Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Derya Uludüz, “65 yaşındaki beyin sıhhatimizi 20’li yaşlarda oluşturmaya başlarız. Erken yaşlardan itibaren uygulamaya başlayacağımız kimi stratejiler beynimizi her yaşta sağlıklı tutmamızı sağlayabilir” dedi.
Bilişsel fonksiyon kaybı, hafıza zayıflığı, Alzheimer üzere nörodejeneratif hastalıklar daima 65 yaş daha sonrasını ilgilendiren sorunlar olarak görülür. halbuki ki, 65 yaşındaki beyin sıhhatimizi 20’li yaşlarda oluşturmaya başlarız. Beynimizi ne kadar faal tuttuğumuz, nasıl beslendiğimiz, ne kadar uyuduğumuz, toplumsallaşma sıklığımız üzere bir hayli faktör, yaşlanan beynin sıhhatinde karar vericilerdir. Erken yaşlardan itibaren uygulamaya başlayacağımız birtakım stratejiler, beynimizi her yaşta genç ve sağlıklı tutmamızı sağlayabilir… İşte yaşlara nazaran dikkat edilmesi gerekenler…
Prof. Dr. Derya Uludüz
12-20 YAŞ ORTASINDA
Ergenlik boyunca ne kadar epeyce alanda uğraş bulursanız, beyin kapasiteniz o kadar büyür, hudut ilişkileriniz o kadar güçlenir. Bu yüzden, bu yaş aralığında müzik, spor, lisan, matematik üzere biroldukca farklı alanda faal olmak kıymetlidir. Araştırmalar, okul dışında spor, sanat üzere farklı uğraşıları olan çocukların beyin gelişimi ve muvaffakiyet oranlarının daha güzel olduğunu göstermektedir. Bu yaş aralığında oluşan kontaklar, her yaşta bilişsel fonksiyonunuzu artırır ve hatta ileride bunama riskinizi bile azaltacaktır.
20’Lİ YAŞLARDA
Yirmili yaşlarda, kendinizi pek sağlıklı, güç dolu ve korkusuz hissedersiniz. Gelecekle ilgili fazla tasa duymazsınız. Lakin, kendinizi “hiç birşeyden etkilenmez” sanmanız makus bir yanılgıdır. Alkol, sigara ve keyif verici unsur kullanması bu yaşta yaygındır. Ayrıyeten, uykusuz geceleriniz, makûs beslenme alışkanlıklarınız da olabilir. Tüm bu makûs alışkanlıklar, bedene ve beyne ziyan verir.
bu biçimde bir ömür stilinin vergisini ileride sıhhatsiz erken yaşlanan, unutkan, konsantre olamayan, öfkeli, bunama üzere hastalıklara açık bir beyinle ödersiniz. Bu yüzden sağlıklı bir ömür biçimini 20’li yaşlarda edinin. Sağlıklı bir kiloyu koruyun, sağlıklı gerçek yiyeceklerle beslenin, makus alışkanlıklardan uzak durun, nizamlı uykunuzu alın ve sistemli olarak yüksek kaliteli bir multivitamin ve balık yağı desteği alın.
30’LU YAŞLARDA
Beyin sıhhatinizi ilerde korumak için son dönemeç devrine girmiş durumdasınız. Bir toparlanmaya gidilmezse, artık 40’lı yaşlara gelindiğinde beyin eskisi üzere çalışmayı bırakır. Otuzlu yaştaki şahısların, âlâ sıhhat alışkanlıklarını 20’li yaşlardan itibaren devam ettirmesi, kilolarını yönetmeleri, tertipli multivitamin, balık yağı ve düşükse D3 vitamin desteği almaları ve gerilim düzeylerini azaltmaları gerekir. Ayrıyeten, 20’li yaşlar üzere her şey sizi heyecanlandırmasa da, tutkuyla sevdiğiniz aktiviteleri ne olursa olsun devam ettirmeye çalışın. Bilhassa bir sporla, sanat koluyla, müzikle uğraşma üzere aktiviteler hem bilişsel kapasitenizi geliştirir, tıpkı vakitte daha sağlıklı ve müspet bir birey olmanızı sağlar. Alışılmış bura en değerli noktalardan biri de sosyalleşmenizdir. Artık ağır okul ve yeni iş temponuzu geride bıratkığınız, hayatınızın rutin nizama oturduğu yaşlardasınız. Bundan daha sonraki hayatınızda daha fazla arkadaş ve sevdiklerinize vakit ayırmalı bol ölçüde kahkaha atmalı eğlenmelisiniz.
40’LI YAŞLARDA
40’lı yaşlarda makus kararlarınız sıhhatinize daha faal ve şiddetli bir biçimde yansır. Bu yaşları bir değişim fırsatı olarak görün ve beslenmenizden, egzersizinize; uyku düzeninizden, gerilim düzeyinize kadar her bahiste sağlıklı planlamalar yapın ve kesinlikle uygulayın. Ayrıyeten, nizamlı hekim muayenelerine başlama vaktiniz geldi, kilonuzun, kan basıncınızın, kolesterolünüzün ve kan şekerinizin uygun düzeylerde olduğundan emin olun. Stresliyseniz, magnezyum düzeyleri düşeceği için fazla ölçüde yeşil yapraklı zerzevat tüketmek ve günlük destek almak değerlidir. Magnezyum kasların rahatlaması, uyku ve hormon sistemi için hayati değere sahiptir. Yeni hobiler, toplumsal çevreler ve hayaller edinin. Beyninizi zihinsel antrenmanla zorlayın. Aerobik ve güç idmanı yapın.
50’Lİ YAŞLARDA
Özel günler, alışveriş listeleri, yollar, telefon numaraları… Hepsini ezberlemeye çalışın ve kendinize ufak bakılırsavler verin. örneğin yaptığınız alışveriş listesini ezberleyin ve günün sonunda ne kadar düzgün hatırladığınızı görün. tekrar markete yürümeniz gerekiyorsa sorun değil, daha fazla idman daha sağlıklı beyin! Ayrıyeten, az evvel duyduğunuz, okuduğunuz yahut hakkında düşündüğünüz bir şeyi bir daha hatırlamak istiyorsanız, yüksek sesle yinelayın yahut yazın. bu türlü, hafızayı yahut ilişkiyi güçlendirirsiniz. Araştırmalar, parmak uçlarınızdaki hudut hücrelerinin ağır bölgelerini çalıştırmanın beyni direkt uyardığını gösteriyor. El-göz koordinasyonunuzu meşgul eden rastgele bir parmak ucu aktifliği; piyano çalmak, örgü örmek, fırçayla fotoğraf yapmak, kalemle yazı yazmak beyindeki ilişkileri düzgünleştirir ve bunama riskini azaltır.
60 VE daha sonraSI YAŞLARDA
Emeklilikle bir arada hem fizikî tıpkı vakitte zihinsel faaliyetlerde büyük bir yavaşlama görülüyor. Bu da beynin fonksiyon kaybını arttırır, sizi bunamaya karşı zayıf hale getirir. Emekli olmak hiç bir şey yapmamak manasına gelmemelidir. Emekli olmak, kendi isteklerinize, sıhhatinize, hobilerinize, toplumsal etrafınıza, hayallerinize, seyahatlerinize daha fazla yönelmek için fırsat vakti olmalıdır. Bir değişiklik yaparak Akdeniz diyetine başlayabilirsiniz. Daima içinizde kalan okumak istediğiniz bir kitabı okuyabilirsiniz. Eşinizle hiç görmediğiniz yerleri seyahate çıkabilirsiniz. kucak kucak sevdiklerinizle bir ortaya gelip huzurlu saatler geçirin, kahkaha atın. Unutmayın zinde yaşlı popülasyonun en kıymetli ipucu kahkaha atmak sevdikleriyle geçirdikleri vakit içinderdır. İleri yaşlarındaki beşerler B12 vitamini eksikliğine meyillidir, beyin işlevlerinin ve bedenimize oksijen taşıyan kırmızı kan hücrelerinin üretilmesi, onarılması için hudutların takviyeye muhtaçlığı var. B12 vitamini eksikliği hem de kalp, beyin ve kemiklerde ziyanlı tesirlerin oluşumuyla ilintili olan homosisteininin oluşmasına da niye olabilir. Bir multivitamin ile bir arada ya da B vitamini kompleksi olarak B12 alabilirsiniz.
Bilişsel fonksiyon kaybı, hafıza zayıflığı, Alzheimer üzere nörodejeneratif hastalıklar daima 65 yaş daha sonrasını ilgilendiren sorunlar olarak görülür. halbuki ki, 65 yaşındaki beyin sıhhatimizi 20’li yaşlarda oluşturmaya başlarız. Beynimizi ne kadar faal tuttuğumuz, nasıl beslendiğimiz, ne kadar uyuduğumuz, toplumsallaşma sıklığımız üzere bir hayli faktör, yaşlanan beynin sıhhatinde karar vericilerdir. Erken yaşlardan itibaren uygulamaya başlayacağımız birtakım stratejiler, beynimizi her yaşta genç ve sağlıklı tutmamızı sağlayabilir… İşte yaşlara nazaran dikkat edilmesi gerekenler…
Prof. Dr. Derya Uludüz
12-20 YAŞ ORTASINDA
Ergenlik boyunca ne kadar epeyce alanda uğraş bulursanız, beyin kapasiteniz o kadar büyür, hudut ilişkileriniz o kadar güçlenir. Bu yüzden, bu yaş aralığında müzik, spor, lisan, matematik üzere biroldukca farklı alanda faal olmak kıymetlidir. Araştırmalar, okul dışında spor, sanat üzere farklı uğraşıları olan çocukların beyin gelişimi ve muvaffakiyet oranlarının daha güzel olduğunu göstermektedir. Bu yaş aralığında oluşan kontaklar, her yaşta bilişsel fonksiyonunuzu artırır ve hatta ileride bunama riskinizi bile azaltacaktır.
20’Lİ YAŞLARDA
Yirmili yaşlarda, kendinizi pek sağlıklı, güç dolu ve korkusuz hissedersiniz. Gelecekle ilgili fazla tasa duymazsınız. Lakin, kendinizi “hiç birşeyden etkilenmez” sanmanız makus bir yanılgıdır. Alkol, sigara ve keyif verici unsur kullanması bu yaşta yaygındır. Ayrıyeten, uykusuz geceleriniz, makûs beslenme alışkanlıklarınız da olabilir. Tüm bu makûs alışkanlıklar, bedene ve beyne ziyan verir.
bu biçimde bir ömür stilinin vergisini ileride sıhhatsiz erken yaşlanan, unutkan, konsantre olamayan, öfkeli, bunama üzere hastalıklara açık bir beyinle ödersiniz. Bu yüzden sağlıklı bir ömür biçimini 20’li yaşlarda edinin. Sağlıklı bir kiloyu koruyun, sağlıklı gerçek yiyeceklerle beslenin, makus alışkanlıklardan uzak durun, nizamlı uykunuzu alın ve sistemli olarak yüksek kaliteli bir multivitamin ve balık yağı desteği alın.
30’LU YAŞLARDA
Beyin sıhhatinizi ilerde korumak için son dönemeç devrine girmiş durumdasınız. Bir toparlanmaya gidilmezse, artık 40’lı yaşlara gelindiğinde beyin eskisi üzere çalışmayı bırakır. Otuzlu yaştaki şahısların, âlâ sıhhat alışkanlıklarını 20’li yaşlardan itibaren devam ettirmesi, kilolarını yönetmeleri, tertipli multivitamin, balık yağı ve düşükse D3 vitamin desteği almaları ve gerilim düzeylerini azaltmaları gerekir. Ayrıyeten, 20’li yaşlar üzere her şey sizi heyecanlandırmasa da, tutkuyla sevdiğiniz aktiviteleri ne olursa olsun devam ettirmeye çalışın. Bilhassa bir sporla, sanat koluyla, müzikle uğraşma üzere aktiviteler hem bilişsel kapasitenizi geliştirir, tıpkı vakitte daha sağlıklı ve müspet bir birey olmanızı sağlar. Alışılmış bura en değerli noktalardan biri de sosyalleşmenizdir. Artık ağır okul ve yeni iş temponuzu geride bıratkığınız, hayatınızın rutin nizama oturduğu yaşlardasınız. Bundan daha sonraki hayatınızda daha fazla arkadaş ve sevdiklerinize vakit ayırmalı bol ölçüde kahkaha atmalı eğlenmelisiniz.
40’LI YAŞLARDA
40’lı yaşlarda makus kararlarınız sıhhatinize daha faal ve şiddetli bir biçimde yansır. Bu yaşları bir değişim fırsatı olarak görün ve beslenmenizden, egzersizinize; uyku düzeninizden, gerilim düzeyinize kadar her bahiste sağlıklı planlamalar yapın ve kesinlikle uygulayın. Ayrıyeten, nizamlı hekim muayenelerine başlama vaktiniz geldi, kilonuzun, kan basıncınızın, kolesterolünüzün ve kan şekerinizin uygun düzeylerde olduğundan emin olun. Stresliyseniz, magnezyum düzeyleri düşeceği için fazla ölçüde yeşil yapraklı zerzevat tüketmek ve günlük destek almak değerlidir. Magnezyum kasların rahatlaması, uyku ve hormon sistemi için hayati değere sahiptir. Yeni hobiler, toplumsal çevreler ve hayaller edinin. Beyninizi zihinsel antrenmanla zorlayın. Aerobik ve güç idmanı yapın.
50’Lİ YAŞLARDA
Özel günler, alışveriş listeleri, yollar, telefon numaraları… Hepsini ezberlemeye çalışın ve kendinize ufak bakılırsavler verin. örneğin yaptığınız alışveriş listesini ezberleyin ve günün sonunda ne kadar düzgün hatırladığınızı görün. tekrar markete yürümeniz gerekiyorsa sorun değil, daha fazla idman daha sağlıklı beyin! Ayrıyeten, az evvel duyduğunuz, okuduğunuz yahut hakkında düşündüğünüz bir şeyi bir daha hatırlamak istiyorsanız, yüksek sesle yinelayın yahut yazın. bu türlü, hafızayı yahut ilişkiyi güçlendirirsiniz. Araştırmalar, parmak uçlarınızdaki hudut hücrelerinin ağır bölgelerini çalıştırmanın beyni direkt uyardığını gösteriyor. El-göz koordinasyonunuzu meşgul eden rastgele bir parmak ucu aktifliği; piyano çalmak, örgü örmek, fırçayla fotoğraf yapmak, kalemle yazı yazmak beyindeki ilişkileri düzgünleştirir ve bunama riskini azaltır.
60 VE daha sonraSI YAŞLARDA
Emeklilikle bir arada hem fizikî tıpkı vakitte zihinsel faaliyetlerde büyük bir yavaşlama görülüyor. Bu da beynin fonksiyon kaybını arttırır, sizi bunamaya karşı zayıf hale getirir. Emekli olmak hiç bir şey yapmamak manasına gelmemelidir. Emekli olmak, kendi isteklerinize, sıhhatinize, hobilerinize, toplumsal etrafınıza, hayallerinize, seyahatlerinize daha fazla yönelmek için fırsat vakti olmalıdır. Bir değişiklik yaparak Akdeniz diyetine başlayabilirsiniz. Daima içinizde kalan okumak istediğiniz bir kitabı okuyabilirsiniz. Eşinizle hiç görmediğiniz yerleri seyahate çıkabilirsiniz. kucak kucak sevdiklerinizle bir ortaya gelip huzurlu saatler geçirin, kahkaha atın. Unutmayın zinde yaşlı popülasyonun en kıymetli ipucu kahkaha atmak sevdikleriyle geçirdikleri vakit içinderdır. İleri yaşlarındaki beşerler B12 vitamini eksikliğine meyillidir, beyin işlevlerinin ve bedenimize oksijen taşıyan kırmızı kan hücrelerinin üretilmesi, onarılması için hudutların takviyeye muhtaçlığı var. B12 vitamini eksikliği hem de kalp, beyin ve kemiklerde ziyanlı tesirlerin oluşumuyla ilintili olan homosisteininin oluşmasına da niye olabilir. Bir multivitamin ile bir arada ya da B vitamini kompleksi olarak B12 alabilirsiniz.