Vegan beslenme dünyanın su kaynaklarını kurtarabilir mi?
Dünyadaki suyun yalnızca %2,5’i tatlı sudur. Lakin, neredeyse tamamı buzda yahut yerde kilitlidir. Genel olarak yalnızca küçük bir kısım insan kullanması için mevcuttur ve dünyadaki su ölçüsü her vakit birebirdir. Birfazlaca biçimde dönüşerek yine kullanmasımıza gelen su dünyada daima var olan sabit ölçülü bir kaynak olsa da ihtiyacımızdan fazla kullandığımız her an suyu ve hayat şartlarımızı olumsuz tarafta etkiliyor oluruz. Zira dünyanın yeraltı akiferleri süratle tükeniyor ve akiferlerin dolması binlerce yıl sürebiliyor. ötürüsıyla unutmayalım ki, sonsuz bir su kaynağına sahip değiliz.
Şu anda dünyadaki suyun %90’ı besin yetiştiriciliği için kullanılıyor. Yediğimiz yiyeceklerde bulunan su tasarruf etmeye çalıştığımız konut içi kullanımdaki suyumuzdan epeyce daha fazla kaynak tüketiyor. Değerli sebeplerinden biri endüstriyelleşmiş et üretimi.
Et temelli beslenme vs bitki temelli beslenme
Temel olarak et temelli bir beslenme bitki temelli bir beslenmeden yaklaşık 2 kat daha fazla su tüketimine sebep olur. National Geographic’e göre “Ortalama olarak, bir vegan, yani et yahut süt eserleri yemeyen bir kişi, dolaylı olarak, ortalama Amerikan diyetini yiyen bir bireyden günde yaklaşık 3.000 litre daha az su tüketiyor.” 2014’te yapılan bir araştırma “insan diyetindeki hayvansal mamüllerin azaltılmasının, şu anda dünya çapında 1,8 milyar ek insanı beslemek için gerekli olan ölçüye kadar, su kaynaklarından tasarruf etme potansiyeli sunduğunu” ortaya koyuyor. Memleketler arası Su İdaresi Enstitüsü‘ne nazaran “Büyük ölçüde ete dayalı olan Batılı diyetler aslına bakarsanız etraf üzerinde büyük bir baskı oluşturuyor. Et yiyenler günde yaklaşık 5.000 litre su tüketiyor. Gelişmekte olan ülkelerde vejetaryen diyetlerde beşerler tarafınca kullanılan ölçü ise 2.000 litre.”
Pekala et tüketimi ile su tüketiminin kontağı tam olarak nasıl açıklanıyor?
Hayvan tarımı suyu çok kullanır ve kirletir. Yem yetiştirmek için kullanılan gübrenin yanı sıra büyük ölçülerde sıvı ve katı hayvan atıklarından gelen akıntılar suyumuza karışır. Greenpeace’e göre “hayvancılık dünya genelinde akarsuların, ırmakların ve kıyı sularının azot ve fosfor kirliliğine en değerli katkıda bulunan tarım cinsidir.” Örneğin dünyanın tavuk devi tek başına bir petrol şirketinin tükettiğinden epeyce daha fazla su tüketiyor.
Mezbahalar akıllara sakinlik verecek ölçüde pahalı su kullanıyor ve kirletiyor. Dünyadan bir örnek vermek gerekirse, Illinois’deki tek bir mezbaha , ABD’deki su yollarının en büyük nitrojen kirleticisi olarak raporlanıyor ve her gün 20.000 domuzu öldürmek için 7,5 milyon litreden çok atık su üretiyor. İlgili rapor, atık sularını direkt akarsulara ve ırmaklara boşaltan büyük ABD et sürece tesislerinin dörtte üçünün son iki yılda kirlilik denetim müsaadelerini ihlal ettiğini ve kimilerinin küçük kentler kadar nitrojen kirliliğini boşalttığını ve fazlaca az yaptırımla karşı karşıya kaldığını yahut hiç yaptırımla karşılaşmadığını ortaya koyuyor.
Hayvan tarımı eski akiferleri kurutuyor
Akiferler, birçoğu son buzullaşma vaktinden kalma antik “fosil su” içeren yeraltı suyunun çıkarılabildiği yeraltı kaynaklarıdır. Yıllık kullanım ölçüsü, tabiatın bir daha yükleyebileceği ölçüsü epey aşıyor. Buna sebep olan şey ise yonca ve başka hayvancılık yem bitkileri yetiştirmek için akiferlerin boşaltılması. Tahıl ve mısır yemi de bu senaryoya dahil ve bu tüketimi durdurmak için mısır ve sığır üretiminde derhal bir azatmaya gitmemiz gerektiği bilim adamları ve araştırmacılar tarafınca her daim hatırlatılıyor.
Tüm bunların yanında bitkilerin birincil tüketimi, su dahil olmak üzere, bitkilerin hayvanlar yoluyla ikincil tüketiminden epeyce daha az kaynak gerektiriyor. Tahıl yerine otla beslenen hayvanlar su tüketimine olumlu katkı sağlar mı diye sorabiliriz; bir daha yapılan araştırmalarda en âlâ otla beslenen hayvan etinin bitki temelli bir diyettekinden daha az su tüketemeyeceği mutlak bir biçimde belirtiliyor
Gelecekteki diyetlerin neye benzemesi gerekecek?
Su bilimciler, felakete yol açan besin ve su kıtlığından kaçınmak için 2050 yılına kadar kalorilerimizin %95’inin bitki bazlı besinlerden elde edilmesi gerektiğini söylüyor ve yalnızca %5’lik hayvansal besinlerin bile global olarak sürdürülmesinin güç olacağını belirtiyor. Kaliteli proteini nereden alacağız telaşı kesinlikle doğuyor ancak bu mevzuda aşikâr yiyeceklerin çeşitli pişirme ve menüleme metoduyla birebir kalitede proteini karşılayacağı söyleniyor. Et yemenin faydalarının yanında bedeni yavaşlatma, erken yaşlandırma, kalitesiz yağ oranını artırma üzere birfazlaca olumsuz tesire sahip olduğu da son senelerda çok epeyce konuşuluyor. Bu kaygıyı büyütmek için çabucak hemen erken ve bitki temelli beslenmeyi denemeden de karar vermek pek hakikat görünmüyor.
“Su” ismine birkaç not
Alıntıdır
Dünyadaki suyun yalnızca %2,5’i tatlı sudur. Lakin, neredeyse tamamı buzda yahut yerde kilitlidir. Genel olarak yalnızca küçük bir kısım insan kullanması için mevcuttur ve dünyadaki su ölçüsü her vakit birebirdir. Birfazlaca biçimde dönüşerek yine kullanmasımıza gelen su dünyada daima var olan sabit ölçülü bir kaynak olsa da ihtiyacımızdan fazla kullandığımız her an suyu ve hayat şartlarımızı olumsuz tarafta etkiliyor oluruz. Zira dünyanın yeraltı akiferleri süratle tükeniyor ve akiferlerin dolması binlerce yıl sürebiliyor. ötürüsıyla unutmayalım ki, sonsuz bir su kaynağına sahip değiliz.
Şu anda dünyadaki suyun %90’ı besin yetiştiriciliği için kullanılıyor. Yediğimiz yiyeceklerde bulunan su tasarruf etmeye çalıştığımız konut içi kullanımdaki suyumuzdan epeyce daha fazla kaynak tüketiyor. Değerli sebeplerinden biri endüstriyelleşmiş et üretimi.
Et temelli beslenme vs bitki temelli beslenme
Temel olarak et temelli bir beslenme bitki temelli bir beslenmeden yaklaşık 2 kat daha fazla su tüketimine sebep olur. National Geographic’e göre “Ortalama olarak, bir vegan, yani et yahut süt eserleri yemeyen bir kişi, dolaylı olarak, ortalama Amerikan diyetini yiyen bir bireyden günde yaklaşık 3.000 litre daha az su tüketiyor.” 2014’te yapılan bir araştırma “insan diyetindeki hayvansal mamüllerin azaltılmasının, şu anda dünya çapında 1,8 milyar ek insanı beslemek için gerekli olan ölçüye kadar, su kaynaklarından tasarruf etme potansiyeli sunduğunu” ortaya koyuyor. Memleketler arası Su İdaresi Enstitüsü‘ne nazaran “Büyük ölçüde ete dayalı olan Batılı diyetler aslına bakarsanız etraf üzerinde büyük bir baskı oluşturuyor. Et yiyenler günde yaklaşık 5.000 litre su tüketiyor. Gelişmekte olan ülkelerde vejetaryen diyetlerde beşerler tarafınca kullanılan ölçü ise 2.000 litre.”
Pekala et tüketimi ile su tüketiminin kontağı tam olarak nasıl açıklanıyor?
Hayvan tarımı suyu çok kullanır ve kirletir. Yem yetiştirmek için kullanılan gübrenin yanı sıra büyük ölçülerde sıvı ve katı hayvan atıklarından gelen akıntılar suyumuza karışır. Greenpeace’e göre “hayvancılık dünya genelinde akarsuların, ırmakların ve kıyı sularının azot ve fosfor kirliliğine en değerli katkıda bulunan tarım cinsidir.” Örneğin dünyanın tavuk devi tek başına bir petrol şirketinin tükettiğinden epeyce daha fazla su tüketiyor.
Mezbahalar akıllara sakinlik verecek ölçüde pahalı su kullanıyor ve kirletiyor. Dünyadan bir örnek vermek gerekirse, Illinois’deki tek bir mezbaha , ABD’deki su yollarının en büyük nitrojen kirleticisi olarak raporlanıyor ve her gün 20.000 domuzu öldürmek için 7,5 milyon litreden çok atık su üretiyor. İlgili rapor, atık sularını direkt akarsulara ve ırmaklara boşaltan büyük ABD et sürece tesislerinin dörtte üçünün son iki yılda kirlilik denetim müsaadelerini ihlal ettiğini ve kimilerinin küçük kentler kadar nitrojen kirliliğini boşalttığını ve fazlaca az yaptırımla karşı karşıya kaldığını yahut hiç yaptırımla karşılaşmadığını ortaya koyuyor.
Hayvan tarımı eski akiferleri kurutuyor
Akiferler, birçoğu son buzullaşma vaktinden kalma antik “fosil su” içeren yeraltı suyunun çıkarılabildiği yeraltı kaynaklarıdır. Yıllık kullanım ölçüsü, tabiatın bir daha yükleyebileceği ölçüsü epey aşıyor. Buna sebep olan şey ise yonca ve başka hayvancılık yem bitkileri yetiştirmek için akiferlerin boşaltılması. Tahıl ve mısır yemi de bu senaryoya dahil ve bu tüketimi durdurmak için mısır ve sığır üretiminde derhal bir azatmaya gitmemiz gerektiği bilim adamları ve araştırmacılar tarafınca her daim hatırlatılıyor.
Tüm bunların yanında bitkilerin birincil tüketimi, su dahil olmak üzere, bitkilerin hayvanlar yoluyla ikincil tüketiminden epeyce daha az kaynak gerektiriyor. Tahıl yerine otla beslenen hayvanlar su tüketimine olumlu katkı sağlar mı diye sorabiliriz; bir daha yapılan araştırmalarda en âlâ otla beslenen hayvan etinin bitki temelli bir diyettekinden daha az su tüketemeyeceği mutlak bir biçimde belirtiliyor
Gelecekteki diyetlerin neye benzemesi gerekecek?
Su bilimciler, felakete yol açan besin ve su kıtlığından kaçınmak için 2050 yılına kadar kalorilerimizin %95’inin bitki bazlı besinlerden elde edilmesi gerektiğini söylüyor ve yalnızca %5’lik hayvansal besinlerin bile global olarak sürdürülmesinin güç olacağını belirtiyor. Kaliteli proteini nereden alacağız telaşı kesinlikle doğuyor ancak bu mevzuda aşikâr yiyeceklerin çeşitli pişirme ve menüleme metoduyla birebir kalitede proteini karşılayacağı söyleniyor. Et yemenin faydalarının yanında bedeni yavaşlatma, erken yaşlandırma, kalitesiz yağ oranını artırma üzere birfazlaca olumsuz tesire sahip olduğu da son senelerda çok epeyce konuşuluyor. Bu kaygıyı büyütmek için çabucak hemen erken ve bitki temelli beslenmeyi denemeden de karar vermek pek hakikat görünmüyor.
“Su” ismine birkaç not
- “Bir kalori et, bir kalori besin mahsulü üretmek için 10 kat daha fazla su gerektirir. Dünyanın büyüyen orta sınıfları daha fazla et yerken, dünyanın su kaynakları tehlikeli bir biçimde sıkışacak.”
- Temel olarak hayvansal tarım tarafınca yönlendirilen ormansızlaşma , kuraklıkları daha da kötüleştiriyor.
- bir daha büyük ölçüde hayvansal tarımdan kaynaklanan iklim değişikliği , kuraklıkla bağlantılı çeşitli faktörleri de etkiliyor.
- ve kuraklık orman yangınlarını şiddetlendiriyor.
Alıntıdır