“Yeni yılda sıhhatiniz için evvel beslenme alışkanlıklarınızı gözden geçirin” diyen Prof. Dr. Osman Erk, bu bahiste herkese rehber olacak 8 altın kurala dikkat çekti.
Bilimsel araştırmalar, yanlış beslenme alışkanlıklarının günümüzde süratle artan kalp-damar, diyabet, kanser üzere kronik hastalıkların baş sorumlularından biri olduğunu gösteriyor.
“Eğer sağlıklı beslenmediğinizi düşünüyorsanız yeni yılda vakit kaybetmeden harekete geçin” diyen İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Osman Erk, sağlıklı beslenmenin şayet olmazsa olmaz kurallarını şöyleki sıraladı:
1-Bitkisel besinlere yönelin
Sıhhate en yararlı diyetler olarak kabul edilen ve tüm dünyada kabul goren Akdeniz ve Okinawa diyetlerine bakıldığında, temel olarak bitkisel besinlerden oluştukları görülür. Akdeniz diyetinde taze, çeşitli, rengarenk zerzevat ve meyveler, soğuk sıkım zeytinyağı; Okinawa diyetinde ise taze ve epey az pişmiş çeşitli sebzeler ve otlar yer alır. Her iki diyette de kırmızı et, işlenmiş et eserleri yer almaz. Fakat bitkisel eserlerde de tarım ilacına maruz kalmış işlenmiş olanları sıhhatimizi tehdit edebilir. ötürüsıyla üretiminden mutfağa kadar her basamakta kimyasal gübre, tarım ilaçları, hormon, antibiyotik, büyüme faktörleri, GDO’lu tohumlar üzere toksik ve sıhhate ziyanlı ögeler olmadan üretilen yani toksik kimyasal içermeyen, daha fazla vitamin ve mineral barındıran organik besinleri tercih edin.
2-Hayvansal besinleri daha az tüketin
Zerzevat ve meyveler yüzde 80-90 su ve bol bol lif içerir. Hayvansal besinler ise daha az su içerir ve katiyen lif içermez; bol bol doymuş yağ, kolesterol, fazla kalori ve fazlaca az hacim barındırır. Bitkisel besinlerin antioksidan kapasiteleri ve fitobesin içerikleri yüksek, hayvansal besinlerin ise antioksidan kapasiteleri zayıftır. Doymuş yağ ile bir arada hayvansal besinler, hayvanın bütün hayatı boyunca maruz kaldığı birfazlaca toksik kimyasala da konut sahipliği yapar. Besin zinciri tablosunda bitkilerin üzerinde yer alan hayvanlar barındırdıkları bu doymuş yağ, kolesterol ve toksinlerini insanlara aktararak hastalıklara niye olurlar.
3-sıradan karbonhidrattan uzak durun
Sofra şekeri, fruktozdan güçlü mısır şurubu, bal, pekmez, reçel, marmelat, kola, soda, kurutulmuş meyve, meyve suyu üzere besinler sıradan karbonhidratlar olarak isimlendirilir ve sıhhat açısından ziyanlıdır. Ayrıyeten tıpkı biçimde beyaz un ve beyaz undan yapılmış olan ekmek, pasta, börek, poğaça, kek, makarna, kahvaltılık gevrek, bisküvi üzere besinler da şeker kategorisinde kıymetlendirilir ve sıradan karbonhidratlar kümesinde yer alır. Zerzevat, meyve, tam tahıllar, kuru baklagiller ise kompleks karbonhidratlardır ve sıhhate yararlıdır. sıradan şeker kaynaklarını gündelik diyetten uzaklaştırmak sağlıklı bir yaşama atılacak değerli adımlardan biridir. sıradan şeker insanı şişmanlatır, hasta eder ve erken yaşlandırır.
4-İyi yağları tercih edin
Doymuş yağ ve trans yağ oranı yüksek bir diyetin bağışıklık sistemi ve damar sisteminin bozulmasına ve ötürüsıyla obezite, şeker hastalığı, kanser, kalp damar hastalıkları, felç, hafıza kaybı ve iktidarsızlık üzere bir fazlaca sıhhat meselesine yol açtığı gösterilmiştir. Bedenimiz için gerekli olan sağlıklı yağları tabiatın bize sunmuş olduğu formda, işlenmemiş, ısıtılmamış yani doğal bir besin unsuru olarak almak sıhhatimizin en değerli garantisidir. Kuruyemişler, organik zeytin, ay çekirdeği, kabak çekirdeği, avokado, yeşil yapraklı sebzeler, hatta kuru baklagiller ve tam tahıllar sağlıklı yağ kaynaklarıdır. En sağlıklı yağ soğuk sıkım zeytinyağıdır. Hayvansal doymuş yağlar kalp damar hastalıkları ve kanser ile ilişkilendirildikleri için tüketilmemeli yahut tüketilecek ise organik olanlar tercih edilmelidir. Endüstriyel çiftliklerde yeşillik yerine yapay yem ve tahıllarla semirtilen hayvanların yağları bol bol omega 6 içerir ama omega 3 içermez. Omega 6 ile birlikte bol bol doymuş yağ, kolesterol ve araşidonik asit içeren bu tıp yağlar bedende inflamasyona yani yangıya niye olurak obezite ve obeziteden kaynaklanan hastalıklara yol açar.
5-Kaliteli ve kâfi ölçüde su için
İnsan bedeninin yüzde 70’i sudur. Yalnızca su içmek yetmez. Kıymetli olan sıhhate uygun kaliteli suyu kâfi ölçüde tüketmektir. Ne yazık ki dünyada artık pak su kaynaklarına erişim fazlaca zordur. Endüstriyel kimyasallar, kimyasal gübreler, tarım ilaçları, petrokimyasallar, evsel ve endüstriyel atıklar su kaynaklarını kirletmiştir. Su kaynaklarının bu kimyasallardan arınması için kâfi teknolojik imkanlar kısıtlıdır. Gereğince su içilmediğinde ise bedende toksinler birikir, metabolizma yavaşlar, kronik hastalıklar, ağrı üzere şikayetler ve kilo artışı gerçekleşir. ötürüsıyla pH’ı alkali, ortasında biroldukça gerekli minerali barındıran, kimyasallardan arınmış, güç ve elektron zengini kâfi ve kaliteli su tüketmeyi her gün alışkanlık ve gaye haline getirmeliyiz.
6-Tuzu azaltın
Bütün dünyada besinlere en çok eklenen ve besinlerde en çok bulunan iki öge, tuz ve şekerdir. Maalesef her ikisi de sıhhate ziyanlıdır. Bilhassa hazır besinlerde, kahvaltılıklarda, ekmek, zeytin, peynir üzere eserlerde bulunan tuz ölçüsü çok yüksektir. Tuzun ortasındaki sıhhate ziyanlı öge hiç bir vakit saf ve element biçimde bulunmayan sodyumdur. Sodyum ihtiva eden her eser tuz üzere tesir gösterir. Monosodyum glutamat, sodyum bikarbonat, sodyum benzoat sodyum içerdikleri için günlük alımlarda kesinlikle hesaba katılmalıdır. Sodyumun yüzde 75-80’i hazır işlenmiş ambalajlı besinler aracılığıyla alınır. Fazla tuz alımı kalp damar hastalıkları, osteoporoz ve mide kanserinde artışla bağlıdır. Muhtaçlığımız olan tuz günlük tüketilen bitkisel besinlerde ve suda mevcuttur.
7-Besinleri kurallı tüketmeyi öğrenin
Biyolojik cetlerimiz artık olduğu üzere et, zerzevat, ekmek, tatlı ve meyve üzere yiyecekleri bir ortada tüketmiyordu. Besinleri bulduklarında tek tek yemek durumundaydılar. bol bol rafine karbonhidrat içeren unlu besinler, beyaz ekmek, pastane eserleri, beyaz makarna ve beyaz pirinç üzere besinler hayvansal proteinlerle bir ortada tüketilmemelidir. İkinci kıymetli kural meyvelerin tek başına tüketilmesidir. Üçüncü kural ise rafine beyaz şekerin de tıpkı meyveler üzere tek başına tüketilmesidir.
8-Az ve öz beslenin
Rapor edilen bir yüzyıldan fazla hayatış 2 bin kişi uzun hayatlarını açıklamak üzere incelendiğinde hepsinin değişik beslenme ve hayat alışkanlıklarına sahip olduğu görüldü. Diyetleriyle ilgili sağlam bilgiler edinilen tüm bu bireylerde uzun ömürlerini açıklayan tek bir ortak nokta bulundu. O da besin ölçüsündeki ılımlılıktı.
Bilimsel araştırmalar, yanlış beslenme alışkanlıklarının günümüzde süratle artan kalp-damar, diyabet, kanser üzere kronik hastalıkların baş sorumlularından biri olduğunu gösteriyor.
“Eğer sağlıklı beslenmediğinizi düşünüyorsanız yeni yılda vakit kaybetmeden harekete geçin” diyen İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Osman Erk, sağlıklı beslenmenin şayet olmazsa olmaz kurallarını şöyleki sıraladı:
1-Bitkisel besinlere yönelin
Sıhhate en yararlı diyetler olarak kabul edilen ve tüm dünyada kabul goren Akdeniz ve Okinawa diyetlerine bakıldığında, temel olarak bitkisel besinlerden oluştukları görülür. Akdeniz diyetinde taze, çeşitli, rengarenk zerzevat ve meyveler, soğuk sıkım zeytinyağı; Okinawa diyetinde ise taze ve epey az pişmiş çeşitli sebzeler ve otlar yer alır. Her iki diyette de kırmızı et, işlenmiş et eserleri yer almaz. Fakat bitkisel eserlerde de tarım ilacına maruz kalmış işlenmiş olanları sıhhatimizi tehdit edebilir. ötürüsıyla üretiminden mutfağa kadar her basamakta kimyasal gübre, tarım ilaçları, hormon, antibiyotik, büyüme faktörleri, GDO’lu tohumlar üzere toksik ve sıhhate ziyanlı ögeler olmadan üretilen yani toksik kimyasal içermeyen, daha fazla vitamin ve mineral barındıran organik besinleri tercih edin.
2-Hayvansal besinleri daha az tüketin
Zerzevat ve meyveler yüzde 80-90 su ve bol bol lif içerir. Hayvansal besinler ise daha az su içerir ve katiyen lif içermez; bol bol doymuş yağ, kolesterol, fazla kalori ve fazlaca az hacim barındırır. Bitkisel besinlerin antioksidan kapasiteleri ve fitobesin içerikleri yüksek, hayvansal besinlerin ise antioksidan kapasiteleri zayıftır. Doymuş yağ ile bir arada hayvansal besinler, hayvanın bütün hayatı boyunca maruz kaldığı birfazlaca toksik kimyasala da konut sahipliği yapar. Besin zinciri tablosunda bitkilerin üzerinde yer alan hayvanlar barındırdıkları bu doymuş yağ, kolesterol ve toksinlerini insanlara aktararak hastalıklara niye olurlar.
3-sıradan karbonhidrattan uzak durun
Sofra şekeri, fruktozdan güçlü mısır şurubu, bal, pekmez, reçel, marmelat, kola, soda, kurutulmuş meyve, meyve suyu üzere besinler sıradan karbonhidratlar olarak isimlendirilir ve sıhhat açısından ziyanlıdır. Ayrıyeten tıpkı biçimde beyaz un ve beyaz undan yapılmış olan ekmek, pasta, börek, poğaça, kek, makarna, kahvaltılık gevrek, bisküvi üzere besinler da şeker kategorisinde kıymetlendirilir ve sıradan karbonhidratlar kümesinde yer alır. Zerzevat, meyve, tam tahıllar, kuru baklagiller ise kompleks karbonhidratlardır ve sıhhate yararlıdır. sıradan şeker kaynaklarını gündelik diyetten uzaklaştırmak sağlıklı bir yaşama atılacak değerli adımlardan biridir. sıradan şeker insanı şişmanlatır, hasta eder ve erken yaşlandırır.
4-İyi yağları tercih edin
Doymuş yağ ve trans yağ oranı yüksek bir diyetin bağışıklık sistemi ve damar sisteminin bozulmasına ve ötürüsıyla obezite, şeker hastalığı, kanser, kalp damar hastalıkları, felç, hafıza kaybı ve iktidarsızlık üzere bir fazlaca sıhhat meselesine yol açtığı gösterilmiştir. Bedenimiz için gerekli olan sağlıklı yağları tabiatın bize sunmuş olduğu formda, işlenmemiş, ısıtılmamış yani doğal bir besin unsuru olarak almak sıhhatimizin en değerli garantisidir. Kuruyemişler, organik zeytin, ay çekirdeği, kabak çekirdeği, avokado, yeşil yapraklı sebzeler, hatta kuru baklagiller ve tam tahıllar sağlıklı yağ kaynaklarıdır. En sağlıklı yağ soğuk sıkım zeytinyağıdır. Hayvansal doymuş yağlar kalp damar hastalıkları ve kanser ile ilişkilendirildikleri için tüketilmemeli yahut tüketilecek ise organik olanlar tercih edilmelidir. Endüstriyel çiftliklerde yeşillik yerine yapay yem ve tahıllarla semirtilen hayvanların yağları bol bol omega 6 içerir ama omega 3 içermez. Omega 6 ile birlikte bol bol doymuş yağ, kolesterol ve araşidonik asit içeren bu tıp yağlar bedende inflamasyona yani yangıya niye olurak obezite ve obeziteden kaynaklanan hastalıklara yol açar.
5-Kaliteli ve kâfi ölçüde su için
İnsan bedeninin yüzde 70’i sudur. Yalnızca su içmek yetmez. Kıymetli olan sıhhate uygun kaliteli suyu kâfi ölçüde tüketmektir. Ne yazık ki dünyada artık pak su kaynaklarına erişim fazlaca zordur. Endüstriyel kimyasallar, kimyasal gübreler, tarım ilaçları, petrokimyasallar, evsel ve endüstriyel atıklar su kaynaklarını kirletmiştir. Su kaynaklarının bu kimyasallardan arınması için kâfi teknolojik imkanlar kısıtlıdır. Gereğince su içilmediğinde ise bedende toksinler birikir, metabolizma yavaşlar, kronik hastalıklar, ağrı üzere şikayetler ve kilo artışı gerçekleşir. ötürüsıyla pH’ı alkali, ortasında biroldukça gerekli minerali barındıran, kimyasallardan arınmış, güç ve elektron zengini kâfi ve kaliteli su tüketmeyi her gün alışkanlık ve gaye haline getirmeliyiz.
6-Tuzu azaltın
Bütün dünyada besinlere en çok eklenen ve besinlerde en çok bulunan iki öge, tuz ve şekerdir. Maalesef her ikisi de sıhhate ziyanlıdır. Bilhassa hazır besinlerde, kahvaltılıklarda, ekmek, zeytin, peynir üzere eserlerde bulunan tuz ölçüsü çok yüksektir. Tuzun ortasındaki sıhhate ziyanlı öge hiç bir vakit saf ve element biçimde bulunmayan sodyumdur. Sodyum ihtiva eden her eser tuz üzere tesir gösterir. Monosodyum glutamat, sodyum bikarbonat, sodyum benzoat sodyum içerdikleri için günlük alımlarda kesinlikle hesaba katılmalıdır. Sodyumun yüzde 75-80’i hazır işlenmiş ambalajlı besinler aracılığıyla alınır. Fazla tuz alımı kalp damar hastalıkları, osteoporoz ve mide kanserinde artışla bağlıdır. Muhtaçlığımız olan tuz günlük tüketilen bitkisel besinlerde ve suda mevcuttur.
7-Besinleri kurallı tüketmeyi öğrenin
Biyolojik cetlerimiz artık olduğu üzere et, zerzevat, ekmek, tatlı ve meyve üzere yiyecekleri bir ortada tüketmiyordu. Besinleri bulduklarında tek tek yemek durumundaydılar. bol bol rafine karbonhidrat içeren unlu besinler, beyaz ekmek, pastane eserleri, beyaz makarna ve beyaz pirinç üzere besinler hayvansal proteinlerle bir ortada tüketilmemelidir. İkinci kıymetli kural meyvelerin tek başına tüketilmesidir. Üçüncü kural ise rafine beyaz şekerin de tıpkı meyveler üzere tek başına tüketilmesidir.
8-Az ve öz beslenin
Rapor edilen bir yüzyıldan fazla hayatış 2 bin kişi uzun hayatlarını açıklamak üzere incelendiğinde hepsinin değişik beslenme ve hayat alışkanlıklarına sahip olduğu görüldü. Diyetleriyle ilgili sağlam bilgiler edinilen tüm bu bireylerde uzun ömürlerini açıklayan tek bir ortak nokta bulundu. O da besin ölçüsündeki ılımlılıktı.