik. Umuyoruz, savaş kabahatlerine beden veren davranışlardan sorumlu Ermenistan devleti yetkilileri Adalet Mahkemesi önüne çıkarılarak gereken ceza verilecektir” sözlerini kullandı.
“İNSANLIĞA KARŞI KABAHATLER İŞLENDİĞİ TESPİT EDİLMİŞTİR”
Raporda, çatışmalarda Ermenistan’ın memleketler arası hukukun savaş silah ve formlarını düzenleyen kurallarını yaygın halde ihlal ettiği belirtilerek, “Fosfor içeren silahlar, misket bombası, anti-personel mayınlar, smerç ve elbrus (scud) füzeleri üzere yasaklanmış kimi silah tiplerini kullandığı, sivillere, sivil yerleşim yerlerine, sivil alt yapıya ataklar düzenlediği; dokunulmazlığı olan sıhhat binalarını ve sıhhat çalışanlarını amaç aldığı, silahlı çatışmalarda çocuk askerler kullandığı, gazeteci ve sağlıkçı işaretlerini istismar ettiği, çatışma gereklerinin ötesinde etrafa, tarihi ve kültürel kıymete sahip yapıtlara ağır ziyanlar verdiği ve bu biçimdelikle hayli sayıda yasaklanmış savaş halleri de kullandığı tespit edilmiştir” denildi.
Kelam konusu ihlallerin cezai nitelikli hareketler olarak ilgili gerçek şahısların cezai sorumluluğuna yol açan hatalar olduğu vurgulanan raporda, Ermenistan’ın Karabağ Savaşında sistematik bir biçimde sivilleri öldürdüğüne yönelik ispatların bulunduğu açıklandı.
Alıntıdır
Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK), ‘Ermenistan’ın Karabağ’daki Aksiyonları: İnsan Hakları İhlalleri ve İhlallerin Takibi Raporu’ yayımladı. Raporda, Ermenistan’ın Karabağ savaşında sistematik bir biçimde sivilleri öldürdüğüne yönelik delillerin bulunduğu açıklandı.
TİHEK’te düzenlenen basın toplantısında, Dağlık Karabağ’da Ermenistan işgali ve daha sonrasında yaşanan gelişmeleri izlemek üzere oluşturulan konseyin hazırladığı raporun sunumu yapıldı. TİHEK Lideri Prof. Dr. Muharrem Kılıç; Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yücel Acer, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Giray Sadık, Necmettin Erbakan Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yusuf Sayın ve İstanbul Medeniyet Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Murat Tümay’ın hazırladığı raporu kıymetlendirdi. Prof. Dr. Kılıç, müşahede heyetinin savaş bölgesinde giderek incelemelerde bulunduğunu söylemiş oldu.
Rapor hakkında değerlendirmelerde bulunan Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Öğretim Üyesi Yücel Acer, Ermenistan’ın 1 yıl öncesine kadar Karabağ bölgesini yasa dışı işgal altına bulundurduğunu belirtti. Karabağ savaşı sırasında da misal insan hakları ihlallerinin gerçekleştiğini belirten Acer, şuranın 1 yıl boyunca yerinde tespitlerde bulunduğunu ve yayımlanmış raporları incelediğini söylemiş oldu.
Türkiye’nin Ermenistan tarafınca daima olarak ağır insan hakları ihlalleri gerçekleştirmekle suçlandığını anımsatan Acer, “Ancak gözden kaçan bir konu vardı ki bilhassa Ermenistan yaklaşık 28 yıldır, Karabağ’da, işgal ettiği topraklarda ağır insan hakları ihlalleri gerçekleştiriyordu. Lakin bunlar gerçek manada tespit edilip, milletlerarası kamuoyuyla paylaşılmadığı için tahminen de bu durum dikkatlerden kaçıyordu. Bu rapor bu eksikliği giderme ismine kıymetli bir adımdır” sözlerini kullandı.
“3 BİN 326 MÜSTAKİL MESKEN YIKILDI”
Raporda, Ermenistan’ın bir evvel Karabağ’da gerçekleştirdiği insan hakları ihlallerinin, 44 günlük çatışma sırasında da milletlerarası savaş hukukuna alışılmamış faaliyetlerinin tespit edildiğini söyleyen Acer, şunları söylemiş oldu:
* Rapor, bu ihlallerin hangi cins hukuku sonuçlara yol açtığını ortaya koymakta, bilhassa şahsi cezai sorumluluk bağlamında ortaya çıkardığı sonuçları ortaya koymakta. Ermenistan’ın devlet olarak Azerbaycan’a karşı gerçekleştirdiği ortaya çıkan hukuksal ihlalleri de kıymetlendirmekte.
* Bundan daha sonra Ermenistan’a karşı ve bu kabahatleri geçekleştirenlere karşı hangi tüzel süreçlerin takip edilebileceğine dair birtakım öngörüleri ortaya koymaktadır. Gerçekten bu öngörüler bağlamında Azerbaycan devleti, 44 günlük çatışmalar sırasında ve daha sonrasında kimi tüzel süreçler başlattı ve başlatmaya devam ediyor.
* En son adım da Azerbaycan’ın Ermenistan’a karşı Milletlerarası Adalet Divanı’nda gerçekleştirdiği müracaattır. Bilhassa, ‘etnik temizlik’ hatasının gündeme getirilmesi manasında bu müracaat kıymet arz etmektedir.
Akabinde gazetecilerin sorularını yanıtlayan Acer, 28 yıllık Karabağ işgali periyodunda 20 binden çok beşerinin ömrünü kaybettiğini belirterek, “44 günlük savaş esnasında hayli sayıda yerleşim yeri de tahrip edilmiş durumda. 3 bin 326 müstakil meskenin ve 504 sivil tesisin tahrip edildiği Ermenistan tarafınca, 120 tane fazlaca katlı yerleşim yerinin yıkıldığı tabir ediliyor” diye konuştu.
“12 ÇOCUK HAYATINI KAYBETTİ, 50 ÇOCUK YARALANDI”
Raporun sunumunda konuşma yapan Azerbaycan Cumhuriyeti İnsan Hakları Komiseri Saliha Aliyeva ise Karabağ’da Ermenistan’ın işgalinin 30 yıl boyunca sürdüğünü belirterek, “30 yıl boyunca bütün dünyanın sessiz kaldığı bir haksızlık, adaletsizlik, insan hakları ihlali Karabağ zaferi ile son buldu. Bir ülke düşünün ki onun nüfusunun yüzde 10’u mecburi göç durumunda. Bu insan hakları ihlali tam 30 yıl boyunca devam etsin. Bu 21’inci asrın insanlık dramıdır ve ayıbıdır” dedi.
Ermenistan’ın 44 günlük çatışma boyunca da fazlaca sayıda insan hakları ihlalinde bulunduğunu belirten Aliyeva, “Üzerinden 1 sene geçmesine karşın milletlerarası kamuoyuna seslendik, bir bildiri yayımladık. Savaş sırasında sivillere yönelik hücumlar kararında en hayli etkilenen maalesef temiz çocuklarımız oldu. Hücumlar kararında, 12 çocuk ömrünü kaybetmiş, 50 çocuk yaralanmış. Birfazlaca çocuk hem annesini hem babasını kaybetmiş. Biz bunlara raporlarımızda yer verdik. Umuyoruz, savaş kabahatlerine beden veren davranışlardan sorumlu Ermenistan devleti yetkilileri Adalet Mahkemesi önüne çıkarılarak gereken ceza verilecektir” sözlerini kullandı.
“İNSANLIĞA KARŞI KABAHATLER İŞLENDİĞİ TESPİT EDİLMİŞTİR”
Raporda, çatışmalarda Ermenistan’ın memleketler arası hukukun savaş silah ve formlarını düzenleyen kurallarını yaygın halde ihlal ettiği belirtilerek, “Fosfor içeren silahlar, misket bombası, anti-personel mayınlar, smerç ve elbrus (scud) füzeleri üzere yasaklanmış kimi silah tiplerini kullandığı, sivillere, sivil yerleşim yerlerine, sivil alt yapıya ataklar düzenlediği; dokunulmazlığı olan sıhhat binalarını ve sıhhat çalışanlarını amaç aldığı, silahlı çatışmalarda çocuk askerler kullandığı, gazeteci ve sağlıkçı işaretlerini istismar ettiği, çatışma gereklerinin ötesinde etrafa, tarihi ve kültürel kıymete sahip yapıtlara ağır ziyanlar verdiği ve bu biçimdelikle hayli sayıda yasaklanmış savaş halleri de kullandığı tespit edilmiştir” denildi.
Kelam konusu ihlallerin cezai nitelikli hareketler olarak ilgili gerçek şahısların cezai sorumluluğuna yol açan hatalar olduğu vurgulanan raporda, Ermenistan’ın Karabağ Savaşında sistematik bir biçimde sivilleri öldürdüğüne yönelik ispatların bulunduğu açıklandı.
Alıntıdır